Cantharellus cinnabarinus
| Cantharellus cinnabarinus | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||
| |||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||
| Cantharellus cinnabarius Schwein., 1832 | |||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | |||||||||||||
 IUCN 3.1 Least Concern : 198622914 | |||||||||||||
| |||||||||||||
Cantharellus cinnabarinus — სოკოს სახეობა მიქლიოს გვარისა.
კარგი ხარისხის საჭმელი სოკოა. იზრდება დიდ ჯგუფებად ჩრდილოეთ ამერიკის ფოთლოვან და შერეულ ტყეებში, ზაფხულიდან შემოდგომამდე.
სოკო პირველად აღწერა ამერიკელმა მიკოლოგმა ლუის დეივიდ შვაინიცმა 1822 წელს როგორ Agaricus cinnabarinus. 1832 წელს შვაინიცმა სოკო მიქლიოს (ლათ. Cantharellus) გვარში გადაიტანა.[1]
სამეცნიერო სინონიმები:
- Agaricus cinnabarinus Schwein., 1822 basionym
- Hygrophorus cinnabarinus (Schwein.) Sacc., 1887
- Chanterel cinnabarinus (Schwein.) Murrill, 1913
აღწერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქუდის დიამეტრი — 1-4 სმ, თავიდან ამოზნექილი, შემდგომში ჩაზნექილია, არათანაბარი ტალღოვანი კიდეებით. წითელი, ასაკთან ერთად მოვარდისფრო წითელი, ბოჭკოვანი.[2]
რბილობი — შედარებით თხელი, ხორცოვან-ბოჭკოვანი. სასიამოვნო მოტკბო სუნითა და ოდნავ მომწარო გემოთი.[3] დაზიანებისას ფერს არ იცვლის.
ფეხის სიგრძე —1,5-4 სმ, სიგანე 1 სმ, ცილინდრული, მოვარდისფრო ან წითელი.
ჰიმენოფორი — დანაოჭებული, დამავალი, კარგად განვითარებული ზედაპირით, ფირფიტების მსგავსი. ფსევდოფირფიტები სქელია, განტოტებული, ვარდისფერი.
სპორების ფხვნილი — მოვარდისფრო კრემისფერი. სპორები — 9×5 მკმ, ელიფსისებური.
_Schwein_645336.jpg)
ეკოლოგია და გავრცელება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
იზრდება ნიადაგზე, დიდ ჯგუფებად, იშვიათად ერთეულებად ფართოფოთლოვან და შერეულ ტყეებში; მიკორიზას უპირატესად წარმოქმნის მუხასა და წიფელთან. ურჩევნია მჟავე ნიადაგი.[4]
გავრცელებულია ჩრდილოეთ ამერიკის[5] აღმოსავლეთ ნაწილში (ძირითადად აშშ-ში), ასევე ცენტრალურ ამერიკაში (ძირითადად მექსიკაში). გავრცელების არეალი აგრეთვე მოიცავს აღმოსავლეთ აზიასა (იაპონია და მალაიზია) და ავსტრალიას.[6]
სეზონი — ზაფხულიდან შემოდგომამდე.[7]
კვებითი ღირებულება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კარგი ხარისხის საჭმელი სოკოა, ახასიათებს სასიამოვნო მოტკბო გემო და ოდნავ მომწარო გემო. თუმცა შეიცავს დიდი რაოდენობით წყალს (90%-დე).
გამოიყენება ახალი, შემწვარი, მოხარშული და გამხმარი სახით. მისგან ამზადებენ სხვადასხვა წვნიან კერძებს, აგრეთვე ახმობენ და სანელებელად იყენებენ.
გამოუცდელ მესოკოვეს იგი შესაძლოა აერიოს საჭმელად უვარგის სახეობაში Hygrocybe cantharellus, რომელიც განსხვავდება განტოტებული ფირფიტებითა და შედარებით თხელი კიდეებით.
მსგავსი სახეობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Cantharellus cinnabarinus Index Fungorum-ზე (ინგლისური)
- Cantharellus cinnabarinus MycoBank-ზე (ინგლისური)
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Schweinitz, L.D. von (1832) , In: Trans. Am. phil. Soc., New Series 4(2):153.
- ↑ Лессо Т. Грибы, определитель / пер. с англ. Л. В. Гарибовой, С. Н. Лекомцевой. — М.: „Астрель“, «АСТ», 2003. — С. 30. — ISBN 5-17-020333-0.
- ↑ Cantharellus cinnabarinus. MushroomExpert. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 18 იანვარი, 2023. ციტირების თარიღი: 5 ივლისი, 2023.
- ↑ Chanterelle – Identification, Distribution, Edibility, Ecology, Sustainable Harvesting – Galloway Wild Foods. ციტირების თარიღი: 2021-04-04
- ↑ Kuo, M.. (June 2003) Cantharellus cinnabarinus. MushroomExpert.Com. ციტირების თარიღი: 2011-03-23
- ↑ Cantharellus cinnabarinus (Schwein.) Schwein.. ბიომრავალფეროვნების გლობალური საინფორმაციო ფონდი. ციტირების თარიღი: 5 ივლისი, 2023.
- ↑ Miller Jr., Orson K.; Miller, Hope H. (2006). North American Mushrooms: A Field Guide to Edible and Inedible Fungi. FalconGuides. Guilford, CN: Globe Pequot Press. p. 333. ISBN 978-0-7627-3109-1. "Cantharellus cinnabarinus