ინგუშური ენა

ინგუშური ენა ГIалгIай мотт
გავრცელებულია	რუსეთი  ინგუშეთი
მოლაპარაკეთა რაოდენობა	405 ათასი
ლინგვისტური კლასიფიკაცია	იბერიულ-კავკასიური ენები ნახურ-დაღესტნური ენები ნახური ენები ვაინახური ენები ინგუშური ენა
დამწერლობის სისტემა	კირილური დამწერლობა
ენის კოდები	ISO 639-1: — ISO 639-2: inh ISO 639-3: inh
რუკა
მოლაპარაკეთა არეალი მოლაპარაკეთა არეალი
ვიკისივრცე
ენის თარგი	{{Lang-inh}}
ვიკისივრცეში არის ვიკიპედია — ინგუშური ენა

ინგუშური ენა (ინგშ. ГIалгIай мотт) — იბერიულ-კავკასიურ ენათა ოჯახის, ნახურ-დაღესტნურ ენათა ნახური ჯგუფის, ვაინახური ქვეჯგუფის ენა. გავრცელებულია ძირითადად ინგუშეთის რესპუბლიკაში, რუსეთში. ინგუშეთის რეპუბლიკაში რუსულთან ერთად გააჩნია ოფიციალური ენის სტატუსი. მასზე 405 ათასი კაცი ლაპარაკობს რუსეთში და , უზბეკეთში. საკუთარი ორიგინალური დამწერლობა ენას არ გააჩნია, იყენებს ანბან კირილიცას.

ინგუშურ ენას ენათესავება ჩეჩნური ენა, რომელთანაც საერთო დიალექტი ქისტურიც გააჩნია, ასევე ახლოს დგას საქართველოში მოლაპარაკე ბაცბების ბაცბურ ენასთან.

ინგუშური ანბანი

XX საუკუნის დასაწყისში ინგუშურ ენას გააჩნდა არაბულზე დაფუძნებული დამწერლობა. 1917 წლის მესამე რუსული (ოქტომბრის) რევოლუციის შემდეგ არაბული ლათინურმა შეცვალა, ხოლო 1938 წელს ლათნური რუსულმა კირილიცამ შეცვალა.

1928 წლის ინგუშური ანბანი: A a, Æ æ, Ä ä, B b, C c, Č č, D d, E e, F f, G g, H h, Ꜧ ꜧ, I i, J j, K k, L l, M m, N n, Ņ ņ, O o, Ö ö, P p, Q q, R r, S s, Š š, T t, U u, Ü ü, V v, X x, X́ x́, Y y, Z z, Ž ž, Ch ch, Čh čh, Gh gh, Kh kh, Ph ph, Qh qh, Th th.

1948 წელს ინგუშური ანბანი შეიცვალა კირილიცით.

თანამედროვე ინგუშური ანბანი

А а	Аь аь	Б б	В в	Г г	ГI гI	Д д	Е е
Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Кх кх	Къ къ
КI кI	Л л	М м	Н н	О о	П п	ПI пI	Р р
С с	Т т	ТI тI	У у	Ф ф	Х х	Хь хь	ХI хI
Ц ц	ЦI цI	Ч ч	ЧI чI	Ш ш	Щ щ	Ъ ъ	Ы ы
Ь ь	Э э	Ю ю	Я я	Яь яь	I

ლიტერატურა

• იმნაიშვილი დ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 132-133.
• იმნაიშვილი დ., „ძირთადი და თანდებულიანი ბრუნვები ინგუშურსა და ჩაჩნურში“, „ენიმკის მოამბე“, ტ. 12, 1942