არტავაზდ პელეშიანი
| არტავაზდ პელეშიანი | |
|---|---|
| სომხ. Արտավազդ Աշոտի Փելեշյան | |
 | |
| დაბადების თარიღი | 22 თებერვალი, 1938 (86 წლის) |
| დაბადების ადგილი | გიუმრი |
| საქმიანობა | კინორეჟისორი, სცენარისტი და მსახიობი |
| მოქალაქეობა |
 სსრკ სომხეთი რუსეთი |
| ალმა-მატერი | გერასიმოვის სახელობის კინემატოგრაფიის ინსტიტუტი |
| ჯილდოები | Honored art worker of the Russian Federation, სომხეთის სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე, წმინდა მესროპ მაშტოცის ორდენი, ღირსების ორდენი, ერევნის საპატიო მოქალაქე, Q23090813?, Armenian SSR State Prize, Q4313315?, წმინდა სერგი რადონეჟელის ორდენი და Laurel Branch Award |
არტავაზდ პელეშიანი (Արտավազդ (Արթուր) Փելեշյան; დ. 22 თებერვალი, 1938, ლენინაკანი (დღევანდელი გიუმრი) სომხეთის სსრ) — სომეხი რეჟისორი, კინოხელოვნების ისტორიის დოკუმენტალისტი, სცენარისტი და კინომსახიობთა თეორეტიკოსი. მან შეიმუშავა ახალი კინომატოგრაფიული სტილი, რომელიც ცნობილია როგორც დისტანციური მონტაჟი. ის აერთიანებს აერთიანებს სიღრმის აღქმას მოახლოებულ სუბიექტებს. კინორეჟისორმა სერგეი ფარაჯანოვმა მოიხსენია პელეშიანი, როგორც "ერთ-ერთი ყველაზე იშვიათი გენიოსი კინოს სამყაროში". 1979 წელს პელეშიანს მიენიჭა სომხეთის სსრ დამსახურებული არტისტის წოდება, ხოლო 1995 წელს რუსეთის ფედერაციის დამსახურებული არტისტის წოდება. [1]
მისი ფილმები მხატვრულ და დოკუმენტურ ფილმებს შორის შუალედურს წარმოადგენს, რაც გარკვეულწილად მოგვაგონებს ისეთი ავანგარდული რეჟისორების ნამუშევრებს, როგორიცაა ბრიუს კონერი. მასთან, აღინიშნა, რომ მისი ნამუშევრები, მაია დერენის ნაწარმოებისგან განსხვავებით, არ არის ავანგარდული და ის არ ცდილობს აბსურდის გამოკვლევას. პელეშიანის ფილმებს აერთიანებენ, როგორც ,,ფილმზე გადატანილი ცხოვრების პოეტური ხედვა".
მან ფართოდ გამოიყენა საარქივო კადრები, რომლებიც მის მიერ გადაღებულ კადრებს შეურია.
პელეშიანის ფილმების უმეტესობა მოკლემეტრაჟიანია, 6-დან დაახლოებით 60 წუთამდე და დიალოგებს არ შეიცავს. ამასთან, მის ფილმებში მუსიკა და ხმოვანი ეფექტები თითქმის ისეთივე მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ, როგორც ვიზუალური გამოსახულებები. მისი ფილმებიდან თითქმის ყველა შავ- თეთრ ფერებშია გადაღებული.
შემოქმედება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პელეშიანის ახალგაზდობაში შექმნილმა ფილმებმა მრავალი ჯილდო მოიპოვა. ცნობილია, რომ პელეშიანის თორმეტი ფილმი არსებობს. დასაწყისი (სომხ. Սկիզբը კიზმბე) (1967) არის კინემატოგრაფიული ესე, რომელიც 1917 წლის ოქტომბრის რევოლუციის შესახებაა.[2] ამ ფილმში გამოყენებული ერთ- ერთი უნიკალური ვიზუალური ეფექტები. ფილმი ერთ კადრადაა გადაღებული. მის მიერ გამოცემული სხვა მნიშვნელოვანი ფილმებია ჩვენ (სომხ. Մենք მენქ) (1967), „ბინადრები“ (რუს. Обитатели) (1970). ეს ფილმები ასახავს ველურ ბუნებასა და ადამიანებს შორის ურთიერთობებს.[3]
მრავალი კრიტიკოსის აზრით, არტავაზდ პელეშიანის ყველაზე მნიშვნელოვან ფილმად ითვლება სეზონები (სომხ. Տարվա եղանակները ტარვა იეღანაკნერე) (1975), ეს არის ადამიანთა და ბუნებას შორის არსებული წინააღმდეგობისა და ჰარმონიის მიმოხილვაა. პელეშიანი ასევე არის მრავალი თეორიული ნაშრომის ავტორი, რომელთა შორის განსაკუთრებულია მისი 1988 წლის წიგნი „ჩემი კინო“ (რუს. Моё кино მოიო კინო).
ის ფილმებს მეტწილად საბჭოთა კავშირის პერიოდში ქმნიდა, მაგრამ საბჭოთა კავშირის დაცემის შემდეგ მან გადაიღო კიდევ ორი მოკლემეტრაჟიანი ფილმი, ცხოვრება (სომხ. Կյանք კიანქ) (1993) და დასასრული (1994). ის ახლა მოსკოვში ცხოვრობს.
ფილმოგრაფია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]როგორც დირექტორი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მთაზე გათენება (1964)
ხალხის დედამიწა (1966)
დასაწყისი (1967)
ოცნება (1968)
ჩვენ (1969)
ბინადრები (1970)
ვარსკვლავური წუთი (1972)
სეზონები (1975)
ჩვენი საუკუნე (1982)
ღმერთი რუსეთში (1984)
დასასრული (1992)
ცხოვრება (1993)
როგორც სცენარისტი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]შემოდგომის პასტორალი (1971) (რეჟ. მიხეილ ვართანოვი)
ჰომო საპიენსი (1979)
უდაბნო (1984)[4]
როგორც მსახიობი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ჩვენ და ჩვენი მთები (1969) (როგორც რევაზი)
პელეშიანის სიჩუმე (2011) (თავად)
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ "Famous Armenian Filmmaker Turns 73 Today". epress.com. Independent Journalists’ Network NGO. 22 Feb 2011. Retrieved 28 May 2016.
- ↑ IDFA - International Documentary Film Festival Amsterdam. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-21. ციტირების თარიღი: 2020-10-18.
- ↑ Peleshian's letter to Vartanov
- ↑ Peleshian's letter to Vartanov