საგაინგის რეგიონი
| რეგიონი | |||
|---|---|---|---|
|
საგაინგის რეგიონი ბირმ. စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး | |||
 | |||
| |||
| ქვეყანა |
 მიანმარი | ||
| ადმ. ცენტრი | Sagaing | ||
| კოორდინატები | 21°30′00″ ჩ. გ. 95°37′00″ ა. გ. / 21.50000° ჩ. გ. 95.61667° ა. გ. | ||
| ფართობი | 93 704.5 კმ² | ||
| მოსახლეობა | 5 325 347 კაცი (2014) | ||
| სიმჭიდროვე | 57 კაცი/კმ² | ||
| სასაათო სარტყელი | UTC+06:30 | ||
| ოფიციალური საიტი | sagaingregion.gov.mm | ||
 | |||
.svg)
საგაინგის რეგიონი (စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး) — რეგიონი მიანმარში. მას ესაზღვრება ინდოეთის ნაგალანდი, მანიპურისა და არუნაჩალ პრადეშის შტატები ჩრდილოეთით, კაჩინის შტატი, შანის შტატი და მანდალაის რეგიონი აღმოსავლეთით, მანდალაის რეგიონი და მაგვეი რეგიონი სამხრეთით. მდინარე ირავადი ჩინეთსა და ინდოეთთან საზღვრის უდიდეს ნაწილს წარმოადგენს. რეგიონის ფართობია 93 527 კვადრატული კილომეტრი. 1996 წელს მისი მოსახლეობა 5 300 000-ზე მეტი იყო, ხოლო 2012 წელს 6 600 000 იყო. 2012 წელს ქალაქის მოსახლეობა 1,230,000 იყო, ხოლო სოფლის მოსახლეობა - 5,360,000. [1] საგაინგის რეგიონის დედაქალაქი არის მონივა .
საგაინგის რეგიონის დედაქალაქი არის მონივა.
დემოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბამარი (ბურმანები) უდიდესი ეთნიკური ჯგუფია მშრალ რეგიონებში და მანდალაი-მიითკინას რკინიგზის გასწვრივ. შანები მდინარე ჩინდვინის ზედა ხეობაში ცხოვრობენ. ნაგას მნიშვნელოვანი უმცირესობა ჩრდილო – დასავლეთ მთიანეთსა და კუკში მდებარეობს, რომელიც სამხრეთით თადუს მოიცავს. რეგიონში მკვიდრი მცირე ეთნიკური ჯგუფებია კადუ და განანგი, რომლებიც მდინარის ზემო მუსა და მდინარე მეზას ხეობებში ცხოვრობენ. ასევე არსებობს უცნობი კათოლიკე ბაინგიების ხალხი (მინიმუმ 3 000), მე -16 და მე -17 საუკუნეების პორტუგალიელი ავანტიურისტებისა და დაქირავებულთა შთამომავლები, რომლებიც მდინარე მუ-ს ხეობის ფართო ვაკეზე ცხოვრობენ თავიანთ საგვარეულო სოფლებში.
ეკოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საგაინგის რეგიონში არის მთელი რიგი დაცული ტერიტორიები, მათ შორის არის ალაუნგდაუდას კატაპას ეროვნული პარკი, ჩატთინის ველური ბუნების აღკვეთილი, [2] მაჰამიანგის ველური ბუნების აღკვეთილი, [3] [4] და ჰტამანთის ველური ბუნების აღკვეთილი დაბა ჰომალინში. [5]
ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სოფლის მეურნეობა რეგიონში მთავარი საქმიანობაა. წამყვანი კულტურაა ბრინჯი, რომელსაც უკავია სახნავი ნიადაგის უმეტესი ნაწილი. სხვა კულტურებში შედის ხორბალი, სეზამი, არაქისი, პულსი, ბამბა და თამბაქო . ინდოეთის გვერდით მდებარე რეგიონი დამოკიდებულია ინდოეთიდან ექსპორტისა და იმპორტის საკითხებზე. რეგიონი ინდოეთთან კავშირის კარიბჭეს წარმოადგენს. საგაინგი არის მიანმარის ხორბლის წამყვანი მწარმოებელი, რომელიც ქვეყნის მთლიანი წარმოების 80% -ზე მეტს შეადგენს. მნიშვნელოვან მინერალებს მიეკუთვნება ოქრო, ნახშირი, მარილი და მცირე რაოდენობით ნავთობი. მრეწველობა მოიცავს ქსოვილებს, სპილენძის გადამუშავებას, ოქროს დნობას და დიზელის ძრავის ქარხანას. რეგიონს აქვს მრავალი ბრინჯის ქარხანა, საკვები ზეთის ქარხნები, სახერხი ქარხნები, ბამბის ქარხნები და მექანიზირებული ქსოვის ქარხნები. ადგილობრივი ინდუსტრია მოიცავს თიხის ჭურჭელს, ვერცხლის ჭურჭელს, ბრინჯაოს ნაკეთობებს და რკინის ნაკეთობებს.
ადმინისტრაციული დაყოფა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საგაინგის რეგიონი შედგება 10 რაიონისგან, რომლებიც დაყოფილია 34 დაბად [6], 198 პალატად და სოფლად. ძირითადი ქალაქება საგაინგი, შვებო, მონივა, იეუ, კათა, კალე, ტამუ, მავლაიკი და ჰკამტი. რეგიონის დაბებია:
|
|
|
|
|
2010 წლის აგვისტოში,[7] საგაინგის რეგიონის სამი დაბა, 2008 წლის კონსტიტუციის შესაბამისად,[8] ახალ ადმინისტრაციულ ერთეულში, ნაგას თვითმმართველი ზონის შემადგენლობაში, რომელიც აღარ არის საგაინგის რეგიონის ნაწილი. ეს იყო ლაჰე, ლეში და ნანიუნი.[9]
ტრანსპორტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საგაინგის შიდა რეგიონის დიდი ნაწილი საავტომობილო გზებსა და სარკინიგზო ხაზს ეყრდნობა. რეგიონში ძალიან გავრცელებულია მდინარეების საშუალებით გადაადგილება და ტვირთის გადაზიდვა, რაც რეგიონის ორი უდიდესი მდინარის, ირავადისა და ჩინდვინითაა განპირობებული.
განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მიანმარში საგანმანათლებლო შესაძლებლობები ძალზე შეზღუდულია იანგონისა და მანდალაის მთავარი ქალაქების გარეთ. ოფიციალური სტატისტიკის მიხედვით, საგაინგის რეგიონში დაწყებითი სკოლის მოსწავლეების 10% -ზე ნაკლები სწავლას აგრძელებს საშუალო სკოლაში. [10]
| AY 2002–2003 წწ | დაწყებითი | Შუა | მაღალი |
|---|---|---|---|
| სკოლები | 3854 წ | 190 | 84 |
| Მასწავლებლები | 16 100 | 5000 | 1600 წ |
| სტუდენტები | 550 000 | 140 000 | 49 000 |
ჯანდაცვა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მიანმარში ჯანდაცვის ზოგადი მდგომარეობა ცუდია. სამხედრო მთავრობა ხარჯავს ქვეყნის მშპ – ს 0,5% –დან 3% –მდე ჯანმრთელობის დაცვაზე, რაც მუდმივად წარმოადგენს მსოფლიოში ყველაზე დაბალ მაჩვენებლებს.[11][12]
მიუხედავად იმისა, რომ ჯანდაცვა ნომინალურად უფასოა, სინამდვილეში, პაციენტებს სამედიცინო და მკურნალობის საფასურის გადახდა უწევთ, თუნდაც საზოგადოებრივ კლინიკებსა და საავადმყოფოებში. საჯარო საავადმყოფოებს არ აქვთ სპეციალური აღჭურვილობა უფრო მეტიც, ჯანგონისა და მანდალაის გარეთ ჯანდაცვის ინფრასტრუქტურა ძალიან ცუდია. 2003 წელს საგაინგის რეგიონში საწოლების საჭირო რაოდენობაზე ნაკლები იყო მობილიზებული. [13]
| 2002–2003 წწ | # საავადმყოფოები | # საწოლები |
|---|---|---|
| სპეციალიზებული საავადმყოფოები | 0 | 0 |
| ზოგადი საავადმყოფოები სპეციალური მომსახურებით | 2 | 400 |
| ზოგადი საავადმყოფოები | 38 | 1168 |
| ჯანმრთელობის კლინიკები | 48 | 768 |
| სულ | 88 | 2336 |
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ http://www.mrtv3.net.mm/newpaper/68newsm.pdf[მკვდარი ბმული] Page 3 Col 1
- ↑ Aung, Myint (2001) "Ecology and Social Organization of a Tropical Deer (Cervus Eldi Thamin)" Journal of Mammalogy 82(3): pp. 836–847, doi:10.1644/1545-1542(2001)082<0836:EASOOA>2.0.CO;2
- ↑ "Mahamyaing Wildlife Sanctuary" დაარქივებული 2009-01-03 საიტზე Wayback Machine. BirdLife IBA Factsheet
- ↑ Brockelman, Warren Y. et al. (2009) "Chapter 20: Census of Eastern Hoolock Gibbons (Hoolock leuconedys) in Mahamyaing Wildlife Sanctuary, Sagaing Region, Myanmar" pp. 435–451 In Lappan, Susan and Whittaker, Danielle (eds.) (2009) The Gibbons: New Perspectives on Small Ape Socioecology and Population Biology Springer, New York, ISBN 978-0-387-88603-9, doi:10.1007/978-0-387-88604-6_20
- ↑ "Htamanthi Wildlife Sanctuary" დაარქივებული 2009-01-04 საიტზე Wayback Machine. BirdLife IBA Factsheet
- ↑ "Myanmar States/Divisions & Townships Overview Map" Myanmar Information Management Unit (MIMU)
- ↑ „တိုင်းခုနစ်တိုင်းကို တိုင်းဒေသကြီးများအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသများ ရုံးစိုက်ရာ မြို့များကို လည်းကောင်း ပြည်ထောင်စုနယ်မြေတွင် ခရိုင်နှင့်မြို့နယ်များကို လည်းကောင်း သတ်မှတ်ကြေညာ“. Weekly Eleven News (ბირმული). 2010-08-20. ციტირების თარიღი: 2010-08-23.
- ↑ თარგი:My (in Burmese) [0]=1|2008 Constitution PDF დაარქივებული 2011-05-01 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ „တိုင်းခုနစ်တိုင်းကို တိုင်းဒေသကြီးများအဖြစ် လည်းကောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသများ ရုံးစိုက်ရာ မြို့များကို လည်းကောင်း ပြည်ထောင်စုနယ်မြေတွင် ခရိုင်နှင့်မြို့နယ်များကို လည်းကောင်း သတ်မှတ်ကြေညာ“. Weekly Eleven News (ბირმული). 2010-08-20. ციტირების თარიღი: 2010-08-23.
- ↑ Education statistics by level and by State and Division. Myanmar Central Statistical Organization. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-10. ციტირების თარიღი: 2020-11-29.
- ↑ „PPI: Almost Half of All World Health Spending is in the United States“. 2007-01-17. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-02-05. ციტირების თარიღი: 2020-11-29.
- ↑ Yasmin Anwar (2007-06-28). „Burma junta faulted for rampant diseases“. UC Berkeley News.
- ↑ Hospitals and Dispensaries by State and Division. Myanmar Central Statistical Organization. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-09-29. ციტირების თარიღი: 2020-11-29.