ელჟბიეტა პლეშჩინსკა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ელჟბიეტა პლეშჩინსკა
პოლ. Elżbieta Pleszczyńska
დაბ. თარიღი 20 მარტი, 1933(1933-03-20) (91 წლის)
დაბ. ადგილი Wola Wydrzyna
მოქალაქეობა  პოლონეთი
საქმიანობა სტატისტიკოსი და მათემატიკოსი
მუშაობის ადგილი Institute of Mathematics of the PAS
ალმა-მატერი ვარშავის უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი პროფესორი
შვილ(ებ)ი Krzysztof Leski

 ელჟბიეტა პლეშჩინსკა ( პოლ. Elżbieta Pleszczyńska ;დ. 20 მარტი, 1933, ვოლია ვიჟინა, ლოძის სავოევოდო) — პოლონელი სტატისტიკის პროფესორი ,  შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების დაცვის მოძრაობის აქტივისტი.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პლეშჩინსკამ 1956 წელს ვარშავის უნივერსიტეტისა ფიზიკა, მათემატიკის და ქიმიის ფაკულტეტზე მიიღო მათემატიკის მაგისტრის ხარისხი.  1965 წელს მიიღო დოქტორის ხარისხი დისკრიმინაციულ ანალიზში. 1972 წლამდე მუშაობდა პოლონეთის მეცნიერებათა აკადემიის მათემატიკის ინსტიტუტში.  1973 წელს მიიღეს მისი ჰაბილიტაციური ნაშრომი სახელწოდებით "დროის სერიების ანალიზში ტენდენციების შეფასების პრობლემები". [1] [2]

1967-1968 წლებში უელსის უნივერსიტეტში (დიდი ბრიტანეთი) ეწეოდა კვლევით საქმიანობას, ხოლო 1971-1972 წლებში — მონრეალის უნივერსიტეტში. 1973 წელს გადავიდა პოლონეთის მეცნიერებათა აკადემიის გამოთვლითი მეცნიერებათა ინსტიტუტში. 1977, 1979 და 1989 წლებში დაჯილდოვდა პოლონეთის მეცნიერებათა აკადემიის მიერ. 1981 წელს იგი ეწვია იტალიას CNR-ის მოწვევით. [3]. 1990-იან წლებში  დაიწყო (საკუთარ გუნდთან ერთად) ეგრეთ წოდებული კლასის მონაცემების ანალიზი — მეცნიერება კოპულას და რანგის მეთოდების გამოყენების შესახებ პრობლემებსა და კლასტერულ ანალიზთან მიმართებაში, გარე ფაქტორების იდენტიფიცირებასთან ერთად. 1993 წელს პოლონეთის რესპუბლიკის პრეზიდენტმა ელზბიეტა პლეშჩინსკას მათემატიკის პროფესორის წოდება მიანიჭა. 2000 წელს იყო მოწვეული კონსულტანტი კემბრიჯის უნივერსიტეტში.

პოლონეთის მეცნიერებათა აკადემიის კომპიუტერული მეცნიერების  ინსტიტუტში მრავალი წლის განმავლობაში იკავებდა სტატისტიკური მონაცემების ანალიზის განყოფილების ხელმძღვანელის თანამდებობას. პოლონეთის კანონმდებლობით,  პოლონეთის მეცნიერებათა აკადემიის  პროფესორებს შეუძლიათ პენსიაზე გასვლა 70 წლის ასაკში. თუმცა 2003 წელს პენსიაზე გასვლის შემდეგ კვლავ გააგრძელა სამეცნიერო და სოციალური საქმიანობა. [4] [5] [6] [7]

სამეცნიერო შეხედულებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პროფესორი პლეშჩინსკა ცნობილია კრიტიკით კლასიკური სტატისტიკური მიდგომისადმი. კლასიკური პარამეტრული მეთოდები, როგორიცაა პირსონის კორელაციის კოეფიციენტი ან უმცირესი კვადრატების მეთოდი, იძლევა შესადარებელ შედეგებს მხოლოდ  განაწილების  ტიპების შესადარებლად (პრაქტიკაში, ნავარაუდევია მულტივარიანტული ნორმალური განაწილება).პარამეტრული სტატისტიკური ტესტები ეფუძნება ვარაუდებს  განაწილების შესახებ.კლასიკური მეთოდები არ მუშაობს, თუ შესაყვანი მონაცემები შეიცავს ძლიერ  გამონატყორცნს  და მათი შედეგების ინტერპრეტაცია განსხვავებულია სხვადასხვა ტიპის განაწილებისთვის. პრაქტიკაში, საბაზისო  ვარაუდები ხშირად არ მოწმდება, უფრო მეტიც, ისინი ყოველთვის ირღვევა— არ არსებობს ნორმალური განაწილება რეალურ სამყაროში, რადგან ყველა რეალური ცვლადი შეზღუდულია (მაგალითად, ადამიანი არ შეიძლება იყოს −170 სმ სიმაღლის ან +2 კმ). და ნორმალური განაწილება გულისხმობს დადებითი ალბათობის განაწილების სიმკვრივეს ყველა რეალური რიცხვისთვის.

უმეტეს შემთხვევაში, რეალური განაწილება არის ასიმეტრიული ან დისკრეტული, რაც ადამიანებს არ უშლის ხელს გამოიყენონ ნორმალური განაწილების მეთოდები. ამ დარღვევის ხარისხი შეიძლება გაიზომოს, მაგრამ მისი მაქსიმალური დასაშვები დონე მხოლოდ პირობითობაა და არა მათემატიკა. პარამეტრული მეთოდები ყოველთვის მუშაობს მათი გამოყენების პირობების მიღმა. თუმცა, მათი შედეგები ითვლება მართებულად, რაც იწვევს ცრუ ჰიპოთეზის „მეცნიერულ“ დადასტურებას. ზემოთ აღნიშნული მიზეზების გამო, ელზბიეტა პლეშჩინსკა საძიებო მონაცემების ანალიზის [8] და არაპარამეტრული სტატისტიკის აქტიური მომხრეა.

სოციალური სამუშაო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ელჟბიეტა პლეშჩინსკამ ვარშავაში (1990 წლის სექტემბერი) დააარსა ფიზიკური შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა მხარდაჭერის ფონდი, [9] [10] რომელსაც მრავალი წლის განმავლობაში ხელმძღვანელობდა. [11] [12] [13] [14]

ფონდი ელჟბიეტა პლეშჩინსკას ხელმძღვანელობით დაინტერესებულია შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა პროფესიული რეაბილიტაციით ტექნოლოგიებისა და დისტანციური მუშაობის საშუალებით. [9] [15]

თავის პერიოდულ მოხსენებებში პლესჩინსკა ყოველთვის ამახვილებდა საზოგადოების ყურადღებას შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებებზე. [16]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Leski, Krzysztof. (2019-09-30) Mateczka. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-10-07. ციტირების თარიღი: 2019-10-07
  2. Doktoraty. ციტირების თარიღი: 13 December 2018
  3. Kowalczyk, Teresa. Grade Models and Methods for Data Analysis with Applications for the Analysis of Data Populations. 
  4. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-05-18. ციტირების თარიღი: 2008-08-09
  5. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-20. ციტირების თარიღი: 2008-08-09
  6. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-20. ციტირების თარიღი: 2008-08-09
  7. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-20. ციტირების თარიღი: 2008-08-09
  8. Książyk, Janusz B. (2005). რედ. Olaf Matyja: Analiza danych medycznych i demograficznych przy użyciu programu GradeStat. Instytut Podstaw Informatyki PAN, Centrum Zdrowia Dziecka, გვ. 7(preface by prof. Pleszczyńska). ISBN 83-922508-0-X. 
  9. 9.0 9.1 Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-12-21. ციტირების თარიღი: 2008-08-09
  10. Internetowa wersja preprintu. ციტირების თარიღი: 13 December 2018
  11. Wyniki konkursu prac magisterskich. ციტირების თარიღი: 13 December 2018
  12. Fundacja w 1999 roku. ციტირების თარიღი: 13 December 2018
  13. Na wozku inwalidzkim po Infostradzie do Europy? cz. VI. ციტირების თარიღი: 13 December 2018
  14. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-02-10. ციტირების თარიღი: 2008-08-09
  15. Działalność Fundacji Aktywizacja. ციტირების თარიღი: 2022-03-26
  16. Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2008-12-02. ციტირების თარიღი: 2008-08-09