აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სამინისტრო
| აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სამინისტრო | |
| აზერ. Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi | |
| |
| ქვეყანა: | აზერბაიჯანი |
| დაარსდა: | 1993 |
| შტაბ-ბინა: | ბაქო |
| ხელმძღვანელობა | |
| მინისტრი | ინამ ქერიმოვი |
| საიტი | |
| agro.gov.az | |
აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სამინისტრო (აზერ. Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi) — შეიქმნა 1947 წელს. სხვადასხვა ისტორიულ პერიოდში სამინისტრო სხვაგვარად იწოდებოდა: 1918 წლის 28 მაისიდან აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის პირველ სამთავრობო კაბინეტში ეწოდებოდა სოფლის მეურნეობისა და შრომის სამინისტრო, ხოლო 1918 წლის 15 ოქტომბრიდან სახელმწიფო ქონებისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო. 1920 წლიდან - სახალხო კომისარიატი.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1986 წლიდან იგი არსებობდა სახელმწიფო სასოფლო კომიტეტის სახელით.
1992 წლიდან 1993 წლამდე ფუნქციონირებდა, როგორც სოფლის მეურნეობისა და სურსათის სამინისტრო.
სოფლის მეურნეობის ამჟამინდელი სამინისტრო დაარსდა 1993 წელს.
სოფლის მეურნეობის სამინისტრო ახორციელებს სახელმწიფო პოლიტიკას შემდეგ სფეროებში:
- სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციის წარმოებისა და გადამუშავების სფეროში;
- სოფლის მეურნეობის მწარმოებლებისთვის საჭირო სერვისებისა და ინფორმაციის მიწოდების სფეროში;
- მელიორაციის, ვეტერინარული მედიცინის, მცენარეთა საკარანტინო და მიწის ეფექტური გამოყენების სფეროში;
- სოფლის მეურნეობის სექტორში ერთიანი სამეცნიერო და ტექნიკური პოლიტიკის განხორციელების, მოსავლის წარმოებასა და მეცხოველეობაში პრიორიტეტული კვლევითი პროგრამების შემუშავებისა და განხორციელების სფეროში;
- ქვეყნის სურსათის უსაფრთხოების უზრუნველყოფის სფეროში;
- სოფლებისა ეკონომიკური და სოციალური განვითარების უზრუნველყოფის სფეროში.
სამინისტროს ფუნქციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სამინისტროს მოვალეობებში შედის:
- განახორციელოს სახელმწიფო პოლიტიკა სოფლის მეურნეობის სფეროში;
- სოფლის მეურნეობის კანონმდებლობის შესაბამისობის მონიტორინგი;
- მონაწილეობა მიიღონ სახელმწიფო პოლიტიკის მომზადებასა და განხორციელებაში, ინფრასტრუქტურის განვითარების სფეროში და ნორმატიული სამართლებრივი აქტების მომზადებაში, სამინისტროსა და მისი სახელმწიფო უწყებებისა და სამსახურების საქმიანობასთან დაკავშირებულ საკითხებზე;
- განახორციელოს ერთიანი სამეცნიერო და ტექნიკური პოლიტიკა სოფლის მეურნეობის სფეროში;
- განახორციელოს სურსათის უვნებლობის სახელმწიფო პოლიტიკა;
- განახორციელოს ვეტერინარული მომსახურება, აკონტროლოს უსაფრთხო საკვები პროდუქტებისა და ნედლეულის წარმოება;
- მცენარეთა დაცვისა და კარანტინის ორგანიზება აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე;
- განახორციელოს სოფლის მეურნეობის სექტორში სესხების გაცემის პოლიტიკა სოფლის ტერიტორიების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების მიზნით;
- ბუღალტრული აღრიცხვისა და სტატისტიკური ანგარიშგების ორგანიზება;
- ასრულებს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კანონმდებლობით დადგენილ სხვა მოვალეობებს.
საერთაშორისო თანამშრომლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1994 წლიდან 2004 წლამდე პერიოდში აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სექტორში განხორციელდა სხვადასხვა პროექტი საერთაშორისო საუკეთესო პრაქტიკის მოსაპოვებლად და საბაზრო ეკონომიკის გასაუმჯობესებლად:
TACIS პროგრამის 6 პროექტი („დახმარება სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთვის”, ”დახმარება ოჯახისისთვისა და კომერციული ფერმერებისათვის”, ”აზერბაიჯანში კვების განაწილების სექტორის პრივატიზაცია”, ”რეგიონალური აგრარული რეფორმის პროექტი 1”, ”სოფლის მეურნეობის სექტორში საბანკო საქმიანობისთვის დახმარების გაწევა, სოფლის საკრედიტო ორგანიზაციების შექმნა”,” რეგიონალური მფრინავი აგრობიზნესის დახმარების ასოციაცია ”,” სოფლის მეურნეობის საკრედიტო ფონდის შემდგომი განვითარება ”);
მსოფლიო ბანკის 2 პროექტი ("სამაგალითო კერძო სოფლის მეურნეობის საწარმოს შექმნა", "სოფლის მეურნეობის განვითარება და სესხი");
გერმანიის მთავრობის GTZ ორგანიზაციის 3 პროექტი ("სოფლის მეურნეობის მიმართულებით კერძო ინიციატივების მხარდაჭერა", "ინტეგრირებული საკვები მიწოდება", "კონსულტაცია სოფლის მეურნეობის პოლიტიკის შესახებ");
2 პროექტი ჰოლანდიის PSO პროგრამა ("კარტოფილის თესლის მზარდი ბაზის შექმნა აზერბაიჯანში", "ხელოვნური განაყოფიერების სერვისის შექმნა");
იაპონიის მთავრობის 1 პროექტი ("საკვები პროდუქტების ზრდა აზერბაიჯანში-2KR");
გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის 4 პროექტი ("მწვანე საფარის ინვენტარიზაცია და მიწათსარგებლობა შორი მანძილით შეგრძნებით", "ფიტოსანიტარიული სერვისების გაძლიერება"), "სწრაფად დაინფიცირებული ცხოველების დაავადებათა დიაგნოზისა და კონტროლის ღონისძიებების გაძლიერება", "ვაქცინებით დახმარება ვეტერინარული სფეროს დახმარების მიზნით“);
სოფლის მეურნეობის განვითარების საერთაშორისო ფონდის (IFAD) 1 პროექტი ("მაღალმთიანი და მაღალმთიანი ტერიტორიების განვითარების პროექტი");
ევროკომისიის 1 პროექტი ("სურსათის უსაფრთხოება").
სამინისტროს აგრარული რეფორმები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1994 წელს, ჰეიდარ ალიევის პრეზიდენტობის დროს, 9 შეხვედრა გაიმართა სოფლის მეურნეობის საკითხებზე. ამ შეხვედრების შედეგად შეიქმნა იურიდიული ჩარჩო სოფლის მეურნეობის რეფორმებისთვის. 1995 წლის 18 თებერვალს მიღებულ იქნა კანონები "აგრარული რეფორმის საფუძვლების შესახებ" და "კოლექტიური მეურნეობებისა და სახელმწიფო მეურნეობების რეფორმის შესახებ".
1996 წლის 16 ივლისს მიიღეს კანონი მიწის რეფორმის შესახებ.
2003 წლის 24 ნოემბერს, რესპუბლიკის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა ხელი მოაწერა ბრძანებულებას "აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების დაჩქარების ზომების შესახებ".
2004 წლის 11 თებერვალს დაინერგა "აზერბაიჯანის რესპუბლიკის რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების (2004-2008) სახელმწიფო პროგრამა".
2004 წლის 23 ოქტომბერს, პრეზიდენტის ბრძანებულებით შეიქმნა ღია სააქციო საზოგადოება „აგროლიზინგი“.
აგრარული რეფორმების განხორციელებამ ხელი შეუწყო სოფლის მეურნეობის დინამიურ განვითარებას[1][2].
ბოსტნეულის კვლევითი ინსტიტუტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბოსტნეულის მოყვანის კვლევითი ინსტიტუტი შეიქმნა აზერბაიჯანის სსრ მინისტრთა საბჭოს ბრძანებით 1965 წლის 6 მაისს. კვლევითი ინსტიტუტის მიზანი იყო ბოსტნეულის, კარტოფილის და ნესვის შერჩევის შემუშავება, ასევე ბოსტნეულის შერჩევა, თესლის მოსავლის, სოფლის მეურნეობის და დამცავი ზომების მიღება. 2018 წელს ინსტიტუტი რეკონსტრუქციისთვის დაიხურა. 2016 წლის 4 ივლისის „თესლის წარმოების განვითარების ზომების შესახებ“ ბრძანები სმიხედვით, ინსტიტუტის ტერიტორიაზე აშენდა კარტოფილისა და ბოსტნეულის თესლის წარმოების კომპლექსი. რეკონსტრუქციული კვლევითი ინსტიტუტის გაიხსნა 2019 წლის იანვარში.