გოდოს მოლოდინში

გოდოს მოლოდინში
ავტორი	სემიუელ ბეკეტი
პერსონაჟები	ვლადიმერი, ესტრაგონი, პოცო, ლაქი, ბიჭი.
პრემიერა	1953
პრემიერის ადგილი	ბაბილონის თეატრი, პარიზი
ენა	ფრანგული, ინგლისური
ჟანრი	ტრაგიკომედია

გოდოს მოლოდინში (ინგლ. Waiting for Godot) 一 ირლანდიელი დრამატურგის, სემიუელ ბეკეტის პიესა, რომელშიც ორი პერსონაჟი, ვლადიმერი და ესტრაგონი მართავენ დისკუსიას მანამ, სანამ ელიან სათაურში ნახსენები გოდოს გამოჩენას, რომელიც საბოლოოდ არ მოდის. იგი პირველად 1953 წლის 5 დეკემბერს პარიზში, ბაბილონის თეატრში დაიდგა, იქამდე 1952 წლის 17 თებერვალს სპექტაკლის შემოკლებული ვერსია დაიდგა ფრანგულ რადიოსტუდიაში და გადაიცემოდა მთელი საფრაგეთის გარშემო რადიოს საშუალებით, ხოლო მისი ინგლისურენოვანი ვერსიის პრემიერა 1955 წელს, ლონდონში შედგა. ბრიტანეთის სამეფო ნაციონალური თეატრის მიერ 1998-1999 წლებში ჩატარებული გამოკითხვის შედეგად, იგი აღიარებულ იქნა, როგორც „XX საუკუნის ყველაზე მნიშვნელოვანი ინგლისურენოვანი პიესა“. თავად ბეკეტის თქმით, მან პიესაზე მუშაობა პროზისგან თავის დაღწევის მიზნით დაიწყო, რამაც, მისივე თქმით, მის წარმატებას შეუწყო ხელი.

მიუხედავად იმისა, რომ გოდოს მოლოდინში არ წარმოადგენს ავტორის საყვარელ ნაწარმოებს, ის იყო ნაშრომი, რომელმაც შემოქმედს პოპულარობა და კომერციული წარმატება მოუტანა. როდესაც ორიგინალ ხელნაწერთა და იშვიათი წიგნების გამყიდველმა ჰენრი ვენნინგმა ჰკითხა, შეეძლო თუ არა მისთვის ორიგინალური ფრანგული ხელნაწერის გაყიდვა, ბეკეტმა უპასუხა: „მართებულად თუ არა, გადავწყვიტე, გოდო ხელიდან არ გავუშვა. არც სენტიმენტები და ფინანსებია შუაში, უბრალოდ, აღარასდროს ჩემ მიმართებით მსგავსი შემოთავაზება. ამის ახსნა შეუძლებელია“.

სიუჟეტი

მოქმედება იწყება მაშინ, როცა ესტრაგონი ზის გორაკზე და ფეხსაცმლის გახდას ცდილობს. ამ დროს შემოდის ვლადიმირი და ეუბნება, რომ უხარია მისი დაბრუნება, რადგან ეგონა ვეღარასდროს შეხვდებოდა. ესტრაგონიც ასე ფიქრობდა. ღამე თხრილში გაატარა, ვიღაც სცემდა, ოღონდ არ იცის, ვინ. ვლადიმერი თანაუგრძნობს, თანაც ეუბნება, რომ ეს მოსალოდნელიც იყო: ჯერ კიდევ ოთხმოცდაათიან წლებში ეიფელიდან თავქვე რომ დაშვებულიყვნენ, ყველაფერი სხვაგვარად იქნებოდა, ახლა კი ზემოთ აღარავინ აუშვებთ. ვლადიმერი ქუდს იხდის და ფერთხავს, მაგრამ იქ არაფერი აღმოჩნდება, როგორც ჩანს, საქმე არც ფეხსაცმელშია, უბრალოდ ესტრაგონს ასეთი ფეხი აქვს. ვლადიმერი შენიშნავს, რომ ერთ-ერთი ყაჩაღი გადარჩა და ესტრაგონს მონანიებას სთავაზობს. ის ბიბლიას ახსენებს და უკვირს, რომ ოთხი მოციქულიდან მხოლოდ ერთი საუბრობს ყაჩაღის შენდობაზე და ყველას რატომღაც სჯერა მისი. ესტრაგონი სთავაზობს წავიდნენ, მაგრამ ვლადიმერი უარზეა 一 ისინი ხომ გოდოს ელოდებიან. თუ გოდო დღეს არ მოვა ე.ი. ხვალისთვის გამოჩნდება 一 მგონი, თქვა, შაბათს მოვალო. ესტრაგონმა და ვლადიმერმა არც კი იციან, დღეს რა დღეა. ესტრაგონს ჩათვლემს, მაგრამ ვლადიმერი მალევე აღვიძებს. მეგობარი სთავაზობს, თავი ჩამოიხრჩონ, მაგრამ ვერაფრით გადაწყვეტენ, პირველმა ვინ უნდა გადადგას ეს ნაბიჯი. ბოლოს გადაიფიქრებენ. ისინი გოდოს დაელოდებიან და მის აზრსაც მოისმენენ. ვერაფრით იხსენებენ, რა უნდოდათ გოდოსგან 一 თითქოს რაღაცას სთხოვდნენ, ის კი პასუხობდა, რომ ყველაფერს გაარკვევდა და მხოლოდ ამის შემდეგ მიიღებდა გადაწყვეტილებას.

ისმის გამყინავი კივილი. შეშინებული ესტრაგონი ვლადიმერს ეკვრის. შემოდის ლაკი ჩემოდნით, დასაკეცი სკამითა და საჭმლით სავსე კალათით. ყელზე თოკი აქვს გამობმული, რომლის ბოლო პოცოს უჭირავს. პოცო ლაკის მათრახს ურტყამს და თანაც უშვერი სიტყვებით ლანძღავს. ესტრაგონი მორიდებით ეკითხება, შემთხვევით ის გოდო ხომ არ არის, მაგრამ პოცომ არც კი იცის, ვინ არის გოდო. პოცო მარტო მოგზაურობს და უხარია, რომ სულიერ ძმებს მიაგნო, თანაც სიმარტოვეს ვერ იტანს. გადაწყვეტს დაჯდეს და ლაკის სკამის მოტანას უბრძანებს. ლაკი ჩემოდანს და კალათას ძირს დებს, პოცოს სკამს მიუტანს და კალათას და ჩემოდანს ისევ ხელში აიღებს. პოცო უკმაყოფილოა: სკამს მოწევა სჭირდება. ლაკი ისევ დებს ჩემოდანსა და კალათას, სკამს მიუჩოჩებს, და ჩემოდანს მიუბრუნდება. ესტრაგონი და ვლადიმერი ვერ ხვდებიან, რატომ არ უშვებს ხელიდან ლაკი ჩემოდანს. პოცო ქათამს მიირთმევს, ძვლებს მიწაზე ყრის და ჩიბუხს ეწევა. ესტრაგონი ეკითხება, შეუძლია თუ არა ძვლების აღება, პოცო პასუხობს, რომ ისინი ლაკის ეკუთვნის და თუკი ის თანახმაა, შეუძლია აიღოს. ლაკი დუმს, ამიტომ ესტრაგონი ძვლებს კრეფს და ღრღნას იწყებს. ვლადიმერი აღშფოთებულია პოცოს საქციელით: განა შეიძლება ადამიანს ასე სასტიკად მოექცე? პოცო მას ყურადღებას არ აქცევსდა ჩიბუხის მოწევას განაგრძობს. ვლადიმერი და ესტრაგონი წასვლას გადაწყვეტენ, მაგრამ პოცო სთხოვს დარჩნენ 一 წინააღმდეგ შემთხვევაში, გოდოს ვერ შეხვდებიან.

ესტრაგონი ცდილობს გაარკვიოს, რატომ არ უშვებს ხელიდან ლაკი ჩემოდანს. პოცო, ბოლოს და ბოლოს, უპასუხებს, რომ ლაკის უფლება აქვს ბარგი ძირს დააწყოს, მაგრამ რახან ამას არ აკეთებს ე.ი. არ სურს. როგორც ჩანს, პოცოს გულის მოგება უნდა, რომ არ გააგდოს. იგი სამუშაოს თავს ვერ ართმევს და პოცომაც გადაწყვიტა, თავიდან მოიშოროს, მაგრამ ბოლოს მაინც შეეცოდება და გადაწყვეტს ბაზრობაზე სარფიანად გაყიდოს. პოცოს მიაჩნია, რომ ყველაზე სწორი ალბათ მაინც მისი მოკვლა იქნებოდა. ლაკი ტირის. ესტრაგონს უნდა, ცრემლები მოსწმინდოს, მაგრამ ლაკი წიხლს ჩააზელს. ახლა ესტრაგონი ტირის სიმწრისგან. პოცო შეამჩნევს, რომ ლაკი აღარ ტირის, სამაგიეროდ, ესტრაგონი ყრის ცრემლებს, ასე რომ, სამყაროში ცრემლი ყოველთვის უხვადაა. პოცო ამბობს, რომ ის და ლაკი უკვე თითქმის სამოცი წელია ერთად არიან. ლაკის ქუდის მოხდას უბრძანებს. მას გრძელი, ჭაღარა თმა აქვს, პოცო კი მელოტია. ის ტირის და ამბობს, რომ ლაკის ატანა აღარ შეუძლია. ვლადიმერი ლაკის საყვედურებით ავსებს, პოცო წყნარდება და ესტრაგონსა და ვლადიმირს ურჩევს, დაივიწყონ, რაც თქვა. პოცო ხატოვნად საუბრობს საღამოს ბინდის შესახებ. ესტრაგონი და ვლადიმერი მოიწყენენ. მათ გასართობად პოცო მზადაა ლაკის უბრძანოს, იცეკვოს ან იმღეროს. ესტრაგონს უნდა, რომ ლაკიმ ჯერ იცეკვოს, მერე კი დაფიქრდეს. ლაკი ცეკვავს, შემდეგ კი სრულიად უაზრო მონოლოგს წარმოთქვამს. როგორც იქნა, პოცო და ლაკი მიდიან. ესტრაგონსაც უნდა წასვლა, მაგრამ ვლადიმერი შეახსენებს, რომ ისინი გოდოს ელოდებიან. მოდის ბიჭი და ეუბნება, რომ გოდო დღეს ვერ მოვა, მაგრამ ხვალ აუცილებლად აქ იქნება. ღამეა, ესტრაგონი გადაწყვეტს თავისი ფეხსაცმელი იმას მისცეს, ვისაც უფრო კარგად ექნება, თავად კი ქრისტესავიტ ფეხშიშველი ივლის. ესტრაგონი ცდილობს გაიხსენოს, რამდენი წელია, რაც ის და ვლადიმერი ერთმანეთს იცნობენ. ვლადიმერი ამბობს, რომ ორმოცდაათი. ერთხელ ის მეგობარს დახრჩობას გადაარჩენს, მაგრამ ამისგახსენება არ სურს. ერთხანს ფიქრობდნენ ცალ-ცალკე წასულიყვნენ, მაგრამ გადაიფიქრეს. „აბა, წავედით?“ 一 კითხულობს ესტრაგონი. „წავედით“, 一 პასუხობს ვლადიმერი.

თენდება. შემოდის ვლადიმერი და სცენის შუაგულში დაყრილ ფეხსაცმელებს ათვალიერებს. მალე ესტრაგონიც გამოჩნდება. გახარებულ ვლადიმერს უნდა, რომ მეგობარს გადაეხვიოს, მაგრამ ესტრაგონი არ მიიკარებ. მოგვიანებით თავად გადაეხვევა და გამოუტყდება, რომ ისევ სცემეს. ვლადიმერი შეწუხებულია. მართალია, ცალ-ცალკე ყოფნა ურჩევნიათ, მაგრამ ერთმანეთის ნახვა ყოველთვის ახარებთ. გადაწყვეტენ, გოდოს დაელოდონ. გუშინდელის მერე ბევრი რამ შეიცვალა, ხეებიც შეიფოთლა, მაგრამ ესტრაგონს არაფერი ახსოვს, პოცოს და ლაკისაც კი ვერ იხსენებს. ვლადიმერი და ესტრაგონი გადაწყვეტენ, ლაყბობით შეიქციონ თავი. უცნაური ხმები ესმით და დიდხანს მსჯელობენ, თუ საიდან მოდიან ისინი.

სასოწარკვეთის დრო არ არის, მაგრამ, გინდა თუ არ გინდა, ამაზე მაინც ფიქრობ. ესტრაგონი დარწმუნებულია, რომ გუშინ აქ არ ყოფილან 一 სადღაც გადაკარგულში იყვნენ და, როგორც ყოველთვის, უაზროდ ლაყბობდნენ. ესტრაგონი ამბობს, რომ ეს ფეხსაცმელი მისი არაა. ვლადიმერი ფიქრობს, რომ ვიღაცამ მოირგო ესტრაგონის ფეხსაცმელი, თავისი კი აქ დატოვა. ესტრაგონს ვერაფრით გაუგია, ვის რად უნდა მისი ფეხსაცმელი. „ალბათ, იმას უნდა, ვისაც მოერგო“, 一 პასუხობს ვლადიმერი. ესტრაგონს წასვლა უნდა, მაგრამ ვლადიმერი შეახსენებს, რომ გოდოს უნდა დაელოდონ.

ვლადიმერი ლაკის ქუდს შენიშნავს. ის და ესტრაგონი სამივე ქუდს რიგ-რიგობით იხურავენ. ესტრაგონი ხედავს, რომ ვიღაც მოდის. ვლადიმერი იმედოვნებს, რომ ეს გოდოა, მაგრამ აღმოჩნდება, რომ საპირისპირო მხრიდანაც მოდის ვიღაც. მეგობრები ჩათვლიან, რომ ალყაში მოქცნენ და იმალებიან, მაგრამ არავინ ჩანს. ალბათ ესტრაგონს მოეჩვენა. ისინი ხან ჩხუბობენ, ხანაც რიგდებიან. შემოდიან პოცო და ლაკი. პოცო დაბრმავდა, ლაკი კი ისევ იმ ჩემოდანს დაათრევს, ოღონდ თოკი დაუმოკლებია, პოცოს სიარული რომ გაუადვილოს. ლაკი დაეცემა, მასთან ერთად პოცოც. ლაკის ჩაეძინება, პოცოს ადგომა უნდა, მაგრამ ვერ ახერხებს. ვლადიმერი და ესტრაგონი ხვდებიან, რომ პოცო ახლა მათ ხელშია და სიტუაციით უნდა ისარგებლონ. პოცო დახმარებისთვის ჯერ ას, მერე ორას ფრანკს სთავაზობს. ვლადიმერი ცდილობს წამოაყენოს, მაგრამ თვითონაც ეცემა. ესტრაგონი მზადაა მეგობარს დაეხმაროს, ოღონდ იმ პირობით, რომ აქედან სამუდამოდ წავლენ. ესტრაგონი ვლადიმერის ასაყენებლად დაიხრება და ისიც მიწაზე აღმოჩნდება. პოცო ოდნავ წაიჩოჩებს. ესტრაგონს უკვე აღარ ახსოვს მისი სახლი და ათარნაირად მიმართავს. ბოლოს აბელზე შეჩერდება. პოცო შველას ითხოვს. „კაენ!“ 一 უყვირის ესტრაგონი ლაკის, მაგრამ მის ნაცვლად პოცო გამოეხმაურება და კვლავ შველას სთხოვს. ესტრაგონი და ვლადიმერი წამოდგებიან. ესტრაგონს წასვლა უნდა, მაგრამ ვლადიმერი შეახსენებს, რომ გოდოს ელოდებიან. მოგვიანებით პოცოს წამოაყენებენ, მაგრამ მას ფეხზე დგომა უჭირს და ხელს შეაშველებენ. მზის ჩასვლას უყურებენ, მაგრამ ვერ გაუგიათ, დილაა თუ საღამო, აისი თუ დაისი. პოცო ლაკის გაღვიძებას ითხოვს. ესტრაგონი ლაკის გვარიანად უთავაზებს, ისიც წამოდგება და ბარგს გაამზადებს. პოცო და ლაკი წასვლას გადაწყვეტენ. ვლადიმერს აინტერესებს, რა მიაქვთ ჩემოდნით და საით გაუწევიათ. პოცო პასუხობს, რომ ჩემოდანი ქვიშითაა სავსე, წასვლით კი შორს მიდიან. ვლადიმერი ლაკი ლაკის სთხოვს კიდევ ერთხელ იმღეროს, მაგრამ პოცო ეუბნება, რომ ლაკი მუნჯია. „როდის დამუნჯდა?“一 კითხულობს ვლადიმერი. პოცო მოთმინებას კარგავს: რაში აინტერესებთ, როდის დამუნჯდა ან რატომ? ერთ მშვენიერ დღეს დამუნჯდა და მორჩა. ჩვენ ერთ დღეს დავიბადეთ და ერთ დღეს მოვკვდებით. პოცო და ლაკი მიდიან. სცენის მიღმა ბრახუნი ისმის: როგორც ჩანს, ისევ დაეცნენ. ესტრაგონს ჩაეძინება, მაგრამ ვლადიმერი მალევე აღვიძებს. ვლადიმერს ვერ გაუგია, სიზმარია თუ ცხადი. იქნებ სძინავს და როცა გაიღვიძებს, რა ეცოდინება დღევანდელი დღის შესახებ გარდა იმისა, რომ ის და ესტრაგონი გოდოს ელოდებოდნენ? მოდის ბიჭი, რომელიც, ვლადიმერის აზრით, სწორედ ის ბიჭია, გუშინ რომ იყო. ბიჭი უამბობს, რომ ეს ასე არაა და რომ გოდო დღეს ვერ მოვა, მაგრამ ხვალ აქ იქნება.

ესტრაგონი და ვლადიმერი თავის ჩამოხრჩობას გადაწყვეტენ, მაგრამ თოკი არ აქვთ. ხვალ თოკს მოიტანენ და თუ გოდო ისევ არ მოვა, თავს აუცილებლად ჩამოიხრჩობენ. ღამეს ერთმანეთისგან შორს გაატარებენ, რათა დილით კვლავ დაბრუნდნენ და გოდოს დაელოდონ. „აბა, წავედით“ 一 ამბობს ვლადიმერი. „წავედით“, 一 უპასუხებს ესტრაგონი. არც ერთი და არც მეორე არ იძვრის ადგილიდან.

ინტერპრეტაციები

ავტორი საკუთარ პერსონაჟთა მოქმედებებით ცდილობს დაგვანახოს მოწყენილობით, ტანჯვითა და უფასურობით აღსავსე თანამედროვე ყოფის მდგომარეობა, როგორც მთავარი თემა ისეთ ფილოსოფიურ მიმდინარეობაში, როგორიც ეგზისტენციალიზმია. კრიტიკოსმა ვივიან მერსიემ ამ ორმოქმედებიან პიესაზე შემდეგი თქვა: „არაფერი ხდება, ორივე ნაწილში“. მრავალმა კრიტიკოსმა პიესა, მასში არასებული დაუსრულებელი სცენებისა და გაჭირვების გამო, მასშივე არსებული სიტყვებით გამოსახა: „არაფერი ხდება, არავინ მოდის, არავინ მიდის, ეს საშინელებაა!“.

მიუხედავად მსგავსი სიცივისა, მასში არსებული კომედიური ელემენტები ჩარლი ჩაპლინის ან ბასტერ კიტონის შემოქმედებას. ზოგიერთი სცენა, მათ შორის, როცა პერსონაჟები ქუდზე დავობენ, შეიძლება მიანიშნებდეს ამერიკელი კომედიური კოლექტივის - ძმები მარქსების - შემოქმედებაზე. არსებობს მოსაზრება, რომ ვლადიმერისა და ესტრაგონის ურთიერთობა შთაგონებული იყო სტენ ლორელისა და ოლივერ ჰარდის კომიკური დიალოგებით.

მრავალი მკითხველი თუ კრიტიკოსი თანხმდება, რომ სათაურში ნახსენები გოდო ღმერთს სიმბოლიზირებს. იგი პიესაში, მიუხედავად გულმხურვალე ლოდინისა, მაინც არასდროს ჩნდება, ხოლო ვლადიმერისა და ესტრაგონის სურვილი, რაიმე კონკრეტული მიზნის გარეშე ელოდონ მას, სიმბოლიზირებს მასას, რომელიც არასდროს გამოჩნდება. როგორც წესი, ეს ნაწარმოების კლასიკურ ინტერპრეტაციას წარმოადგენს, თუმცა თავად ბეკეტმა იგი უარყო საკუთარ სიცოცხლეშივე:

"გოდოში მე რომ ღმერთი მეგულისხმა, ღმერთს დავწერდი და არა გოდოს"

სხვა ინტერპრეტაციის თანახმად, პოცო წარმოჩენილია, როგორც დიქტატორი ან ექსპლუატატორი, რომელიც საკუთარი მონის, ლაკის მიმართ ტირანულადაა განწყობილი და მისი ბრძანების გარეშე, შეიძლება ითქვას, აზროვნების უფლებაც არ გააჩნია. პოცო გოდოს ძებნის თემით მანიპულირებს და ის მას იყენებს იმისთვის, რათა ვლადიმერი და ესტრაგონი დარჩნენ მასთან და ბაასი გააბან, რითაც იგი ემსგავსება ცრუ, მზაკვარ წინასწარმეტყველს, რომელიც ცდილობს, მოაქციოს ხალხი ერთ ობიექტზე საკუთარი ინტერესებიდან გამომდინარე.

ლაკი, როგორც ქრისტეს სახე

იესო ქრისტესა და ლაქის შორის ბევრი მსგავსება შეიძლება ვიპოვოთ. პირველ რიგში ის, რომ ლაქი, რომელიც თოკით არის დაბმული წარმოადგენს ერთგვარ ტუსაღს, ისევე როგორც იესო იყო რომაელების ტყვე მას შემდეგ, რაც იუდამ გაყიდა ის. ამას გარდა ლაქი დაათრევს პოცოს ბარგს, რომელიც შეიძლება ქრისტეს ჯვრის თანამედროვე სიმბოლოდ მივიჩნიოთ. გოლგოთის მთისაკენ მიმავალ გზაზე ქრისტე სამჯერ ეცემა, ჯვრის სიმძიმის გამო. აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ პიესის განმავლობაში ლაქიც მრავალჯერ წაიქცევა ხოლმე, რადგან მისი ბარგიც საკმაოდ ძნელი სატარებელია.

ესტრაგონის დასმულ შეკითხვას, რომელიც ლაქისა და მის განთავისუფლებას შეეხება, პოცო პასუხის გაცემამდე თავადვე იმეორებს: ,,რატომ არ ცდილობს კომფორტულად იგრძნოს თავი?’’ (ბეკეტი:1948) ამ სიტყვებმა არ შეიძლება არ გაგვახსენოს იესოს ჯვარცმის თვითმხილველები, რომლებიც მას მიმართავდნენ: ,,გადაირჩინე თავი, რატომ არ გადაირჩენ თავს? თუ ღმერთის შვილი ხარ, რატომ არ ძალგიცს ჯვრიდან ჩამოსვლა?’’ (მათე 26:40) პოცოს პასუხი ამ შეკითხვაზე ამგვარია, ლაქი იმიტომ არ უშვებს ბარგს ხელს, რომ ,,სურს ამით მასიამოვსნოს, მეც აღარ მექნება მისი თავიდან მოშორების სურვილი. მას წარმოუდგენია, რომ თუ მე დავინახავ როგორ კარგად ართმევს ის მასზე დაკისრებულ მოვალეობას თავს მაცდუნებს ამით და აღარ მომინდება მისი გაშვება.’’ ლაქის მსგავასად იესოსაც სწამდა რომ მისი მოვალეობა ამ ტვირთის ტარება იყო, რადგან ამას შედეგად ადამიანებში რწმენის დანერგვა მოჰყვებოდა. იესომ თავისი მოციქულებს დაუბარა:,,წადით და ყველა ერში გაავრცელეთ ჩემი სწავლებანი, მონათლეთ ხალხი სახელითა მამისათა და ძისათა და სულისა წმინდისათა. ასწავლეთ მათ რომ დაიცვან ის წესები, რომლებიც მე თქვენ გადმოგეცით: და იცოდეთ რომ მე თქვენ გვერდით ვიქნები თუნდაც სამყაროს აღსასრულამდე ‘’(მათე 28:18–20). იესო ქრისტეს მსგავასად ლაქიც მომავალიც აშკარაა, ის განწირულია, და მას შემდეგ რაც ის თავის შესაძლებლობებს ამოწურავს პოცოს მიერ მოშორებული იქნება როგორც რაიმე უვარგისი ნივთი.

თუ ლაქის განვიხილავთ როგორც მომაკვდავი ქრისტეს სიმბოლოს, ორი რამ ხდება ნათელი. პირველი ის, რომ ქრისტეს თავგანწირვა დღეს სრულიად გაუფასურებულია და მეორეც ის რომ სულიემა დაკნინებამ, რომელიც ადამიანებმა განიცადეს საუკუნეების მანძილზე ქრისტიანობაცა და რელიგიაც ზედმეტ ტვირთად აქცია ადამიანებისათვის. ისევე როგორც ქრისტეს ჯვარცმამ დაკარგა ფასი, ამგვარადვე მოხდა ლაქის ქმედებებისა და სიტყვების დეგრადირება: „ის ცეკვავდა ათასგვარ ცეკვებს, ფარანდოლს, ფლინგს, ბროლს, ჯიგს, ფანდაგოსა და ჰორნფაიფს. ადრე ის ხტოდა. სიამოვნებისათვის აკეთებდა ამას. ახლა კი მხოლოდ ესაა, რაც მას შეუძლია.“ ლაქის თავშესაქცევი ცეკვების ფართო არჩევანი ახლა ჩაანაცვლა იმ მოძრაობებმა, რომლის გაკეთებაც მას ძალუცს ისიც როდესაც უბრძანებენ. ქრისტიანული ალუზიები ცხადყოფს, რომ ლაქის ცეკვის არ იყო რელიგიაც შეიცვალა, და იესოს ქმედებანიცა და სიტყვანიც წახდა. ქრისტეს მჭერმეტყველური გამოსვლები, რომელთაც მნიშვნელობა გააჩნდათ, ტრანსფორმირდა და გახდა ლაქის სიტყვები, და მიუხედავად იმისა რომ ლაქის ,,ოდესღაც ფიქრის უნარი გააჩნდა’’ , ახლა სხვათა აზრით სრულ აბსურდსა და რაღაც ისეთ ფრაზებს ამბობს, რომელთაც ერთმანეთთან არაფერი აკავშირებს და მითუმეტეს არავითარ დატვირთვას არ ატარებს.

იხილეთ აგრეთვე

• სემიუელ ბეკეტი
• აბსურდის თეატრი
• საუკუნის 100 წიგნი (Le Monde)

რესურსები ინტერნეტში

• Waiting for Godot - Internet Broadway Database
• „Waiting for Godot“ (2001) — კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა (ინგლისური)
• Text of the play (Act I)
• Text of the play (Act II)
• Godot Quotes and Director's Notes A compendium of quotations geared toward the concept of playing Godot with a slightly more Laurel and Hardyesque bent.