სტატკულონი
სტატკულონი | |
---|---|
სტანდარტი: | გაუსის სისტემის წარმოებული ერთეული. |
სიდიდე: | ელექტრული მუხტი. |
სიმბოლო (ქართ): | სტატკ |
სიმბოლო (საერთ): | statC |
ეპონიმი: | შარლ ოგიუსტენ კულონის |
ეკვივალენტები: | |
გაუსის სისტემის საბაზისო ერთ. | 1 გ1/2 სმ3/2 წმ−1 |
SI სისტემის ერთ. | 3.33564 10-10 კულონი. |
სტატკულონი (ქართული შემოკლება სტატკ, საერთაშორისო statC) ანუ ფრანკლინი (ქართული შემოკლება ფრ, საერთაშორისო Fr) — ელექტრული მუხტის ერთეული სანტიმეტრი-გრამი-წამი ერთეულთა სისტემის სხვადასხვა ვარიანტებში, მაგალითად გაუსის ერთეულთა სისტემაში. სტატკულონი წარმოებული სიდიდეა. გაუსის ერთეულთა სისტემის საბაზისო ერთეულებით ის გამოისახება როგორც
- 1 სტატკ = 1 გ1/2 სმ3/2 წმ−1 = 1 ერგი1/2 სმ1/2.
SI სისტემის შესაბამისი ერთეულია კულონი. კავშირი ამ ერთეულებს შორის ასეთია
- 1 კულ = 2 997 924 580 სტატკ.
მიახლოებით ფორმულებს კი შემდეგი სახე აქვს:
- 1 კულ ≈ 2.997 109სტატკ,
- 1 სტატკ ≈ 3.336 10-10 კულ.
სტაკულონის განმარტება შემდეგნაირია: ორი უძრავი სხეული, რომლებიც ატარებენ 1 სტატკ მუხტს და დაშორებული არიან ერთმანეთს 1 სანტიმეტრით, განიზიდავს ერთმანეთს 1 დინი ძალით. ეს ძალა განისაზღვრება კულონის კანონით, რომელსაც გაუსის ერთეულთა სისტემაში აქვს სახე:
სადაც F არის ძალა, q1 და q2 არიან მუხტები, ხოლო r არის მანძილი მუხტებს შორის.
1 კულონი ძალიან დიდი მუხტია, რომელიც თითქმის არასოდეს გავხვდება რეალურ პირობებში. ხოლო სტატკულონი არის მუხტის ერთეული, რომელიც უფრო ახლოა ყოველდღიურ პირობებში დამზერად მუხტებთან.
განზომილებითი კავშირი სტატკულონსა და კულონს შორის[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
SI სისტემის ერთეულებში კულონის კანონს ასეთი სახე აქვს:
ვინაიდ ვაკუუმის შეღწევადობა ε0 არ არის უგანზომილებო, კულონის განზომილება სტატკულონისგან განსხვავებით არ არის [მასა]1/2 [სიგრძე]3/2 [დრო]−1. SI სისტემის სპეციფიურობის გამო საერთოდ შეუძლებელია კულონის მხოლოდ მასით, სიგრძითა და დროით გამოსახვა.
შესაბამისად, თანაფარდობა 1 კულ ≈ 2.997 109სტატკ სიფრთხილით უნდა მოვეკიდოთ, რადგან მარჯვენა და მარცხენა მხარეების განზომილება არ არის ეკვივალენტური.