იხილეთ წყარო გვერდისთვის მონაკო

{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = Principauté de Monaco
|სრული_სახელი = მონაკოს სამთავრო
|საერთო_სახელი = მონაკო
|დროშა = Flag of Monaco.svg
|გერბი = Coat of Arms of Monaco.svg
|რუკა = Location Monaco Europe.png
|ჰიმნი = Hymne Monegasque
|დევიზი = Deo Juvante ([[ლათინური ენა|ლათ.]])
|ოფიციალური_ენები = [[ფრანგული ენა|ფრანგული]]<ref>{{cite web |accessdate=22 May 2008 |url=http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/036c62fe5f92f2efc1256f5b0054fa42gb?OpenDocument&3Gb |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110722170607/http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/036c62fe5f92f2efc1256f5b0054fa42gb?OpenDocument&3Gb |archivedate=22 ივლისი 2011 |title=Constitution de la Principauté |publisher=Council of Government }}</ref>
|დედაქალაქი = მონაკო<ref>{{cite web |url=http://data.un.org/CountryProfile.aspx?crName=Monaco |title=United-Nations data, country profile |date= |accessdate=29 October 2013}}</ref><ref>{{cite web |url=http://en.gouv.mc/Government-Institutions/Institutions/Constitution-of-the-Principality#eztoc1036069_10 |title=Constitution of Monaco (art. 78): ''The territory of the Principality forms a single commune.'' |date= |accessdate=29 October 2013}}</ref>
|latd=
|latm=
|latNS=
|longd=
|longm=
|longEW=
|უდიდესი_ქალაქი = [[მონტე-კარლო]]
|მთავრობის_ტიპი = [[კონსტიტუციური მონარქია]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[მონაკოს თავადი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ალბერტ II (მონაკო)|ალბერტ II]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = სახელმწიფო მინისტრი
|ლიდერის_სახელი_2 = [[სერჟ ტელე]]
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 = 
|ლიდერის_ტიპი_4 = 
|ლიდერის_სახელი_4 = 
|რანგი_ფართობით = 234-ე
|ფართობი = 1,98
|წყალი_% = უმნიშვნელო<ref name="monacodata">{{Cite web |url=http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/e1201ddb4e532285c125702a004775bc/$FILE/Pocket%202009.pdf |title=Monaco en Chiffres |accessdate=2016-05-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091115210931/http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/e1201ddb4e532285c125702a004775bc/$FILE/Pocket%202009.pdf |archivedate=2009-11-15 }}, Principauté de Monaco. Retrieved 7 June 2010.</ref>
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 37 800<ref name="imsee.mc">{{cite web |url=http://www.imsee.mc/Population-et-emploi |title=Population et emploi / IMSEE&nbsp;— Monaco IMSEE |language= fr |publisher=Imsee.mc |date= |accessdate=6 September 2012}}</ref>
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 217-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2014
|მოსახლეობის_ცენზი = 32 020
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 2000
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 15,142
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = პირველი
|მშპ_ppp_წელი = 2010
|მშპ_ppp = $3.000 მილიარდი<ref name="wdi">{{cite web |url=http://data.worldbank.org/data-catalog |title=World Development Indicators |publisher=[[მსოფლიო ბანკი]] |accessdate=8 October 2012}} Note: "PPP conversion factor, GDP (LCU per international $)" for France (0.8724) was used.</ref>
|მშპ_ppp_რანგი = 156-ე
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $78 700<ref name="wdi"/>
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 9-ე
|აგი = 
|აგი_ტენდენცია = 
|აგი_კატეგორია = 
|აგი_რანგი = 
|აგი_წელი = 2003
|ვალუტა = [[ევრო]]
|ვალუტის_კოდი = EUR
|ქვეყნის_კოდი = MCO
|დროის_სარტყელი = [[UTC+01:00]]
|ზაფხულის_დრო = [[UTC+02:00]]
|cctld = [[.mc]]
|სატელეფონო_კოდი = 377
|სატელეფონო_კოდი_მითითება = 
|სქოლიო = 
}}

'''მონაკო''' ({{lang-fr|Monaco}}; {{lang-it|Monaco}}; {{lang-oc|Mónegue}}), ოფიციალურად '''მონაკოს სამთავრო''' ({{lang-fr|Principauté de Monaco}}; {{lang-it|Principato di Monaco}}; {{lang-oc|Principat de Mónegue}}) — [[სუვერენული სახელმწიფო|სუვერენული]] ქალაქ-სახელმწიფო და [[ჯუჯა სახელმწიფო|ჯუჯა ქვეყანა]] [[დასავლეთ ევროპა|დასავლეთ ევროპაში]], [[ლაჟვარდოვანი ნაპირი|საფრანგეთის რივიერაზე]]. ჩრდილოეთიდან, აღმოსავლეთიდან და დასავლეთიდან [[საფრანგეთი]], ხოლო სამხრეთიდან [[ხმელთაშუა ზღვა]] ესაზღვრება. ქვეყნის მცხოვრებთა რიცხვი 38,682-ია.<ref>{{Cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL?locations=MC|title=Population, total |publisher=World Bank|access-date=2019-09-18}}</ref> ოფიციალური ენაა [[ფრანგული ენა|ფრანგული]], ასევ ფართოდ გამოიყენება [[ინგლისური ენა|ინგლისური]] და [[იტალიური ენა|იტალიური]] ენები და [[მონეგასკური დიალექტი]]. მონაკო მსოფლიოში ერთ-ერთ ყველაზე მდიდრულ ადგილად ითვლება. 

ქვეყნის ფართობი 2.1 კმ²-ია, რითაც მსოფლიოში ტერიტორიის სიმცირის მიხედვით [[ვატიკანი]]ს შემდეგ [[მსოფლიოს ქვეყნები ფართობის მიხედვით|მეორე]] სუვერენული სახელმწიფოა. [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]] 1 კმ²-ზე 19,009 მცხოვრებია, რითაც მონაკო მსოფლიოში [[ქვეყნების სია მოსახლეობის სიმჭიდროვის მიხედვით|პირველ ადგილს]] იკავებს. ქვეყნის სახმელეთო საზღვარი 5.47 კილომეტრია,<ref>{{cite web |url=http://www.monacostatistics.mc/IMSEE/Publications/monaco-statistics-pocket|title=Monaco Statistics / IMSEE&nbsp;— Monaco IMSEE |language= fr |publisher=Imsee.mc |date= |accessdate= 3 August 2016}}</ref> ხოლო სანაპირო ხაზის სიგრძე, რომელიც ყველაზე მოკლეა მსოფლიოში, 3.83 კილომეტრს უდრის. მონაკო [[იტალია|იტალიის]] საზღვრიდან 15 კილომეტრითაა დაშორებული.<ref>{{Cite web|url=https://www.distanza.org/Ventimiglia/Principato%20di%20Monaco|title=Ventimiglia - Principato di Monaco|website=www.distanza.org|accessdate=8 April 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190506080655/https://www.distanza.org/Ventimiglia/Principato%2520di%2520Monaco|archivedate=6 მაისი 2019}}</ref>  ქვეყნის ყველაზე პოპულარული კვარტალია [[მონტე-კარლო]]. 

მონაკოს სამთავროს მმართველობის ფორმაა [[კონსტიტუციური მონარქია]], რომლის სათავეში პრინცი [[ალბერ II (მონაკოს პრინცი)|ალბერ II]] დგას. იგი დიდ პოლიტიკურ ძალაუფლებას ფლობს. მონაკოს [[სუვერენიტეტი]] ოფიციალურად  1861 წლის ფრანგულ-მონეგასკური შეთანხმების შედეგად აღიარეს. ქვეყანა 1993 წელს [[გაერო|გაეროს]] წევრი გახდა. მონაკოს დამოუკიდებელი [[საგარეო პოლიტიკა|საგარეო პოლიტიკის]] მიუხედავად, მის დაცვაზე საფრანგეთია პასუხისმგებელი. ქვეყანას ორი მცირე სამხედრო გაერთიანება ჰყავს. 

მონაკოს [[ეკონომიკა|ეკონომიკური]] განვითარების პროცესი [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] ბოლოს დაიწყო, როცა ქვეყანაში პირველი კაზინო, მონტე-კარლო და [[პარიზი|პარიზთან]] დამაკავშირებელი [[რკინიგზა]] გაიხსნა.<ref>{{cite web|url=http://www.montecarlolegend.com/monte-carlo-the-birth-of-a-legend/|title=Monte Carlo: The Birth of a Legend|publisher=SBM Group|date=|accessdate=23 August 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131203050316/http://www.montecarlolegend.com/monte-carlo-the-birth-of-a-legend/|archivedate=3 დეკემბერი 2013}}</ref> იმ დროიდან მოყოლებული, ზომიერი ჰავა, გარემო და აზარტული დაწესებულებების სიმრავლე ქვეყანაში უამრავს ტურისტს იზიდავს. მონაკო შეძლებულ ადამიანთა რეკრეაციული ცენტრია. ბოლო წლებში, ქვეყანა ფინანსური ცენტრი გახდა და ეკონომიკის დივერსიფიკაციას სერვისის სექტორსა და ინდუსტრიულ სფეროში ცდილობდა. მონაკოში არ იხდიან [[საშემოსავლო გადასახადი|საშემოსავლო გადასახადს]], ხოლო ბიზნესის გადასახადი საკმაოდ მცირეა, რის გამოც ქვეყანა ცნობილია, როგორც საგადასახადო თავშესაფარი. 2014 წლის მონაცემებით, მონაკოს მცხოვრებთა 30%-ს მილიონერები შეადგენდნენ.<ref>{{cite web|url=http://profit.ndtv.com/news/global-economy/article-one-in-three-is-a-millionaire-in-monaco-study-650514|title=One in Three is a Millionaire in Monaco: Study|work=ndtv.com}}</ref>

მონაკო არაა [[ევროკავშირი]]ს წევრი ქვეყანა, თუმცა მონაწილეობას იღებს ორგანიზაციის პოლიტიკის სხვადასხვა ასპექტებში, როგორიცაა საბაჟო და სასაზღვრო კონტროლი. საფრანგეთთან მჭიდრო ურთიერთობის გამო ქვეყნის სავალუტო ერთეულია [[ევრო]]. 2004 წელს მონაკო [[ევროსაბჭო]]ს შეუერთდა, ხოლო 1970 წლიდან [[ფრანკოფონია|ფრანკოფონიის]] წევრი ქვეყანაა. მონაკოს ჰყავს [[მონაკო (საფეხბურთო კლუბი)|საფეხბურთო კლუბი]], რომელიც [[საფრანგეთის ჩემპიონატი ფეხბურთში|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] [[საფრანგეთის ჩემპიონები ფეხბურთში|გამარჯვებული]] რამდენჯერმე გახდა.  

== ისტორია ==
===XX საუკუნე===
[[File:Monegasque Revolution.jpg|thumb|left|მონაკოს მერი აბსოლუტური მონარქიის დასრულებას აცხადებს, 1910 წელი]]
სანამ 1910 წლის მონეგასკური რევოლუციის შედეგად 1911  წელს კონსტიტუციას მიიღებდნენ,  მონაკოს პრინცი ქვეყნის აბსოლუტური მმართველი იყო.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/2530539.stm |title=Monaco timeline |work=BBC News |date=28 March 2012 |accessdate=28 May 2012}}</ref> ახალმა კონსტიტუციამ გრიმალდების დინასტიის ძალაუფლება და ავტორიტატული რეჟიმი მცირედით შეამცირა, თუმცა ამ უკანასკნელის ლეგიტიმაცია მალევე, პირველი მსოფლიო ომის პერიოდში შეჩერდა.

1918 წლის ივლისში მონაკოსა და საფრანგეთს შორის ხელი მოეწერა ხელშეკრულებას, რომლის მიხედვითაც საფრანგეთი პასუხისმგებლობას იღებდა მონაკოს დაცვაზე. ეს შეთანხმება 1919 წელს [[ვერსალის ხელშეკრულება|ვერსალის ხელშეკრულებით]] დამტკიცდა, რომლის მიხედვითაც მონაკოს საერთაშორისო პოლიტიკა საფრანგეთის პოლიტიკურ, სამხედრო და ეკონომიკურ ინტერესებთან უნდა ყოფილიყო თანხვედრაში.<ref>{{cite web |url=http://www.nationsencyclopedia.com/economies/Europe/Monaco-POLITICS-GOVERNMENT-AND-TAXATION.html |title=Monaco Politics, government, and taxation|publisher=Nationsencyclopedia.com |date= |accessdate=28 May 2012}}</ref>
[[File:Prince Rainier III and Princess Grace.jpg|thumb|right|გრეის კელისა და რაინერ III-ის ქორწინება]]
1942 წელს მონაკოში შეიჭრა იტალია და მისი [[ოკუპაცია]] მოახდინა, რის შემდეგაც ქვეყანაში [[ფაშიზმი|ფაშისტური]] მმართველობა დამყარდა.<ref name="monaco.alloexpat.com">{{cite web |url=http://www.monaco.alloexpat.com/monaco_information/history_of_monaco.php |title=Monaco History, History of Monaco – Allo' Expat Monaco |publisher=Monaco.alloexpat.com |date= |accessdate=28 May 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120527162437/http://www.monaco.alloexpat.com/monaco_information/history_of_monaco.php |archivedate=27 May 2012 |df=dmy-all }}</ref> 1943 წელს [[მუსოლინი|მუსოლინის]] დაცემის შემდეგ მონაკოს ოკუპაცია [[ვერმახტი|ვერმახტმა]] მოახდინა, რის შემდეგაც ქვეყანაში ებრაელთა დეპორტაცია დაიწყო. რენე ბლუმი, გამოჩენილი ფრანგი ებრაელი, რომელმაც მონტე-კარლოს საბალეტო თეატრი დააარსა, პარიზში, საკუთარ სახლში დააპატიმრეს, რის შემდეგაც [[ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკი|ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკში]] გადაიყვანეს, სადაც მოგვიანებით მოკლეს.<ref>Abramovici P. ''Un rocher bien occupé : Monaco pendant la guerre 1939–1945'' Editions Seuil, Paris 2001, {{ISBN|2-02-037211-8}}</ref> ბლუმის კოლეგა რაულ განსბურგი, მონტე-კარლოს ოპერის ხელმძღვანელი, [[ნაცისტები]]ს მიერ დაპატიმრებას შვეიცარიაში გაქცევით გადაურჩა, რაშიც მას ფრანგული წინააღმდეგობის მოძრაობა დაეხმარა.<ref>{{cite web |url=http://tmeheust.free.fr/monacohistoire2.html |title=Monaco histoire |publisher=Tmeheust.free.fr |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref> 1944 წლის აგვისტოში გერმანელებმა სიკვდილით დასაჯეს  წინააღმდეგობის მოძრაობის ლიდერები – რენე ბორგინი, ჯოზეფ-ჰენრი ლაჟუ და ესტერ პოგიო.

1949 პრინც ლუი II-ის სიკვდილის შემდეგ ტახტზე რაინერ III ავიდა, რომელიც 2005 წლამდე მეფობდა. მან 1956 წლის 19 აპრილს ცოლად შეირთო ცნობილი ამერიკელი მსახიობი [[გრეის კელი]]. წყვილის ქორწინებამ მსოფლიო მასშტაბით ფართო მედიის ყურადღება მიიპყრო. უნდა აღინიშნოს, რომ ამ ფაქტის პრესასა და ტელევიზიაში ფართომასშტაბიანმა გაშუქებამ მსოფლიოში მონაკოს შესახებ ცნობადობა აამაღლა.<ref>{{cite web |url=http://www.nationsonline.org/oneworld/monaco.htm |title=Monaco – Principality of Monaco – Principauté de Monaco – French Riviera Travel and Tourism |publisher=Nationsonline.org |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref>

1962 წელს მონაკოში მიიღეს საკონსტიტუციო ცვლილებები, რომლის მიხედვითაც გაუქმდა სიკვდილით დასჯა, ქალებს მიეცათ საარჩევნო უფლება და დაარსდა უმაღლესი სასამართლო.

1993 წელს მონაკო გაეროს წევრი ქვეყანა გახდა.<ref name="cia">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mn.html |title=CIA – The World Factbook |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=22 March 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151016011100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mn.html |archivedate=16 ოქტომბერი 2015 }}</ref>

===XXI საუკუნე===
2002 წელს საფრანგეთსა და მონაკოს შორის შეთანხმება დაიდო, რომლის მიხედვითაც, იმ შემთხვევაში, თუ გრიმალდის დინასტია მემკვიდრის გარეშე დარჩება, მონაკოს სამთავრო დამოუკიდებლობას შეინარჩუნებს და არ მოექცევა საფრანგეთის მმართველობის ქვეშ. ამასთანავე, საფრანგეთი ვალდებულებას ინარჩუნებს მონაკოს სამხედრო დაცვაზე.<ref>{{cite web |url=http://www.europe-cities.com/en/657/monaco/history/chronology/ |title=History of Monaco. Monaco chronology |publisher=Europe-cities.com |date= |accessdate=28 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130116210452/http://www.europe-cities.com/en/657/monaco/history/chronology/ |archive-date=16 January 2013 |url-status=dead |df=dmy-all |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130116210452/http://www.europe-cities.com/en/657/monaco/history/chronology/ |archivedate=16 იანვარი 2013 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.theodora.com/wfbcurrent/monaco/monaco_military.html |title=Monaco Military 2012, CIA World Factbook |publisher=Theodora.com |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref>

2005 წლის 31 მარტს რაინერ III-მ ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო უარი თქვა თავისი მოვალეობების შესრულებაზე, ნებაყოფლობით გადადგა ტახტიდან და თანამდებობა თავის ვაჟსა და მემკვიდრეს, ალბერს გადაულოცა.<ref>{{cite web |url=http://www.yourmonaco.com/royal |title=Monaco Royal Family |publisher=Yourmonaco.com |date= |accessdate=28 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120614130705/http://www.yourmonaco.com/royal |archive-date=14 June 2012 |url-status=dead }}</ref> 56 წლიანი მეფობის შემდეგ იგი 6 აპრილს გარდაიცვალა. 

საყოველთაო გლოვის დასრულების შემდეგ, მონაკოს სამეფო ტახტი პრინცმა ალბერ II-მ ოფიციალურად 2005 წლის 12 ივლისს დაიკავა.<ref>{{cite web |url=http://www.palais.mc/monaco/palais-princier/english/h.s.h.-prince-albert-ii/biography/biography.391.html |title=Biography – Prince's Palace of Monaco |publisher=Palais.mc |date= |accessdate=28 May 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131115190516/http://www.palais.mc/monaco/palais-princier/english/h.s.h.-prince-albert-ii/biography/biography.391.html |archivedate=15 ნოემბერი 2013 }}</ref> მისი გამეფების აღსანიშნავად საზეიმო მესა წმინდა ნიკოლოზის საკათედრო ტაძარში გაიმართა, ხოლო გვირგვინის დადგმის ცერემონიალი ამავე წლის 18 ნოემბერს პრინცის სასახლეში შედგა.<ref>{{cite web |url=http://www.montecarlosbm.com/luxury-trip-monaco/visit-monaco/monaco-history/ |title=History of Monaco, Grimaldi family |publisher=Monte-Carlo SBM |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref>

2015 წლის 27 აგვისტოს ალბერ II-მ ოფიციალურად მოიხადა ბოდიში [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] მონაკოს მონაწილეობაზე, რაც 90 [[ებრაელები|ებრაელისა]] და  [[მესამე რაიხი|გერმანიის]] მოწინააღმდეგე მებრძოლების დეპორტაციაში ხელის შეწყობაში გამოიხატა, რომელთაგან სიკვდილს მხოლოდ ცხრა გადაურჩა. „ჩვენ გამოუსწორებელი შეცდომა დავუშვით, როცა მეზობელ ავტორიტეტულ ძალებს ქალები, მამაკაცები და ბავშვები გადავეცით, რომლებიც საფრანგეთიდან დევნასა და შევიწროებას გამოქცეულები ჩვენთან თავშესაფარს ეძებდნენ და მონაკოს [[ნეიტრალიტეტი]]ს იმედი ჰქონდათ,“<ref>{{cite news|last=Williams|first=Carol J.|title=More than seven decades later, Monaco apologises for deporting Jews|url=http://www.latimes.com/world/europe/la-fg-monaco-jews-deportation-apology-20150827-story.html|work=[[Los Angeles Times]]|date=27 August 2015|accessdate=31 August 2015}}</ref> – თქვა პრინცმა მონაკოს სასაფლაოზე გამართულ ცერემონიაზე, სადაც გარდაცვლილთა ხსოვნის პატივსაცემად მონუმენტი აღიმართა.

== გეოგრაფია ==
{{მთავარი|მონაკოს გეოგრაფია}}
[[ფაილი:Monako.jpg|thumb|left|185px|მონაკო]]
[[File:Monaco satellite map.png|thumb|მონაკოს პანორამული სურათი, ყვითელი ხაზით აღნიშნულია საზღვარი]]
მონაკო სუვერენული ქალაქ-სახელმწიფოა, რომელიც ხუთი კვარტლისა და ათი საარჩევნო ოლქისგან შედგება.<ref>{{cite web |url=http://monaco.me/monaco/monaco-districts/ |title=Monaco Districts |publisher=Monaco.me |date=|accessdate=22 March 2012}}</ref> მდებარეობს დასავლეთ ევროპაში, საფრანგეთის რივიერაზე. აღმოსავლეთიდან, ჩრდილოეთიდან და დასავლეთიდან ესაზღვრება [[ზღვისპირა ალპების დეპარტამენტი|ზღვისპირა ალპები]], ხოლო სამხრეთიდან – ხმელთაშუა ზღვა. მონაკოს ცენტრი იტალიიდან 16 კილომეტრით, ხოლო საფრანგეთის ქალაქ [[ნიცა|ნიციდან]] 13 კილომეტრითაა დაშორებული.<ref name="cia"/> 

მონაკოს ფართობი 2.1 კმ², ხოლო მოსახლეობა 38,400-ია,<ref name="auto">{{cite web|url=http://www.monacostatistics.mc/IMSEE/Publications/monaco-statistics-pocket|title="monaco statistics pocket" / Publications / IMSEE -  Monaco IMSEE|first=Government of|last=Monaco|website=Monacostatistics.mc}}</ref> რითაც მსოფლიოში ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ქვეყანაა.<ref name="cia" /> სახმელეთო საზღვარი 5.47,<ref name="auto" /> ხოლო საზღვაო 3.83 კმ-ია. ქვეყნის საზღვაო სივრცე 22.2 კმ-ზე ვრცელდება. 

მონაკოს უმაღლესი წერტილი [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 164.4 მეტრზე მდებარეობს,<ref>''Highest point at ground level (Access to Patio Palace on D6007)'' {{cite web|url=http://www.gouv.mc/content/download/175997/2030403/file/monaco%20statistics%20pocket%202014.pdf|publisher=Monaco Statistics – Principality of Monaco|title=Monaco Statistics pocket – Edition 2014|format=PDF}}</ref> ხოლო ქვეყნის ყველაზე დაბალი წერტილი ხმელთაშუა ზღვაა.<ref>{{cite web |url=http://www.worldatlas.com/aatlas/infopage/highlow.htm |title=Highest and lowest points in countries islands oceans of the world |publisher=Worldatlas.com |date=|accessdate=6 September 2012}}</ref>

მონაკოს წყლის მთავარი არტერია მდინარე  სენტ-ჟანია, რომლის კალაპოტიც  0.19 კმ-ია. უდიდესი ტბაა ფონტვეილი, რომლის ფართობიც 0.5 ჰექტარია.<ref>{{cite web|url=https://maps.google.com/maps?hl=en&cp=5&gs_id=28&xhr=t&q=monaco&safe=off&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.r_qf.,cf.osb&biw=1366&bih=704&um=1&ie=UTF-8&sa=N&tab=wl |title=Monaco |publisher=Google Maps|date=|accessdate=6 September 2012}}</ref> ქვეყნის ყველაზე მჭიდროდ დასახლეობული კვარტალია მონტე-კარლო.<ref name="Recensement"/>

მონაკოს ერთადერთი ბუნებრივი რესურსი თევზაობაა.<ref>{{cite web| author=|url=http://www.youtube.com/watch?v=nyIYViMSlOE |title=Prince Albert of Monaco interview on fishing issues |publisher=YouTube |date=30 June 2011 |accessdate=22 March 2012}}</ref> რადგანაც ურბანული სივრცე ქვეყნის მთელ ტერიტორიას მოიცავს, მონაკოში არ არსებობს სასოფლო-სამეურნეო კომერცია. 

[[File:Monaco_City_001.jpg|thumb|center|750px|upright=3.2|<div style="text-align: center;">ლა კონდემინისა და მონტე-კარლოს პანორამული ხედი</div>]]

===ჰავა===
მონაკოში [[ხმელთაშუა ზღვის ჰავა|ხმელთაშუა ზღვის ჰავიდან]] [[ოკეანური კლიმატი|ოკეანურზე]] და [[ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატი|ნოტიო სუბტროპიკულზე]] გარდამავალი ჰავაა. ზაფხული ცხელი და მშრალია, ხოლო ზამთარი – ზომიერი და წვიმიანი. [[ატმოსფერული ნალექები|ატმოსფერული ნალექის]] სახით [[თოვლი]] და ყინვა ზამთრის პერიოდში საშუალოდ ათ წელიწადში ერთხელ ფიქსირდება.<ref>{{cite web|url=http://www.montecarlodailyphoto.com/2009/12/snow-in-casino-square.html |title=Snow in Casino Square! |publisher=Monte Carlo Daily Photo |date=19 December 2009 |accessdate=6 September 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.visitmonaco.com/us/About-Monaco/Weather |title=Monaco – Weather / Monaco Official Site |publisher=Visitmonaco.com |date=|accessdate=6 September 2012}}</ref>

{{Weather box
|location = მონაკო (საშუალოები — 1981–2010, ექსტრემუმები — 1966–დღემდე)
|metric first = yes
|single line = yes
|Jan record high C = 19.9
|Feb record high C = 23.2
|Mar record high C = 25.6
|Apr record high C = 26.2
|May record high C = 30.3
|Jun record high C = 32.5
|Jul record high C = 34.4
|Aug record high C = 34.5
|Sep record high C = 33.1
|Oct record high C = 29.0
|Nov record high C = 25.0
|Dec record high C = 22.3
|year record high C = 34.5
|Jan high C = 13.0
|Feb high C = 13.0
|Mar high C = 14.9
|Apr high C = 16.7
|May high C = 20.4
|Jun high C = 23.7
|Jul high C = 26.6
|Aug high C = 26.9
|Sep high C = 24.0
|Oct high C = 20.6
|Nov high C = 16.5
|Dec high C = 13.9
|year high C = 19.2
|Jan mean C = 10.2
|Feb mean C = 10.2
|Mar mean C = 12.0
|Apr mean C = 13.8
|May mean C = 17.5
|Jun mean C = 20.9
|Jul mean C = 23.8
|Aug mean C = 24.2
|Sep mean C = 21.1
|Oct mean C = 17.9
|Nov mean C = 13.8
|Dec mean C = 11.2
|year mean C = 16.4
|Jan low C = 7.4
|Feb low C = 7.4
|Mar low C = 9.1
|Apr low C = 10.9
|May low C = 14.6
|Jun low C = 18.0
|Jul low C = 21.0
|Aug low C = 21.4
|Sep low C = 18.3
|Oct low C = 15.2
|Nov low C = 11.2
|Dec low C = 8.5
|year low C = 13.6
|Jan record low C = -3.1
|Feb record low C = -5.2
|Mar record low C = -3.1
|Apr record low C = 3.8
|May record low C = 7.5
|Jun record low C = 9.0
|Jul record low C = 10.5
|Aug record low C = 12.4
|Sep record low C = 10.5
|Oct record low C = 6.5
|Nov record low C = 1.6
|Dec record low C = -1.0
|year record low C = -5.2
|Jan precipitation mm = 67.7
|Feb precipitation mm = 48.4
|Mar precipitation mm = 41.2
|Apr precipitation mm = 71.3
|May precipitation mm = 49.0
|Jun precipitation mm = 32.6
|Jul precipitation mm = 13.7
|Aug precipitation mm = 26.5
|Sep precipitation mm = 72.5
|Oct precipitation mm = 128.7
|Nov precipitation mm = 103.2
|Dec precipitation mm = 88.8
|year precipitation mm = 743.6
|unit precipitation days = 1,0 მმ
|Jan precipitation days = 6.0
|Feb precipitation days = 4.9
|Mar precipitation days = 4.5
|Apr precipitation days = 7.3
|May precipitation days = 5.5
|Jun precipitation days = 4.1
|Jul precipitation days = 1.7
|Aug precipitation days = 2.5
|Sep precipitation days = 5.1
|Oct precipitation days = 7.3
|Nov precipitation days = 7.1
|Dec precipitation days = 6.5
|year precipitation days = 62.4
|Jan sun = 149.8
|Feb sun = 158.9
|Mar sun = 185.5
|Apr sun = 210.0
|May sun = 248.1
|Jun sun = 281.1
|Jul sun = 329.3
|Aug sun = 296.7
|Sep sun = 224.7
|Oct sun = 199.0
|Nov sun = 155.2
|Dec sun = 136.5
|year sun = 2574.7
|source 1 = ''Météo France''<ref>{{cite web
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20180227004241/https://donneespubliques.meteofrance.fr/FichesClim/FICHECLIM_99138001.pdf
| archivedate = 27 February 2018
| url = https://donneespubliques.meteofrance.fr/FichesClim/FICHECLIM_99138001.pdf
| title = Monaco (99)
| work = Fiche Climatologique: Statistiques 1981–2010 et records
| publisher = Meteo France
| language = {{Lang-fr}}
| accessdate = 26 თებერვალი, 2018}}</ref>
|source 2 = მონაკოს საიტი (მხოლოდ მზე)<ref>{{cite web
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20180302082530/http://www.visitmonaco.com/fr/Pratique/Climat
| archivedate = 2 March 2018
| url = http://www.visitmonaco.com/fr/Monaco-Pratique/Climat 
| title = Climatological information for Monaco
| publisher = Monaco Tourist Authority
| language = French
| accessdate = 2 მარტი, 2018}}</ref>
|date=სექტემბერი, 2010
}}

[[File:Le casino de Monte-Carlo.JPG|thumb|კაზინო მონტე-კარლო]]
===არქიტექტურა===
მონაკოში მრავალი სტილის არქიტექტურული ნიმუშებია წარმოდგენილი, თუმცა ძირითადად ქალაქის იერსახე, განსაკუთრებით კი მონტე-კარლოს კვარტალი, [[მშვენიერი ეპოქა|მშვენიერი ეპოქის]] სტილის არქიტექტურითაა დამშვენებული. ყველაზე კარგად არქიტექტურის ეს სტილი  კაზინო მონტე-კარლოს შენობაშია წარმოდგენილი, რომელიც 1878-1879 წლებში აშენდა. შენობა დეკორატიული ელემენტების სიმრავლის საშუალებით სიმდიდრისა და ფუფუნუნების გამოხატულებაა, რაც მონაკოს არქიტექტურის მთავარი დამახასიათებელი ნიშანია.<ref>Novella, René; Sassi, Luca ''Monaco : eight centuries of art and architecture'', Epi Communication, 2015</ref>

==ხელისუფლება==
[[File:Prince Albert II 2016.jpg|thumb|upright|ალბერ II, მონაკოს პრინცი]]
მონაკოს მმართველობის ფორმა 1911 წლიდან კონსტიტუციური მონარქიაა, რომლის სათავეშიც [[მონაკოს პრინცი]] დგას.<ref>{{cite web |url=https://2009-2017.state.gov/r/pa/ei/bgn/3397.htm |title=Monaco |website=State.gov |date=16 November 2011 |accessdate=22 March 2012}}</ref>  აღმასრულებელი ხელისუფლების შემადგენლობაში შედის [[სახელმწიფო მინისტრი]], რომელიც უმაღლესი ხელისუფლის წარმომადგენელია. იგი მთავრობის საბჭოს და ამასთანავე ამ საბჭოს ხუთი წევრის, ოთხი მრჩევლისა და ერთი დელეგატის თავმჯდომარეა.<ref>{{cite web |url=http://www.monaco-iq.com/politics |title=Politics |publisher=Monaco-IQ |date= |accessdate=28 May 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120406122848/http://www.monaco-iq.com/politics |archivedate=6 აპრილი 2012 }}</ref> 2002 წლამდე სახელმწიფო მინისტრი საფრანგეთის მოქალაქე იყო, რომელსაც მონაკოს პრინცი საფრანგეთის მიერ წარდგენილი კანდიდატებიდან ირჩევდა. 2002 წელს საკონსტიტუციო ცვლილების მიღების შემდეგ სახელმწიფო მინისტრი შესაძლებელია იყოს როგორც საფრანგეთის, ასევე მონაკოს მოქალაქე. 2010 წლის 3 მარტს ალბერ II-მ სახელმწიფო მინისტრად ფრანგი მიშელ როჟე დანიშნა.<ref name="monaco-consulate1">{{cite web |url=http://www.monaco-consulate.com/index.php/about/history/ |title=History « Consulate General of Monaco |website=Monaco-Consulate.com |date= |accessdate=28 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120610201643/http://www.monaco-consulate.com/index.php/about/history/ |archive-date=10 June 2012 |url-status=dead |df=dmy-all |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120610201643/http://www.monaco-consulate.com/index.php/about/history/ |archivedate=10 ივნისი 2012 }}</ref>

1962 წლის კონსტიტუციის მიხედვით, მონაკოს პრინცი [[ვეტო]]ს უფლებას საკანონმდებლო ორგანოს, ეროვნულ საბჭოს უზიარებს.<ref>{{cite web |url=http://globaledge.msu.edu/Countries/Monaco/government |title=Monaco: Government |website=GlobalEdge.msu.edu |date=4 October 2004 |accessdate=28 May 2012}}</ref> საბჭოს 24 წევრს ხუთ წელიწადში ერთხელ ირჩევენ, მათგან 16-ს მაჟორიტარული, ხოლო 8-ს პროპორციული სისტემით.<ref name="freedomhouse1">{{cite web |url=http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2011/monaco |title=Monaco |publisher=Freedom House |date= |accessdate=28 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121115151511/http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2011/monaco |archive-date=15 November 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121115151511/http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2011/monaco |archivedate=15 ნოემბერი 2012 }}</ref> ეროვნულ საბჭოში ამჟამად წამყვანი ძალა კონსერვატიული პარტიაა, რომელიც  20 წევრითაა წარმოდგენილი. ქალაქის ადგილობრივი საკანონმდებლო ორგანო კომუნალური საბჭოა, რომელიც 14 წევრისგან შედგება და მისი თავმჯდომარე [[ქალაქის მერი]]ა.<ref>{{cite web|url=http://www.monaco-mairie.mc/elus-monaco/|title=Les élus|author=Mairie de Monaco|work=La Mairie de Monaco|archive-url=https://web.archive.org/web/20130515063156/http://www.monaco-mairie.mc/elus-monaco/|archive-date=15 May 2013|url-status=dead|df=dmy-all|accessdate=30 ივლისი 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130515063156/http://www.monaco-mairie.mc/elus-monaco/|archivedate=15 მაისი 2013}}</ref> ეროვნული საბჭოსგან განსხვავებით, კომუნალური საბჭოს არჩევნები ოთხ წელიწადში ერთხელ ტარდება.<ref>{{cite web|url=http://www.monaco-mairie.mc/mairie-monaco/le-conseil-communal/|title=Le Conseil Communal – Mairie de Monaco|work=La Mairie de Monaco|archive-url=https://web.archive.org/web/20130116232740/http://www.monaco-mairie.mc/mairie-monaco/le-conseil-communal/|archive-date=16 January 2013|url-status=dead|df=dmy-all|accessdate=30 ივლისი 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130116232740/http://www.monaco-mairie.mc/mairie-monaco/le-conseil-communal/|archivedate=16 იანვარი 2013}}</ref>

===ადმინისტრაციული დაყოფა===
მონაკო მსოფლიოში ტერიტორიის სიმცირის მიხედვით მეორე, ხოლო მოსახლეობის სიმჭიდროვის მიხედვით პირველ ადგილზე დგას. ქვეყანა ერთი მუნიციპალიტეტისგან შედგება. ქალაქსა და სახელმწიფოს შორის ტერიტორიული საზღვრები არ არსებობს, თუმცა განსხვავდება მთავრობისა და მუნიციპალიტეტის ვალდებულებები, რომელთაგან პირველი სახელმწიფო, ხოლო მეორე ქალაქის ფარგლებში ვრცელდება. 

დღეისათვის მონაკო ხუთ კვარტლად და ათ საარჩევნო ოლქადაა დაყოფილი.<ref>{{cite web |url=http://www.nationsencyclopedia.com/economies/Europe/Monaco.html |title=Monaco – Location and size |website=NationsEncyclopedia.com |date=2 July 2011 |accessdate=28 May 2012}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.websters-online-dictionary.org/definitions/Larvotto |title=Dictionary – Definition of Larvotto |website=Websters-Online-Dictionary.org |date=1 March 2008 |accessdate=28 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130530230643/http://www.websters-online-dictionary.org/definitions/Larvotto |archive-date=30 May 2013 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.visitmonaco.com/index.cfm?fuseaction=Page.viewPage&pageId=16 |title=Tourist Board Official Website |website=Visitmonaco.com |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref><ref name="autogenerated2">{{cite web |author=Nom (obligatoire) |url=http://www.monacohebdo.mc/9156-extension-en-mer-fontvieille-ou-larvotto |title=Extension en mer: Fontvieille ou Larvotto ? |website=Monacohebdo.mc |date= |accessdate=12 March 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151016011101/http://www.monacohebdo.mc/9156-extension-en-mer-fontvieille-ou-larvotto |archive-date=16 October 2015 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151016011101/http://www.monacohebdo.mc/9156-extension-en-mer-fontvieille-ou-larvotto |archivedate=16 ოქტომბერი 2015 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://statoids.com/umc.html |title=Monaco Commune |website=Statoids.com |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref>

==მოსახლეობა==
===დემოგრაფია===
{{მთავარი|მონაკოს დემოგრაფია}}
2015 წლის მონაცემებით მონაკოს მცხოვრებთა რიცხვი 38,400-ია.<ref>{{cite web|url=http://www.monacostatistics.mc/IMSEE/Publications/monaco-statistics-pocket |title=Monaco Statistics office|website=Monacostatistics.mc|accessdate=3 August 2017}}</ref> მოსახლეობის უმრავლესობა – 28.4% [[ფრანგები|ფრანგია]], 21.6% – [[მონეგასკები|მონეგასკი]], 18.7% – [[იტალიელები|იტალიელი]], 7.5% – [[ბელგიელები|ბელგიელი]], 2.5% – [[გერმანელები|გერმანელი]] და 2.5% – [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]].<ref name="2008census">{{cite web |title=General Population Census 2008: Population Recensee et Population Estimee |url=http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/64a1643c86f9f661c12575ae004cc473/$FILE/Recensement2008_Ch1.pdf |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110614212422/http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/64a1643c86f9f661c12575ae004cc473/$FILE/Recensement2008_Ch1.pdf |archivedate=14 June 2011 |publisher=Government of the Principality of Monaco |accessdate=7 October 2011 |language=French |year=2008 |url-status=dead |df=dmy }}</ref>

მონაკოს მცხოვრებლებს, რომლებიც ქვეყანაში დაიბადნენ, მონეგასკები ეწოდებათ.<ref>{{cite web |url=http://www.everyculture.com/Ma-Ni/Monaco.html |title=Culture of Monaco |publisher=Everyculture.com |date=|accessdate=6 September 2012}}</ref> 2017 წლის მონაცემების მიხედვით, მონაკოში სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა თითქმის 90 წელია, რითაც ქვეყანა მსოფლიოში პირველ ადგილს იკავებს.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mn.html |title=CIA World Factbook, Monaco |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=28 May 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151016011100/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mn.html |archivedate=16 ოქტომბერი 2015 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://theodora.com/wfbcurrent/monaco/monaco_international_rankings_2018.html |title=International Rankings of Monaco - 2018 |publisher=Theodora.com |date=|accessdate=4 July 2018}}</ref>

===ენა===
მონაკოში ოფიციალური ენაა ფრანგული. გავრცელების მიხედვით მეორე ადგილზე იტალიური ენა დგას, ხოლო ინგლისურ ენაზე ამერიკელი, ბრიტანელი, კანადელი და ირლანდიელი მოსახლეობა საუბრობს. 
მონაკოს ტრადიული ეროვნული ენა მონეგასკურია, რომელიც  ლიგურიული ენის ვარიაციაა.  აღსანიშნავია, რომ გრიმალდების დინასტიას სწორედ ლიგურიული წარმოშობა აქვს. დღეისათვის მონეგასკურზე მოსახლეობის მცირე ნაწილი საუბრობს, ეს უკანასკნელი მკვიდრ მონაკოელთათვის მეორე ენას წარმოადგენს.

== ეკონომიკა ==
მონაკო მსოფლიოში პირველ ადგილზე დგას [[მშპ]]-ს მაჩვენებლით ერთ სულ მოსახლეზე, რომელიც 185,742 დოლარს უდრის, ასევე მშპ-ს მაჩვენებლით [[მსყიდველობითუნარიანობის პარიტეტი|მსყიდველობითუნარიანობის პარიტეტთან]] მიმართებით, რომელიც 183,150 დოლარია.<ref name="unsd">{{cite web |url=https://data.worldbank.org/country/monaco |title=The World Bank Group|publisher=[[The World Bank Group]] |accessdate=18 September 2019}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120402032202/http://databank.worldbank.org/databank/download/GNIPC.pdf Gross national income per capita 2010, Atlas method and PPP]. World Bank</ref> ქვეყანაში უმუშევართა რაოდენობა 2%-ია,<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2129.html |title=Central Intelligence Agency |publisher=Cia.gov |date= |accessdate=22 March 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160821073349/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2129.html |archivedate=21 აგვისტო 2016 }}</ref> ხოლო დასაქმებულთა რიცხვი 48 ათასს შეადგენს, რომელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი საფრანგეთისა და იტალიის მოქალაქენი არიან.<ref name="Recensement">{{cite web |url=http://cloud.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/64a1643c86f9f661c12575ae004cc473/$FILE/ATTW9ZI8/Recensement2008_p8-9.pdf |archive-url=https://www.webcitation.org/67zk5DtcP?url=http://cloud.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/64a1643c86f9f661c12575ae004cc473/$FILE/ATTW9ZI8/Recensement2008_p8-9.pdf |url-status=dead |archive-date=28 May 2012 |title=Plan General De La Principaute De Monaco |format=PDF |date= |accessdate=28 May 2012 |df=dmy-all |archiveurl=https://www.webcitation.org/67zk5DtcP?url=http://cloud.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/e89a6190e96cbd1fc1256f7f005dbe6e/64a1643c86f9f661c12575ae004cc473/$FILE/ATTW9ZI8/Recensement2008_p8-9.pdf |archivedate=28 მაისი 2012 }}</ref>  [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო]]ს კვლევის მიხედვით, მსოფლიოს ქვეყნებს შორის მონაკოში სიღარიბის დონე ყველაზე დაბალია, ხოლო მილიონერთა და მილიარდერთა რიცხვით ქვეყანა პირველ ადგილზე დგას.<ref>{{cite news|last=Alleyne |first=Richard |url=https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1565068/Prince-Albert-We-want-more-for-Monaco.html |title=Prince Albert: We want more for Monaco |work=The Daily Telegraph |date=4 October 2007 |accessdate=22 March 2012 |location=London}}</ref>

მონაკოს ეკონომიკის ერთ-ერთი წამმართველი ძალაა ტურიზმი. აზარტული დაწესებულებები და სასიამოვნო ჰავა ყოველწლიურად ქვეყანაში უფრო და უფრო მეტ ტურისტს იზიდავს.<ref>{{cite web |url=http://globaledge.msu.edu/Countries/Monaco/economy |title=Monaco: Economy >> globalEDGE: Your source for Global Business Knowledge |publisher=Globaledge.msu.edu |date=|accessdate=22 March 2012}}</ref> მონაკო ასევე ფინანსური ცენტრის სტატუსს ატარებს, სადაც 100 მილიარდზე მეტი ღირებულების ფონდებია თავმოყრილი.<ref>{{cite web |author=Robert BOUHNIK |url=http://cloud.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/607f54a31a14184fc1256a130075eb71gb?OpenDocument&6Gb |archive-url=https://archive.today/20120711135421/http://cloud.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/607f54a31a14184fc1256a130075eb71gb?OpenDocument&6Gb |url-status=dead |archive-date=11 July 2012 |title=Home > Files and Reports > Economy(Gb) |publisher=Cloud.gouv.mc |date=19 December 2011 |accessdate=22 March 2012 |archiveurl=https://archive.today/20120711135421/http://cloud.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/1909$/607f54a31a14184fc1256a130075eb71gb?OpenDocument&6Gb |archivedate=11 ივლისი 2012 }}</ref> ქვეყანამ ეკონომიკური ბაზის დივერსიფიკაცია მომსახურების სფეროსა და მცირე ინდუსტირულ წარმოებაში წარმატებით შეძლო.<ref name="theodora">{{cite web |url=http://www.theodora.com/wfbcurrent/monaco/monaco_economy.html |title=Monaco Economy 2012, CIA World Factbook |publisher=Theodora.com |date=|accessdate=28 May 2012}}</ref>

==კულტურა==
[[File:Monaco BW 2011-06-07 17-50-43.jpg|thumb|ოკეანოგრაფიის მუზეუმი]]
მონაკოში ოპერის თეატრი, სიმფონიური ორკესტრი და კლასიკური საბალეტო დასია.<ref name="auto2">{{cite web|url=http://www.everyculture.com/Ma-Ni/Monaco.html|title=Culture of Monaco |work=everyculture.com}}</ref>

ქვეყნის გამორჩეულ მუზეუმებს შორისაა ნაპოლეონის მუზეუმი, ოკეანოგრაფიის მუზეუმი და მონაკოს ეროვნულ მუზეუმი, რომელშიც თანამედროვე ვიზუალური ხელოვნების ნიმუშებია წარმოდგენილი.

მონაკო მასპინძლობს საერთაშორისო ღონისძიებებს, როგორებიცაა მონტე-კარლოს ცირკის საერთაშორისო ფესტივალი, სამოყვარულო თეატრის მსოფლიო ფესტივალი და მონტე-კარლოს სატელევიზიო ფესტივალი.

მონაკოში ყოველწლიურად 17 სექტემბერს პურის ფესტივალი იმართება.<ref>{{Cite web |url=http://officialmonaco.com/bread-festival-annual-contest-winners |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2020-07-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220325054641/http://officialmonaco.com/bread-festival-annual-contest-winners |archivedate=2022-03-25 }}</ref>

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.gouv.mc/ Official Government Portal]
* [http://www.palais.mc/ Official website of the Prince's Palace of Monaco]
* [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-m/monaco.html Chief of State and Cabinet Members] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111108162611/https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-m/monaco.html |date=2011-11-08 }}
* [http://www.gouv.mc/content/download/175997/2030403/file/monaco%20statistics%20pocket%202014.pdf Monaco Statistics Pocket – Edition 2014]

== სქოლიო ==
{{commons|Monaco|მონაკო}}
{{სქოლიოს სია}}

{{ევროპის ქვეყნები}}
{{ევროპის დედაქალაქები}}
{{მონარქიები}}

[[კატეგორია:მონაკო| ]]
[[კატეგორია:ევროპის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ფრანგულენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:კონსტიტუციური მონარქიები]]
[[კატეგორია:სამეფოები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ჯუჯა სახელმწიფოები]]