კარლ IV თეოდორი
| კარლ IV თეოდორი | |
|---|---|
| Karl Theodor | |
.jpg) | |
.svg)  | |
| მმართ. დასაწყისი: | 30 დეკემბერი, 1777 |
| მმართ. დასასრული: | 16 თებერვალი, 1799 |
| წინამორბედი: | მაქსიმილიან III იოსეფი |
| მემკვიდრე: | მაქსიმილიან IV იოსეფი |
| ზულცბახის მე-7 პფალცგრაფი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 20 ივლისი, 1733 |
| მმართ. დასასრული: | 16 თებერვალი, 1799 |
| წინამორბედი: | იოჰან ქრისტიან ფონ პფალც-ზულცბახი (1700-1733) |
| მემკვიდრე: | მაქსიმილიან I იოსეფი (1756-1825) |
.svg)  | |
| მმართ. დასაწყისი: | 31 დეკემბერი, 1742 |
| მმართ. დასასრული: | 16 თებერვალი, 1799 |
| წინამორბედი: | კარლ III ფილიპი (1661-1742) |
| მემკვიდრე: | მაქსიმილიან I იოსეფი |
 | |
| მმართ. დასაწყისი: | 31 დეკემბერი, 1742 |
| მმართ. დასასრული: | 1794 |
| წინამორბედი: | კარლ III ფილიპი |
| მემკვიდრე: | საჰერცოგო გაუქმდა |
 | |
| მმართ. დასაწყისი: | 31 დეკემბერი, 1742 |
| მმართ. დასასრული: | 1794 |
| წინამორბედი: | კარლ III ფილიპი |
| მემკვიდრე: | მაქსიმილიან I იოსეფი |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1724 წლის 10 დეკემბერი |
| დაბ. ადგილი: | დროგენბოსის ციხე-სიმაგრე, ბრიუსელთან ახლოს |
| გარდ. თარიღი: | 1799 წლის 16 თებერვალი |
| გარდ. ადგილი: | მიუნხენი |
| მეუღლე: |
1742 წლიდან - ელიზაბეტა ფონ ზულცბახი (1721—1794), 1795 წლიდან - ლეოპოლდინა ფონ მოდენი (1776—1848) |
| დინასტია: | ვიტელსბახები |
| მამა: | იოჰან ქრისტიან ფონ პფალც-ზულცბახი (1700—1733) |
| დედა: | მარიანა ჰენრიეტა ლეოპოლდინა დე ლა ტურ დ’ოვერნი (1708—1728) |
| რელიგია: | კათოლიკე |
კარლ ფილიპ თეოდორი (გერმ. Karl (oder Carl) Philipp Theodor; დ. 10 დეკემბერი, 1724, დროგენბოსის ციხე-სიმაგრე, ბრიუსელის მახლობლად — გ. 16 თებერვალი, 1799, მიუნხენი) — იულიხ-ბერგის ჰერცოგი, პფალცის კურფიურსტი 1742 წლიდან (როგორც კარლ IV თეოდორი), ბავარიული მემკვიდრეობისათვის ომის შედეგად (1777 წლიდან) — ბავარიის კურფიურსტი (როგორც კარლ II თეოდორი).
კარლ თეოდორი იყო იოჰან ქრისტიან ფონ პფალც-ზულცბახისა და მარია ჰენრიეტა დე ლა ტურ დ’ოვერნის, ბერგენის მემკვიდრის შვილი.
ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1728 წელს, დედის გარდაცვალების შემდეგ, კარლ თეოდორმა 4 წლის ასაკში მემკვიდრეობით მიიღო ბერგენ-ოპ-ზომის სამარკგრაფო. 5 წლის შემდეგ გარდაიცვალა მისი მამა და პატარა კარლ თეოდორი გახდა ზულცბახის პფალცგრაფი.
1742 წლის 31 დეკემბერს გარდაიცვალა პფალცის კურფიურსტი კარლ III ფილიპი, ვიტელსბახთა დინასტიის პფალცის კურფიურსტების უკანასკნელი წარმომადგენელი და კურფიურსტთა ტიტული გადავიდა ამ საგვარეულოს მომდევნო უფროსი შტოზე, ზულცბახის პფალცგრაფებზე. ასე რომ, კარლ თეოდორი გახდა პფალცის კურფიურსტი, კარლ IV-ის სახელით.
კარლმა მანჰაიმში მეცნიერებათა აკადემია დააარსა. მან თავისი სასახლე მანჰაიმიდან შვეტცინგენში გადაიტანა.
კურფიურსტის ტიტულთან ერთად მას იულიხისა და ბერგის ჰერცოგის ტიტულიც გადაეცა.
1777 წელს, ვიტელსბახთა დინასტიის ბავარიის უკანასკნელი კურფიურსტის, მაქსიმილიან III იოსეფის გარდაცვალების შემდეგ, კარლ თეოდორი ბავარიის კურფიურსტი და ჰერცოგი გახდა, კარლ II-ის სახელით, და გადავიდა მიუნხენში.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Churpfälzisch- auch Gülich und Bergisches erneuertes Militar-Verpflegungs-, Disciplin-Bequartierungs-, Marche und Vorspann-Reglement : vom 1. Dec. 1775. Zehnpfennig, Düsseldorf 1775. Digitalisierte Ausgabe der Universitäts- und Landesbibliothek Düsseldorf
- Erneuerte Messer-Lohn-Satz-Ordnung : [Düsseldorf, den 31.ten Jenner 1792]. Düsseldorf, 1792
- Silke Herrmann: Carl-Theodor, der himmlische Kurfürst. 48 Seiten, ISBN 978-3-940875-00-6
- Hans Rall, Kurfürst Karl Theodor, Regierender Herr in sieben Ländern, Mannheim 1993, ISBN 3-411-15792-5
- Sylvia Krauss-Meyl, Das „Enfant Terrible“ des Königshauses, Maria Leopoldine, Bayerns letzte Kurfürstin, Regensburg 1997, ISBN 3-7917-1558-5
- Lebenslust und Frömmigkeit, Kurfürst Carl Theodor zwischen Barock und Aufklärung. Handbuch ISBN 3-7917-1679-4 und Ausstellungskatalog ISBN 3-7917-1679-4
- Karl Weich: Mannheim – das neue Jerusalem. Die Jesuiten in Mannheim 1720–1773. Mannheim 1997, ISBN 3-920671-17-1
- C. Kupfer, W. Schröck-Schmidt: Nichts ist eine Kleinigkeit bei Hofe – Gefährliche Intrigen im Mannheimer Schloss. Dryas Verlag, Mannheim 2009, ISBN 978-3-940855-15-2
- Adalbert Prinz von Bayern: Die Wittelsbacher. Geschichte unserer Familie. Prestel Verlag, München u. a. 2005, ISBN 3-7913-3505-7.