ჯეირანბათანის წყალსაცავი
| ჯეირანბათანის წყალსაცავი | |
|---|---|
| აზერ. Ceyranbatan su anbarı | |
.jpg) | |
| ქვეყანა | აზერბაიჯანი |
| ტერიტორიული ერთეული | აფშერონის რაიონი |
| ფართობი | 13,9 კმ² |
| მოცულობა | 0,186 კმ³ |
| უდიდესი სიღრმე | 28,5 მ |
| საშუალო სიღრმე | 14,5 მ |
| ჩაედინება | სამურ-აფშერონის არხი |
ჯეირანბათანის წყალსაცავი (აზერ. Ceyranbatan su anbarı) — წყალსაცავი აზერბაიჯანის აფშერონის ნახევარკუნძულზე. წყალსაცავის ზედაპირის ფართობია 13,9 კმ²[1].
ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
აზერბაიჯანული ენიდან „ჯეირანბათანი“ ითარგმნება როგორც „ადგილი, სადაც ქურციკი დაიხრჩო“[2].
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
წყალსაცავი შეიქმნა მე-20 საუკუნის დასაწყისში ინგლისელი ინჟინრის უილიამ ლინდლის მიერ შექმნილი პროექტის საფუძველზე. პროექტის მთავარი იდეა იყო მდინარე სამურიდან წყლის გადატანა წყალსაცავში, სადაც წყალი უნდა გაწმენდილიყო და ქალაქებში მიეწოდებინათ. მხოლოდ ნახევარი საუკუნის შემდეგ დაიწყო მუშაობა ამ პროექტის საფუძველზე. ჯერ სამურ-დევეჩის არხი გაგრძელდა აფშერონის ნახევარკუნძულამდე. 1956-1961 წლებში აშენდა წყალსაცავი ქალაქ ბაქოსა და სუმგაითში სასმელი წყლის მიწოდების გაზრდის მიზნით[3][4].
კომპლექსის პირველი ინსტალაცია ექსპლუატაციაში შევიდა 1961 წლის 8 სექტემბერს, მეორე 1966 წელს, ხოლო მესამე 1978 წელს, რომლის სიმძლავრე იყო 2,22 კუბური მეტრი წამში. მეორე და მესამე დანადგარების ექსპლუატაციაში გაშვების შემდეგ მნიშვნელოვნად გაუმჯობესდა სუმგაითის, ბაქოს სოფლებისა და დედაქალაქის აღმოსავლეთ ნაწილის წყალმომარაგება. 1998-2002 წლებში ჩატარდა წყლის გამწმენდი ნაგებობების კაპიტალური რემონტი[5]. მსოფლიო ბანკის მხარდაჭერით „დიდი ბაქოს წყალმომარაგების სისტემის რეკონსტრუქციის“ პროექტის ფარგლებში, განხორციელდა პირველი და მეორე დანადგარების რეკონსტრუქცია.
2006 წელს დედაქალაქის წყალმომარაგებისთვის 21,5 კილომეტრიანი მაგისტრალური წყალსადენი 1200 მმ დიამეტრით ამოქმედდა. წყალმომარაგების სიმძლავრე დღეში 110 ათასი კუბური მეტრი წყალია.
2015 წლის 28 ოქტომბერს გაიმართა ჯეირანბათანის წყლის გამწმენდი ნაგებობების კომპლექსის გახსნა. კომპლექსი შედგება ჰიდრავლიკური კონსტრუქციებისგან, წყლის გამწმენდი ნაგებობისგან და მისი დამხმარე ინფრასტრუქტურისგან[6].
წყალსაცავის მოცულობა 186 მლნ კუბური მეტრია, სიგრძე 8,74 კმ, მაქსიმალური სიგანე 2,15 კმ, მაქსიმალური სიღრმე 28,5 მ, საშუალო სიღრმე 14,5 მ, სიმაღლე ზღვის დონიდან 27 მ. წყალი მოდის სამურ-აფშერონის არხიდან.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Водохранилища
- ↑ Elmi ăsărlăr: Uchenye zapiski. Bioloġii̐a elmlări serii̐asy. Serii︠a︡ biologicheskikh nauk
- ↑ Izvestii︠a︡: Serii︠a︡ biologicheskikh i selʹskokhozi︠a︡ĭstvennykh nauk
- ↑ Proceedings - All-union Research Institute of Marine Fisheries and Oceanography
- ↑ Джейранбатанское водохранилище вот уже 50 лет как является незаменимым источником снабжения Абшеронского полуострова питьевой и технической водой
- ↑ Ильхам Алиев: «Крупнейший в мире водоочистной комплекс будет служить жителям города Баку и Абшеронского района» - ФОТО