თამაში ჭვავის ყანაში
| „თამაში ჭვავის ყანაში“ | |
|---|---|
| The Catcher in the Rye | |
 | |
| ავტორი | ჯერომ სელინჯერი |
| ქვეყანა | აშშ |
| ენა | ინგლისური |
| გამომცემელი | Little, Brown and Company |
| გამოცემის თარიღი | 16 ივლისი, 1951 |
| მთარგმნელი | ვახტანგ ჭელიძე |
თამაში ჭვავის ყანაში ან კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში (ინგლ. The Catcher in the Rye) — ამერიკელი მწერლის, ჯერომ სელინჯერის ყველაზე ცნობილი რომანი. გამოიცა 1951 წელს. რომანი გამოცემისთანავე იქცა კრიტიკის მსხვერპლად. ამის მთავარი მიზეზი კი წიგნში გამოყენებული ძალადობის სცენები იყო. კრიტიკოსები სელინჯერისგან ბოდიშის მოხდასაც კი მოითხოვდნენ აღნიშნული ნაწარმოების გამო. „თამაში ჭვავის ყანაში“ 1961-1982 წლებში აკრძალულ წიგნად ითვლებოდა.
განსაკუთრებული ყურადღების ცენტრში ეს რომანი ჯონ ლენონის მკვლელობის შემდეგ მოექცა. მომღერლის მკვლელს, მარკ დეივიდ ჩეპმენს, დაკავების დროს ხელში სწორედ სელინჯერის რომანი ეჭირა. ჩეპმენმა სასამართლო სხდომაზე ჩვენების მიცემისას ციტატაც მოიყვანა რომანიდან. აგრეთვე, სავარაუდოდ, რობერტ ჯონ ბარდომაც აღნიშნულ ნაწარმოებში ამოიკითხა მსახიობ რებეკა ლუის შეფერის მკვლელობის მოწოდება. ამ ორმა გახმაურებულმა საქმემ კიდევ უფრო გაზარდა მწერლისაკენ მიმართული კრიტიკა.
ნაწარმოები ქართულად ორჯერაა ნათარგმნი. პირველად იგი ვახტანგ ჭელიძემ, 60-იან წლებში თარგმნა სათაურით „თამაში ჭვავის ყანაში“. მეორედ სელინჯერის ნაწარმოები ქართულად გია ჭუმბურიძემ გადმოთარგმნა განსხვავებული სათაურით — „კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში“.
სიუჟეტი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რომანი მოგვითხრობს 16 წლის ჰოლდენ კოლფილდზე, რომელიც სასწავლებლიდან გარიცხეს და სახლში ბრუნდება. რომანი პირველ პირშია მოთხრობილი და ნათლადაა წარმოჩინებული ჰოლდენის მსოფლმხედველობა. ეს არის ადამიანი, რომელიც გარშემო მხოლოდ სიყალბეს ხედავს. არავინ მოსწონს და უყვარს გარდა თავისი პატარა დისა. ადამიანები, რომლის მიმართაც ჰოლდენს მცირედი ნდობა უჩნდება, აუცილებლად უცრუებენ მას იმედს. იგი სევდით უყურებს ბავშვებს და ფიქრობს, რომ მათ ჯერ კიდევ არაფერი იციან იმ საფრთხეზე, რაც საზოგადოებაში ემუქრებათ.
ჰოლდენი თვლის, რომ ის უკვე გადაიჩეხა იმ უფსკრულიდან, რომელიც ჭვავის ყანაში იყო ჩამალული. მაგრამ მას სურს, რომ სხვები მაინც გადაარჩინოს. იდგეს უფსკრულის პირას და უყუროს ბავშვებს, რომლებიც თავისთვის თამაშობენ, ხოლო როცა მათ გადავარდნის საფრთხე დაემუქრებათ, გადაარჩინოს ისინი. სწორედ ჰოლდენის ამ მონოლოგიდან წარმოსდგება ნაწარმოების სათაურიც.