რიხარდ ერნსტი

რიხარდ ერნსტი
	გერმ. Richard Robert Ernst
დაბ. თარიღი	14 აგვისტო, 1933
დაბ. ადგილი	ვინტერთური
გარდ. თარიღი	4 ივნისი, 2021 (87 წლის)
გარდ. ადგილი	ვინტერთური
დასაფლავებულია	Rosenberg cemetery
მოქალაქეობა	შვეიცარია
საქმიანობა	ქიმიკოსი და მკვლევარი
მუშაობის ადგილი	ციურიხის შვეიცარიის უმაღლესი ტექნოლოგიური სკოლა
ალმა-მატერი	ციურიხის შვეიცარიის უმაღლესი ტექნოლოგიური სკოლა
ჯილდოები	ნობელის პრემია ქიმიაში , მარსელ ბენუას პრემია, ლუიზა გროს ჰორვიცის პრემია , ვოლფის პრემია ქიმიაში, honorary doctorate of the University of Montpellier, Commander of the Order of the Star of Romania, honorary doctor of Babeș-Bolyai University, Fellow of Bangladesh Academy of Sciences, honorary doctor of the École polytechnique fédérale de Lausanne, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი და honorary doctor of the University of Antwerp
	რიხარდ ერნსტი ვიკისაწყობში

რიხარდ რობერტ ერნსტი (გერმ. Richard Robert Ernst; დ. 14 აგვისტო, 1933, ვინტერთური, შვეიცარია, — გ. 4 ივნისი, 2021, იქვე) — შვეიცარიელი ქიმიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი ქიმიაში (1991). ერნსტმა შეიმუშავა ბირთვული მაგნიტურ-რეზონანსული სპექტროსკოპიის მაღალი გარჩევადობის ტექნიკა, რომელიც საბაზისო და შეუცვლელ მეთოდად იქცა ქიმიაში და გამოყენება ჰპოვა მეცნიერების სხვა დარგებშიც.

ერნსტმა დაამთავრა ციურიხის ფედერალური ტექნოლოგიების ინსტიტუტი 1957 წელს და იქვე მოიპოვა დოქტორის ხარისხი ქიმიის მიმართულებით 1962 წელს. 1963-1968 წლებში სამეცნიერო საქმიანობას ეწეოდა პალო ალტოში (კალიფორნია, აშშ). 1966 წელს თავის ამერიკელ კოლეგასთან ერთად აღმოაჩინა, რომ ბირთვული მაგნიტურ-რეზონანსული სპექტროსკოპიის მგრძნობელობა მნიშვნელოვნად იზრდებოდა ნელი, ფართო გავრცელების რადიოსიხშირული ტალღების ჩანაცვლებით უფრო მოკლე, ინტენსიური პულსური ტალღებით. ეს აღმოჩენა ბირთვების უფრო დიდი მრავალფეროვნების ანალიზის საშუალებას იძლეოდა. 1968 წელს ერნსტი შვეიცარიაში დაბრუნდა და პენსიაზე გასვლამდე თავის მშობლიურ ინსტიტუტში ასწავლიდა; 1970 წელს იქვე მიიღო ასისტენტ-პროფესორის, ხოლო 1976 წელს — სრული პროფესორის წოდება.

ერნსტის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი წვლილი ბირთვული მაგნიტურ-რეზონანსული სპექტროსკოპიის განვითარებაში იყო მეთოდი, რომელიც დიდი ზომის მოლეკულების მაღალი გარჩევადობის „ორ-განზომილებიანი“ კვლევის საშუალებას იძლეოდა. ერნსტის მიღწევებზე დაყრდნობით მეცნიერებმა შეძლეს ორგანული და არაორგანული ნაერთების, ასევე ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების სამ-განზომილებიანი სტრუქტურის განსაზღვრა, ბიოლოგიურ მოლეკულებსა და სხვა ნივთიერებებს (ლითონის იონები, წყალი, მედიკამენტები) შორის ურთიერთქმედების შესწავლა, თერმოდინამიკური სისტემების ქიმიური კომპონენტების დადგენა და ქიმიური რეაქციების სიჩქარის შესწავლა. 1991 წელს ერნსტი ქიმიაში ნობელის პრემიით დაჯილდოვდა. მიღებული ჰქონდა სხვა სამეცნიერო და სახელმწიფო ჯილდოები. ერნსტის ცხოვრებისა და მოღვაწეობის შესახებ რეჟისორმა კარლო ბარტონმა 2009 წელს გადაიღო დოკუმენტური ფილმი „მეცნიერება + დჰარმა = საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობა“.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რიხარდ ერნსტი — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკიდან (ინგლისური)

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera — Bern: 1998.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q70"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q642074"></a>
↑ MAK
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q105192847"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #130683620 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://www.vigyanprasar.gov.in/dream/nov2011/DreamNovember2011Eng.pdf
↑ https://docs.google.com/document/d/1lgv5ot3rljACJhls6Zs_P_Ug0m9MNAHL9x0Fpz0IiP4/edit
↑ http://science.howstuffworks.com/dictionary/famous-scientists/chemists/richard-robert-ernst-info.htm
↑ https://www.srf.ch/news/schweiz/vater-des-mri-schweizer-chemie-nobelpreistraeger-richard-ernst-ist-verstorben
↑ ^10.0 ^10.1 https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/richard-ernst-dead/2021/06/09/2f970df8-c93b-11eb-afd0-9726f7ec0ba6_story.html — 2021.
↑ https://www.lastampa.it/esteri/2021/06/08/news/e-morto-richard-ernst-premio-nobel-per-la-chimica-e-padre-della-tomografia-a-risonanza-magnetica-1.40367293
↑ (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110609240"></a>
↑ http://www.nndb.com/people/774/000100474/
↑ Switzerland famous native sons and daughters
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99768028"></a>
↑ Central Valley town boasts Swedish theme // San Francisco Chronicle — San Francisco: Hearst Communications, 2008. — ISSN 1932-8672; 2574-5921
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q62"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1065024"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q139103"></a>
↑ Richard R. Ernst Biography (1933-)
↑ The Nobel Prize in Chemistry 1991 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>
↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>
↑ https://www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees/2000-1991-awardees
↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 113.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Richard-R-Ernst_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-1] Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-2] ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q18168594_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q642074">[[:de:Historisches_Lexikon_der_Schweiz|Historische_Lexikon_der_Schweiz]],_[[:de:Historisches_Lexikon_der_Schweiz|Dictionnaire_historique_de_la_Suisse]],_[[:de:Historisches_Lexikon_der_Schweiz|Dizionario_storico_della_Svizzera]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ბერნი|Bern]]:_1998.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q70"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q642074"></a></div>-3] Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera — Bern: 1998.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q70"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q642074"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q105192847">MAK<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q105192847"></a></div>-4] MAK
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q105192847"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/130683620/_Record_#130683620]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-5] Deutsche Nationalbibliothek Record #130683620 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[[http://www.vigyanprasar.gov.in/dream/nov2011/DreamNovember2011Eng.pdf_http://www.vigyanprasar.gov.in/dream/nov2011/DreamNovember2011Eng.pdf]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttp://www.vigyanprasar.gov.in/dream/nov2011/DreamNovember2011Eng.pdf

[[https://docs.google.com/document/d/1lgv5ot3rljACJhls6Zs_P_Ug0m9MNAHL9x0Fpz0IiP4/edit_https://docs.google.com/document/d/1lgv5ot3rljACJhls6Zs_P_Ug0m9MNAHL9x0Fpz0IiP4/edit]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-7] ttps://docs.google.com/document/d/1lgv5ot3rljACJhls6Zs_P_Ug0m9MNAHL9x0Fpz0IiP4/edit

[[http://science.howstuffworks.com/dictionary/famous-scientists/chemists/richard-robert-ernst-info.htm_http://science.howstuffworks.com/dictionary/famous-scientists/chemists/richard-robert-ernst-info.htm]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttp://science.howstuffworks.com/dictionary/famous-scientists/chemists/richard-robert-ernst-info.htm

[[https://www.srf.ch/news/schweiz/vater-des-mri-schweizer-chemie-nobelpreistraeger-richard-ernst-ist-verstorben_https://www.srf.ch/news/schweiz/vater-des-mri-schweizer-chemie-nobelpreistraeger-richard-ernst-ist-verstorben]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://www.srf.ch/news/schweiz/vater-des-mri-schweizer-chemie-nobelpreistraeger-richard-ernst-ist-verstorben

[[https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/richard-ernst-dead/2021/06/09/2f970df8-c93b-11eb-afd0-9726f7ec0ba6_story.html_https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/richard-ernst-dead/2021/06/09/2f970df8-c93b-11eb-afd0-9726f7ec0ba6_story.html]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2021.</span><div_style="display:none"></div>-10] 10.0 ^10.1 https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/richard-ernst-dead/2021/06/09/2f970df8-c93b-11eb-afd0-9726f7ec0ba6_story.html — 2021.

[[https://www.lastampa.it/esteri/2021/06/08/news/e-morto-richard-ernst-premio-nobel-per-la-chimica-e-padre-della-tomografia-a-risonanza-magnetica-1.40367293_https://www.lastampa.it/esteri/2021/06/08/news/e-morto-richard-ernst-premio-nobel-per-la-chimica-e-padre-della-tomografia-a-risonanza-magnetica-1.40367293]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-11] ttps://www.lastampa.it/esteri/2021/06/08/news/e-morto-richard-ernst-premio-nobel-per-la-chimica-e-padre-della-tomografia-a-risonanza-magnetica-1.40367293

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36774"_data-entity-id="Q110609240">''(unspecified_title)''<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110609240"></a></div>-12] (unspecified title)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q110609240"></a>

[[http://www.nndb.com/people/774/000100474/_http://www.nndb.com/people/774/000100474/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-13] ttp://www.nndb.com/people/774/000100474/

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q99768028">[http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/europe/switzerland/chfamous.htm_Switzerland_famous_native_sons_and_daughters]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99768028"></a></div>-14] Switzerland famous native sons and daughters
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q99768028"></a>

[[http://www.sfgate.com/travel/article/Central-Valley-town-boasts-Swedish-theme-3265475.php_Central_Valley_town_boasts_Swedish_theme]_//_''[[:en:San_Francisco_Chronicle|San_Francisco_Chronicle]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:სან-ფრანცისკო|San_Francisco]]:_[[:en:Hearst_Communications|Hearst_Communications]],_2008._—_ISSN_[https://www.worldcat.org/issn/1932-8672_1932-8672];_[https://www.worldcat.org/issn/2574-5921_2574-5921]</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q62"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1065024"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q139103"></a></div>-15] Central Valley town boasts Swedish theme // San Francisco Chronicle — San Francisco: Hearst Communications, 2008. — ISSN 1932-8672; 2574-5921
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q62"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1065024"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q139103"></a>

[[http://www.madehow.com/inventorbios/25/Richard-R-Ernst.html_Richard_R._Ernst_Biography_(1933-)]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-16] Richard R. Ernst Biography (1933-)

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q23684016">[https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1991/summary/_The_Nobel_Prize_in_Chemistry_1991]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]].</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a></div>-17] The Nobel Prize in Chemistry 1991 — Nobel Foundation.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23684016"></a>

[[https://www.nobelprize.org/uploads/2019/04/prize-amounts-2020.pdf_Table_showing_prize_amounts]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნობელის_ფონდი|Nobel_Foundation]],_2019.</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a></div>-18] Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1781959"></a>

[[https://www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees/2000-1991-awardees_https://www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees/2000-1991-awardees]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-19] ttps://www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees/2000-1991-awardees

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q12139612_citetype_Q49848"_data-entity-id="Q111806251">[https://web.archive.org/web/20120114063626/http://royalsociety.org/uploadedFiles/Royal_Society_Content/about-us/fellowship/Fellows1660-2007.pdf_List_of_Royal_Society_Fellows_1660-2007]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება|ლონდონის_სამეფო_საზოგადოება]]._—_გვ.&nbsp;113.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a></div>-20] List of Royal Society Fellows 1660-2007 — ლონდონის სამეფო საზოგადოება. — გვ. 113.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q111806251"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]