იხილეთ წყარო გვერდისთვის ვაშინგტონი

{{მმ*|ვაშინგტონი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი                  =დედაქალაქი
 |ქართული სახელი        = ვაშინგტონი
 |მშობლიური სახელი   =Washington, D.C.
 |ქვეყანა                  = აშშ
 |პანორამა = DCmontage2.jpg
|პანორამის სიგანე = 
|წარწერა = 
 |დროშა  =Flag of Washington, D.C.svg {{!}}border
 |გერბი = Seal of the District of Columbia.svg
 |გერბის სიგანე            =
 |დროშის სიგანე            =
 |lat_dir = N |lat_deg= 38 |lat_min=53 |lat_sec=42.4
 |lon_dir = W |lon_deg= 77  |lon_min= 02  |lon_sec=12
 |CoordAddon              = type:city()_region:US
 |CoordScale              = 
 |ქვეყნის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის რუკის ზომა    = 
 |რაიონის რუკის ზომა     = 
 |რეგიონის ტიპი             = ფედერალური ოლქი
 |რეგიონი                  = კოლუმბიის ოლქი
 |რეგიონი ცხრილში        = კოლუმბიის ოლქი
 |შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი=
 |რაიონი                   =
 |მმართველის ტიპი        = ქალაქის მერი
 |მმართველი                   = ვინსენტ გრეი
 |დაარსების თარიღი          = 1790
 |პირველი ხსენება       = 
 |წინა სახელები           = 
 |სტატუსი-დან                = 
 |ფართობი                 = 177.0
|სიმაღლის ტიპი=სიმაღლე
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე= 0–125 
 |მოსახლეობა              = 601 723
  |აღწერის წელი           = 2010
  |სიმჭიდროვე              = 3 481
  |აგლომერაცია            = 5 5 მილიონი
  |ეროვნული შემადგენლობა    = 
 |დროის სარტყელი            = -5
 |DST                     = 4
 |სატელეფონო კოდი          = 202
 |საფოსტო ინდექსი         = 20001-20560, 20565-20599,<br /> 56901, 56915, 56920, 56944
 |საიტი                    = www.dc.gov
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Washington, D.C.
|add1n= ფოტო სატელიტიდან<br />(2002)
|add1=[[ფაილი:DCQUADS.jpg|150px]]
}}

'''ვაშინგტონი''' ({{lang-en|Washington}}) — [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების]] დედაქალაქი.<ref>{{Cite web |url=https://www.whitehousehistory.org/where-oh-where-should-the-capital-be-white-house-history-number-34 |title=Introduction: Where Oh Where Should the Capital Be? |website=WHHA |language=en}}</ref> ფედერალური ოლქი [[აშშ]]-ში, მდებარეობს სამხრეთ ატლანტიკურ რეგიონში. დაარსდა [[ამერიკის რევოლუცია|ამერიკის რევოლუციის]] შემდეგ, როგორც ახალი, დამოუკიდებელი სახელმწიფოს მთავრობის ადგილი; სახელი ეწოდა აშშ-ის პირველი პრეზიდენტისა და დამფუძნებელი მამის, [[ჯორჯ ვაშინგტონი]]ს პატივსაცემად.<ref>{{Cite web |url=http://www.dchistory.org/publications/dc-history-faq/ |title=Washington, D.C. History F.A.Q. |website=The Historical Society of Washington, D.C. |language=en-US |date=2014-05-27 |accessdate=2020-07-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170910142827/http://www.dchistory.org/publications/dc-history-faq/ |archivedate=2017-09-10 }}</ref> როგორც აშშ-ის მთავრობისა და რამდენიმე საერთაშორისო ორგანიზაციის ადგილსამყოფელი, ვაშინგტონი მნიშვნელოვანი მსოფლიო პოლიტიკური დასახლებაა.<ref>{{Cite web |url=https://pqasb.pqarchiver.com/washingtonpost/doc/307230206.html?FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=FEB%2018,%201990&author=David%20S.%20Broder&pub=The%20Washington%20Post&edition=&startpage=&desc=Nation%27s%20Capital%20in%20Eclipse%20as%20Pride%20and%20Power%20Slip%20Away;%20Some%20See%20Descent%20as%20Steep%20and%20Permanent%20but%20Others%20Regard%20It%20as%20Temporary |title=Nation's Capital in Eclipse as Pride and Power Slip Away |last=Broder |first=David S. |authorlink=David S. Broder |date=February 18, 1990 |website=[[The Washington Post]] |quote=In the days of the Truman Doctrine, the Marshall Plan and the creation of NATO, [Clark Clifford] said, ''we saved the world, and Washington became the capital of the world.'' |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150810135311/http://pqasb.pqarchiver.com/washingtonpost/doc/307230206.html?FMT=ABS&FMTS=ABS%3AFT&type=current&date=FEB%2018%2C%201990&author=David%20S.%20Broder&pub=The%20Washington%20Post&edition=&startpage=&desc=Nation%27s%20Capital%20in%20Eclipse%20as%20Pride%20and%20Power%20Slip%20Away%3B%20Some%20See%20Descent%20as%20Steep%20and%20Permanent%20but%20Others%20Regard%20It%20as%20Temporary |archivedate=აგვისტო 10, 2015 |accessdate=ივლისი 21, 2020 }}</ref> ესაზღვრება [[მერილენდი|მერილენდსა]] და [[ვირჯინია]]ს; ტურისტული თვალსაზრისით ქალაქი ამერიკის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული ადგილია, რომელსაც ყოველწლიურად 20 მილიონზე მეტი მნახველი სტუმრობს.<ref>{{Cite web |url=http://www.thisisinsider.com/most-visited-us-cities-2017-12#6-washington-dc-5 |title=The 10 most-visited cities in the US this year |website=Insider |access-date=March 6, 2018}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.bizjournals.com/washington/news/2017/05/09/d-c-breaks-another-domestic-tourism-record.html |title=D.C. breaks another domestic tourism record|last=Cooper |first=Rebecca |date=May 9, 2017 |website=www.bizjournals.com |publisher=Washington Business Journal}}</ref>

[[1790]] წელს [[მერილენდი]]ს შტატიდან გამოყოფილ იქნა [[დედაქალაქი]]ს ასაშენებლად. [[1791]]-დან დედაქალაქია. ქალაქი მდებარეობს მდინარე [[პოტომაკი|პოტომაკზე]], აგებულია [[პიერ-შარლ ლანფანი]]ს გეგმის მიხედვით, მთავარი მონუმენტებია: [[კაპიტოლიუმი (ვაშინგტონი)|კაპიტოლიუმი]], [[ვაშინგტონის მონუმენტი]].

2019 წლის მონაცემებით ვაშინგტონს 705 749 მოსახლე ჰყავდა.<ref name="USCensusEst2019">{{cite web|url=https://www.census.gov/programs-surveys/popest/data/tables.2019.html|title=Population and Housing Unit Estimates|accessdate=May 21, 2020}}</ref> მერილენდიდან და ვირჯინიის გარეუბნებიდან გადმოსული ადამიანებით ვაშინგტონის მოსახლეობა სამუშაო დღეებში მილიონს აჭარბებს. 6.2 მილიონი მოსახლით ვაშინგტონის მეტროპოლიტენის მიდამო (მერილენდის, ვირჯინიის და დასავლეთ ვირჯინიის ნაწილების ჩათვლით) სიდიდით მესამეა მთელ აშშ-ში.

==ჰავა==
[[File:Washington Monument, Washington, D.C. 04037u original.jpg|thumb|left|[[ვაშინგტონის მონუმენტი]] [[ტიდალის აუზი]]ს ხედით (2007 წლის აყვავებული ალუბლის ხეების ეროვნული ფესტივალი)]]
[[კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაცია|კიოპენის კლიმატის კლასიფიკაციის]] მიხედვვით ვაშინგტონს ახასიათებს ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატი.<ref>{{cite journal|url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/ |title=World Map of the Köppen-Geiger climate classification updated |journal=Meteorologische Zeitschrift |volume=15 |issue=3 |pages=259 |date=November 6, 2008 |accessdate=December 3, 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100906034159/http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/ |archivedate=September 6, 2010 |df= |bibcode=2006MetZe..15..259K |last1=Kottek |first1=Markus |last2=Grieser |first2=Jürgen |last3=Beck |first3=Christoph |last4=Rudolf |first4=Bruno |last5=Rubel |first5=Franz |doi=10.1127/0941-2948/2006/0130  |issn=0941-2948}}</ref> [[ტრევარტას კლიმატის კლასიფიკაცია|ტრევარტას კლასიფიკაციით]] იგი ოკეანური კლიმატით ხასიათდება.<ref>{{Citation|last=Peterson|first=Adam|title=English: Trewartha climate types for the contiguous United States|date=2016-09-22|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:US_trewartha.svg|access-date=2019-03-08}}</ref> ზამთარი, ჩვეულებრივ, ცივია მცირე თოვლით, ზაფხული კი ცხელი და ნოტიო.

გაზაფხული და შემოდგომა ზომიერად თბილია, ხოლო ზამთარი — ცივი; თოვლის წლიური საშალო ოდენობა 39 სანტიმეტრია. დეკემბრის შუა რიცხვებიდან თებერვალის შუა რიცხვებამდე საშუალო ტემპერატურა 3 გრადუსია.<ref name="NWS Baltimore/Washington (LWX)">[https://w2.weather.gov/climate/xmacis.php?wfo=lwx "NowData - NOAA Online Weather Data"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150724075300/http://w2.weather.gov/climate/xmacis.php?wfo=lwx |date=2015-07-24 }}. [https://en.wikipedia.org/wiki/National_Oceanic_and_Atmospheric_Administration  National Oceanic and Atmospheric Administration]. Retrieved October 3, 2019.</ref> ამასთან, ზამთარში ტემპერატურა 16 გრადუსს იშვიათად აღემატება.<ref>https://www.washingtonpost.com/weather/2020/02/17/dc-area-forecast-temperatures-seesaw-this-week-between-mild-cool-while-extreme-winter-weather-stays-away/</ref>

ზაფხული ცხელი და ნოტიოა, ივლისში ტემპერატურის საშუალო მაჩვენებელი 26,6 გრადუსია და საშუალო დღიური ფარდობითი ტენიანობა დაახლოებით 66%-ია. ზაფხულში ტემპერატურა რეგულარულად უახლოვდება 38 გრადუსს.<ref>{{cite news|title=Average Conditions: Washington DC, USA|work=BBC Weather| url=http://news.bbc.co.uk/weather/hi/about/newsid_9390000/9390415.stm?tt=TT001140| accessdate=August 30, 2010}}</ref> ზაფხულში სიცხისა და ტენიანობის ერთობლიობა საკმაოდ ხშირად წარმოქმნის ჭექა-ქუხილს, ზოგიერთ მათგანში ზოგჯერ ტორნადოდ გარდაიქმნება ვაშინგტონის ტერიტორიაზე.<ref>{{cite web|last=Iovino|first=Jim|title=Severe Storm Warnings, Tornado Watches Expire|url=http://www.nbcwashington.com/weather/stories/Cold-Front-Could-Bring-Storms-Today-95721304.html|work=NBCWashington.com|accessdate=August 30, 2010}}</ref>

ზაფხულის ბოლოსა და შემოდგომის დასაწყისში ქალაქს იშვიათად კვეთს ქარიშხლები, თუმცა, ნაწილობრივ ქალაქის მდებარეობის გამო, უმეტესად, ვაშინგტონამდე მხოლოდ შესუსტებული სახის ქარიშხალი აღწევს.<ref>{{cite book|last=Schwartz|first=Rick|title=Hurricanes and the Middle Atlantic States|year=2007|publisher=Blue Diamond Books|isbn=978-0-9786280-0-0|page=9|url=https://books.google.com/books?id=t5U1CYKwQxcC}}</ref> სხვადასხვა სახის ნალექები ქალაქში მთელი წლის განმავლობაში მოდის.<ref name="WMO 1961–90 KDCA">[ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/TABLES/REG_IV/US/GROUP3/72405.TXT "WMO Climate Normals for WASHINGTON DC/NATIONAL ARPT VA 1961–1990"]. National Oceanic and Atmospheric Administration. Retrieved July 18, 2020.</ref> 

[[გლობალური დათბობა|კლიმატური ცვლილებების]] გამო მომავალში ვაშინგტონის საშუალო ტემპერატურა გაიზრდება, ხოლო წვიმები გახშირდება.<ref>United States Environmental Protection Agency. (2016). [https://19january2017snapshot.epa.gov/sites/production/files/2016-11/documents/climate-change-dc.pdf What Climate Change Means for the District of Columbia]. (Report No. 123).</ref>

ვაშინგტონში უმაღლესი ტემპერატურა, 41 გრადუსი, ორჯერ დაფიქსირდა, 1918 წლის 6 აგვისტოსა და 1930 წლის 20 ივლისს.<ref name="Samenow">{{cite news |title= Washington, D.C. shatters all-time June record high, sizzles to 104 |first= Jason |last= Samenow |work= The Washington Post |date= June 29, 2012 |url= https://www.washingtonpost.com/blogs/capital-weather-gang/post/washington-dc-ties-record-high-of-101/2012/06/29/gJQAiiRmBW_blog.html}}</ref> ხოლო უდაბლესი ტემპერატურა, -26 გრადუსი, 1899 წლის 11 თებერვალს, ამავე წლის [[1899 წლის დიდი ქარბუქი|დიდი ქარბუქის წინ]], დაფიქსირდა.<ref name=dcwinter>{{cite web|url=http://www.erh.noaa.gov/lwx/winter/DC-Winters.htm |title=Washington Area Winters |accessdate=September 17, 2010 |last=Watson |first=Barbara McNaught |date=November 17, 1999 |publisher=National Weather Service |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101231041158/http://www.erh.noaa.gov/lwx/winter/DC-Winters.htm |archivedate=December 31, 2010 |df= }}</ref> ჩვეულებრივ, წლის განმავლობაში ქალაქში 32 გრადუსზე მაღალი ტემპერატურა 37 დღე, ხოლო ყინვა 64 დღე ფიქსირდება.<ref name="NWS Baltimore/Washington (LWX)"/> საშუალოდ, ყივნა პირველად 18 ნოემბერს, ხოლო უკანასკნელად 17 მარტს ფიქსირდება.<ref>Grieser, Justin; Livingston, Ian (November 8, 2017). "[https://www.washingtonpost.com/news/capital-weather-gang/wp/2017/11/08/the-falls-first-freeze-is-coming-saturday-and-for-most-of-the-d-c-area-its-historically-late/ The first freeze is coming Saturday and, for most of the D.C. area, it's historically late]". ''The Washington Post''.</ref><ref>Livingston, Ian; Grieser, Justin (April 3, 2018). "[https://www.washingtonpost.com/news/capital-weather-gang/wp/2018/04/03/when-will-the-last-freeze-happen-around-the-d-c-region-and-when-is-it-safe-to-plant/ When will the last freeze happen around the D.C. region, and when is it safe to plant?]" ''The Washington Post''.</ref>

== მოსახლეობა ==
{| class="wikitable sortable collapsible" style="font-size: 90%;"
|-
! Demographic profile !! 2010<ref>{{cite web |url=http://planning.dc.gov/sites/default/files/dc/sites/op/publication/attachments/Chapter%25202.pdf |title=Demographic Characteristics of the District and Metro Area |publisher=DC Office of Planning/State Data Center}}</ref> !! 1990<ref name="census1">{{cite web|title=District of Columbia—Race and Hispanic Origin for Selected Cities and Other Places: Earliest Census to 1990|publisher=U.S. Census Bureau|url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html|access-date=April 21, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120812191959/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0076/twps0076.html|archive-date=August 12, 2012|url-status=dead|df=mdy-all}}</ref> !! 1970<ref name="census1"/> !! 1940<ref name="census1"/>
|-
| [[ამერიკელი თეთრკანიანები|თეთრკანიანები]] || 38,5% || 29,6% || 27,7% || 71,5%
|-
|&nbsp;—[[არაესპანელი თეთრკანიანები]] || 34,8% || 27,4% || 26,5%<ref name="fifteen">From 15% sample</ref> || 71,4%
|-
| [[აფრიკელი ამერიკელები|შავკანიანი აფრიკელი ამერიკელები]] || 50,7% || 65,8% || 71,1% || 28,2%
|-
| [[ესპანელი და ლათინო ამერიკელები|ესპანელები ან ლათინოები]] (ნებისმიერი რასის) || 9,1% || 5,4% || 2,1%<ref name="fifteen"/> || 0,1%
|-
| [[აზიელი ამერიკელები|აზიელები]] || 3,5% || 1,8% || 0,6% || 0,2%
|}
ვაშინგტონის მოსახლეობა 2019 წლის მონაცემებით არის 705 749.<ref name="USCensusEst2019"/> ზრდის ტენდენცია ვაშინგტონში არის [[2000]] წლიდან, სადაც მანამდე 50 წლის განმავლობაში მუდმივად კლება ფიქსირდებოდა.<ref>{{cite news|last=Morello|first=Carol|title=D.C. population soars past 600,000 for first time in years|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/12/21/AR2010122102609.html|accessdate=August 26, 2011|newspaper=The Washington Post|date=December 22, 2011|author2=Dan Keating}}</ref> 2010 წლის აღწერის შემდეგ ქალაქის მოსახლეობა 100,000-ზე მეტი ადამიანით გაიზარდა.<ref name="USCensusEst2019"/> 2010 წლის მონაცემებით ის იყო [[აშშ-ის ქალაქების სია მოსახლეობის მიხედვით|მოსახლეობის მიხედვით აშშ-ს 24-ე ქალაქი]].<ref>{{cite web|title=Population Change for Places With Populations of 50,000 or More in the United States and Puerto Rico: 2000 to 2010|url=http://www.census.gov/population/www/cen2010/cph-t/cph-t-3.html|publisher=United States Census Bureau|accessdate=December 21, 2011|date=September 27, 2011}}</ref> 2010 წლის მონაცემებით, ოლქებიდან სამუშაოდ შემოსული ადამიანების გამო ვაშინგტონის მოსახლეობა დღის განმავლობაში 1 მილიონს აღემატებოდა.<ref>{{cite web|last=Austermuhle|first=Martin|title=D.C.'s Population Grows 79 Percent Every Workday, Outpacing Other Cities|url=http://wamu.org/news/13/05/31/dcs_population_grows_79_percent_every_workday_outpacing_other_cities|publisher=WAMU|accessdate=June 1, 2013|date=May 31, 2013}}</ref> ოლქი რომ სახელმწიფო იყოს, იგი მსოფლიოში სიდიდით 49-ე ადგილს დაიკავებდა და იქნებოდა ისეთი სახელმწიფოებზე წინ, როგორებიცაა [[ვერმონტი]] და [[უაიომინგი]].<ref name=quickfacts>{{cite web|url=https://www.census.gov/quickfacts/DC |title=QuickFacts: District of Columbia |date=July 1, 2017 |publisher=[[U.S. Census Bureau]] |access-date=October 11, 2018}}</ref>

ვაშინგტონის მეტროპოლიტენი, რომელიც მოიცავს ოლქს და მის შემოგარენს, არის მეექვსე უდიდესი მიტროპოლიტური ტერიტორია შეერთებულ შტატებში, რომელსაც 2014 წლის მონაცემებით, 6 მილიონი მცხოვრები ჰყავს.<ref>{{cite web |url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2016/PEPANNRES/310M300US47900 |title=Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2016 |accessdate=March 6, 2018 |date=March 2017 |publisher=[[United States Census Bureau]], Population Division |archive-url=https://archive.today/20200213114548/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2016/PEPANNRES/310M300US47900 |archive-date=February 13, 2020 |url-status=dead |archiveurl=https://archive.today/20200213114548/https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2016/PEPANNRES/310M300US47900 |archivedate=თებერვალი 13, 2020 }}</ref> როცა ვაშინგტონის ტერიტორიაში შედიოდა ბალტიმორი და მისი მიმდებარე ადგილები, ვაშინგტონის მეტროპოლიტენის პოპულაცია 2016 წლის მონაცემებით 9,6 მილიონს შეადგენდა, რაც მას შეერთებულ შტატებში სიდიდით მეოთხე მეტროპოლიტენად აქცევდა.<ref>{{cite web |url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2016/GCTPEPANNR.US41PR |archive-url=https://archive.today/20200213004930/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2016/GCTPEPANNR.US41PR |url-status=dead |archive-date=2020-02-13 |title=Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2016—United States—Combined Statistical Area; and for Puerto Rico |accessdate=March 6, 2018 |date=March 2017 |publisher=[[United States Census Bureau]], Population Division |archiveurl=https://archive.today/20200213004930/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2016/GCTPEPANNR.US41PR |archivedate=თებერვალი 13, 2020 }}</ref>

2017 წლის აღმწერი ბიუროს მონაცემებით ვაშინგტონის მოსახლეობაში შედიოდა: 47,1% შავკანიანი ან აფრო-ამერიკელი, 45,1% თეთრკანიანი (36,8% არა-ესპანელი თეთრკანიანი), 4,3% აზიელი, 0,6% ინდოელი ან ადგილობრივი ალასკელი და 0,1% ჰავაიელი ან სხვა წყნარი ოკეანის კუნძულის ადგილობრივი მოსახლე.<ref name=quickfacts/>

ქალაქის დაარსების დღიდან ვაშინგტონში [[აფრო-ამერიკელები|აფრო-ამერიკელთა]] მნიშნვნელოვანი პოპულაცია ცხოვრობს.<ref>{{cite book|last=Kolchin|first=Peter|title=American Slavery: 1619–1877|url=https://archive.org/details/americanslavery10000kolc|publisher=Hill and Wang|location=New York|year=1994|page=[https://archive.org/details/americanslavery10000kolc/page/81 81]}}</ref> 1800-1940 წლებში აფრო-ამერიკელთა რიცხვი ქალაქის მოსახლეობის 30% შეადგენდა.<ref name="histpop">{{cite web |url=https://www.census.gov/population/www/documentation/twps0056/tab23.pdf |title=Historical Census Statistics on Population Totals By Race, 1790 to 1990 |accessdate=August 13, 2011 |date=September 13, 2002 |publisher=[[United States Census Bureau]] |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110804230047/http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0056/tab23.pdf |archivedate=August 4, 2011 |df=mdy-all }}</ref> შავკანიანმა მოსახლეობამ რაოდენობის პიკს 1970-იან წლებში მიაღწია (გახდა დაახლოებით მოსახლეობით 70%), მაგრამ მას შემდეგ მათი რაოდენობა ქალაქში მნიშვნელოვნად შეამცირა შავკანიანების გარეუბნებში გადასახლებამ. ნაწილობრივ [[ჯენტრიფიკაცია|ჯენტრიფიკაციის]] შედეგად, 2000-2010 წლებში არა-ესპანელი თეთრკანიანების პოპულაცია 31,4%-ით გაიზარდა, ხოლო შავკანიანების რაოდენობა 11,5%-ით შემცირდა.<ref name=demshift>{{cite news|title=Number of black D.C. residents plummets as majority status slips away|url=https://www.washingtonpost.com/local/black-dc-residents-plummet-barely-a-majority/2011/03/24/ABtIgJQB_story.html|accessdate=March 25, 2011|newspaper=The Washington Post|date=March 24, 2011|first1=Carol |last1=Morello|first2=Dan |last2=Keating}}</ref>

2010 წლის მონაცემებით ქალაქის მოსახლეობის 17%-ს 18-წლამდე ახალგაზრდები წარმოადგენდა; ეს მაჩვენებელი აშშ-ის საშუალო მაჩვენებელზე 24%-ით დაბალი იყო. თუმცა, მოსახლეობის საშუალო ასაკით (34 წელი) ოლქს 50 შტატში ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი ჰქონდა.<ref>{{cite web|title=Age and Sex Composition: 2010|url=https://www.census.gov/prod/cen2010/briefs/c2010br-03.pdf|publisher=United States Census Bureau|accessdate=August 17, 2011|page=7|date=May 2011}}</ref> 2010 წლის მონაცემებით, ვაშინგტონის ოლქში ცხოვრობდა 81 734 იმიგრანტი;<ref name=DCsocial>{{cite web |url=http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/10_1YR/DP02/0400000US11 |archive-url=https://archive.today/20200212084753/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/10_1YR/DP02/0400000US11 |url-status=dead |archive-date=February 12, 2020 |title=Selected Social Characteristics in the United States |work=American Community Survey 2010 |accessdate=January 21, 2012 |publisher=[[United States Census Bureau]] |archiveurl=https://archive.today/20200212084753/http://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/ACS/10_1YR/DP02/0400000US11 |archivedate=თებერვალი 12, 2020 }}</ref> ემიგრაციის ძირითადი წყაროები იყო: [[სალვადორი]], [[ვიეტნამი]], [[ეთიოპია]].<ref>{{cite web |url=http://www.brookings.edu/research/reports/2001/04/washington-dc-singer |title=The World in a Zip Code: Greater Washington, D.C. as a New Region of Immigration |publisher=The Brookings Institution |last=Singer|first=Audrey|year=2001 |accessdate=May 12, 2012|display-authors=etal}}</ref>

ვაშინგტონის რაიონის მოსახლეობაში: 17% [[ბაპტიზმი|ბაპტისტია]], 13% [[რომის კათოლიკური ეკლესია|კათოლიკე]], 6% ევანგელური პროტესტანტი, 4% [[მეთოდიზმი|მეთოდისტი]], 3% ეპისკოპალისტი/[[ანგლიკანიზმი|ანგლიკანი]], 3% ებრაელი, 2% აღმოსავლელი მართლმადიდებელი, 1% [[ორმოცდაათიანელობა|ორმოცდაათიანელი]], 1% [[ბუდიზმი|ბუდისტი]], 1% [[ადვენტისტები|ადვენტისტი]], 1% [[ლუთერანობა|ლუთერანი]], 1% [[მუსლიმი]], 1% [[პრესვიტერიანობა|პრესვიტერიანი]], 1% მორმონი და 1% ჰინდუ.<ref>{{cite web|title=County Membership Report: District of Columbia: Religious Traditions, 2010 |work=[[Association of Religion Data Archives]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141028180838/http://www.thearda.com/rcms2010/r/c/11/rcms2010_11001_county_name_2010.asp |archivedate=October 28, 2014 |url=http://www.thearda.com/rcms2010/r/c/11/rcms2010_11001_county_name_2010.asp |url-status=dead |df= }}</ref>

2010 წლის მონაცემებით ოლქის მოსახლეობის 90%-ზე მეტს ჯანმთელობა დაზღვეული ჰქონდა, რაც აშშ-ის მეორე საუკეთესო მეჩვენებელი იყო. ეს ნაწილობრივ გამოწვეულია ქალაქის იმ პროგრამებით, რომლებიც დაბალი შემოსავლის მქონე პირებს ჯანმრთელობის დაზღვევაში ეხმარება.<ref>{{cite web|last=Reed|first=Jenny|title=National Health Care Reform is a Win for DC|url=http://www.dcfpi.org/national-health-care-reform-is-a-win-for-dc|publisher=DC Fiscal Policy Institute|accessdate=August 17, 2011|date=April 21, 2010|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111002180131/http://www.dcfpi.org/national-health-care-reform-is-a-win-for-dc|archivedate=October 2, 2011|df=mdy-all}}</ref> 2009 წლის მოხსენებით დადგინდა, რომ ოლქის მოსახლეობის სულ მცირე სამ პროცენტს აქვს აივ-ინფექცია ან შიდსი.<ref>{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/03/14/AR2009031402176_pf.html|title=HIV/AIDS Rate in D.C. Hits 3%|last=Vargas|first=Jose Antonio|author2=Darryl Fears |date=March 15, 2009|work=The Washington Post|pages=A01|accessdate=March 21, 2009}}</ref>

==კულტურა==
===ღირშესანიშნაობები===
[[File:Lincoln in his seat.JPG|thumb|left|[[ლინკოლნის მემორიალი]], რომელსაც ყოველწლიურად 6 მილიონი ადამიანი სტუმრობს]]
[[ნაციონალური მოლი]] არის დიდი, ღია პარკი ვაშინგტონის ცენტრში, [[ლინკოლნის მემორიალი|ლინკოლნის მემორიალსა]] და [[კაპიტოლიუმი (ვაშინგტონი)|კაპიტოლიუმს]] შორის. მისი მნიშვნელობის გამო, მოლში ხშირად იმართება პოლიტიკური პროტესტები, კონცერტები, ფესტივალები და საპრეზიდენტო ინაუგურაციები. [[ვაშინგტონის მონუმენტი]] და [[ჯეფერსონ პიერი]]ს პარკის ცენტრთან ახლოს, [[თეთრი სახლი]]ს სამხრეთით მდებარეობს. ნაციონალური მოლის აღმოსავლეთით მდებარეობს მეორე მსოლფიო ომის მემორიალი; აგრეთვე მოლში ვხვდებით კორეის ომის ვეტერანთა მემორიალსა და ვიეტნამის ვეტერანთა მემორიალს.<ref name=nama>{{cite web|url=http://www.nps.gov/nama/historyculture/index.htm |title=National Mall & Memorial Parks: History & Culture |accessdate=February 18, 2012 |date=September 28, 2006 |publisher=[[National Park Service]] }}</ref>

მოლის სამხრეთით მდებარეობს ტიდალის აუზი, რომლის გარშემო იაპონური ალუბლის ხეებია გაშენებული. ტიდალის აუზის გარშემო მდებარეობს [[ფრანკლინ დელანო რუზველტის მემორიალი]], [[ჯორჯ მეისონის მემორიალი]], [[ჯეფერსონის მემორიალი]], [[მარტინ ლუთერ კინგ უმცროსის მემორიალი]] და [[კოლუმბიის ომის მემორიალი]].<ref name=nama />

[[აშშ-ის ეროვნული არქივი|ეროვნული არქივის]] სახლი ფლობს ათასობით დოკუმენტს, რომელიც ამერიკის ისტორიისთვის მეტად მნიშვნელოვანია; მათ შორისაა [[აშშ-ის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია|დამოუკიდებლობის დეკლარაცია]], კონსტიტუცია და უფლებათა კანონპროექტი.<ref>{{cite web|url=https://www.archives.gov/nae/visit/rotunda.html |title=Rotunda for the Charters of Freedom |accessdate=June 28, 2008 |publisher=The National Archives }}</ref> კაპიტოლის გორაკზე მდებარე სამსართულიანი შენობა, კონგრესის ბიბლიოთეკა - მსოფლიოში უდიდესი ბიბლიოთეკის კომპლექსი, რომლის კოლექციაში შედის 147 მილიონზე მეტი წიგნი, ხელნაწერი და სხვა მასალები.<ref>{{cite web|title=General Information|url=https://www.loc.gov/about/generalinfo.html|publisher=Library of Congress|accessdate=July 9, 2011|date=February 1, 2011}}</ref> [[აშშ-ის უზენაესი სასამართლო|შეერთებული შტატების უზენაესი სასამართლოს]] მშენებლობა დასრულდა 1935 წელს; ამ დრომდე სხდომები კაპიტოლის ძველი სენატის პალატაში იმართებოდა.<ref>{{cite web|title=The Court Building|url=https://www.supremecourt.gov/about/courtbuilding.aspx|publisher=Supreme Court of the United States|accessdate=August 19, 2011}}</ref>

===ხელოვნება===
[[File:Kennedy Center - panoramio.jpg|thumb|right|upright=1.25|ჯონ ფ. კენედის საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი]]
ვაშინგტონი არის ეროვნული ხელოვნების ბირთვი. [[ჯონ ფ. კენედის საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი]] არის ნაციონალური სიმფონიური ორკესტრის, ვაშინგტონის ნაციონალური ოპერისა და ვაშინგტონის ბალეტის ცენტრი. კენედის ცენტრის ღირსება გაიცემა ყოველწლიურად და ენიჭება მას, ვინც აშშ-ის კულტურაში დიდ წვლილს შეიტანს.<ref>{{cite web|url=http://www.kennedy-center.org/programs/specialevents/honors/about/home.html |title=About the Kennedy Center Honors |accessdate=June 29, 2008 |publisher=The Kennedy Center |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080516004214/http://kennedy-center.org/programs/specialevents/honors/about/home.html |archivedate=May 16, 2008 |df= }}</ref> ფორდის ისტორიული თეატრი (პრეზიდენტ [[აბრაამ ლინკოლნი]]ს მკვლელობის ადგილი) ასრულებს როგორც საშემსრულებლო ადგილის, ისე ისტორიული მუზეუმის ფუნქციას.<ref>{{cite news|last=Rothstein|first=Edward|title=Where a Comedy Turned to Tragedy|url=https://www.nytimes.com/2009/02/07/arts/design/07linc.html|accessdate=April 2, 2011|newspaper=The New York Times|date=February 6, 2009}}</ref>

===სპორტი===
[[File:Nationals Park 8.16.19 - 7.jpg|thumb|ნაციონალ პარკი]]
ვაშინგტონი შედის აშშ-ის იმ 13 ქალაქში, რომელთაც მამაკაცთა გუნდები ქვეყნის 4 ყველაზე პოპულარულ სპორტის სახეობაში ჰყავს. [[ვაშინგტონ უიზარდსი]] ([[ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაცია]]) და [[ვაშინგტონ კაპიტალსი]] ([[ნაციონალური ჰოკეის ლიგა]]) შეხვედრებს „Capital One Arena“-ზე მართავენ. [[ვაშინგტონ მაისტიკსი]] ([[ქალთა ნაციონალური საკალათბურთო ასოციაცია]]) თამაშობს „წმ. ელიზაბედის აღმოსავლურ გასართობსა და სპორტის“ არენაზე. [[ნაციონალ პარკი (ვაშინგტონი)|ნაციონალ პარკში]], 2008 წელს ოლქის სამხრეთით გახსნილ ბეისბოლის მოედანზე, შეხვედრებს ატარებს [[ვაშინგტონ ნაციონალი]] (ბეისბოლის ძირითადი ლიგა).

ამჟამინდელ ვაშინიგტონის ოლქის გუნდებს პროფესიონალური ლიგის ჩემპიონობა 13-ჯერ აქვთ მოპოვებული: ვაშინგტონ რედსკინს ხუთჯერ (1980-აიენებში მოპოვებული სუპერ თასების ჩათვლით),<ref>{{cite web|title=History by Decades|url=http://www.redskins.com/team/history/history-by-decades.html|publisher=Washington Redskins|accessdate=May 29, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110322043657/http://www.redskins.com/team/history/history-by-decades.html|archive-date=March 22, 2011|url-status=dead|df=mdy-all|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110322043657/http://www.redskins.com/team/history/history-by-decades.html|archivedate=მარტი 22, 2011}}</ref> „D.C. United“-ს ოთხჯერ,<ref>{{cite web |title=D.C. United History & Tradition |publisher=D.C. United |url=http://www.dcunited.com/club |accessdate=June 13, 2010}}</ref> ხოლო ვაშინგტონ ვიზარდსს (შემდეგში ვაშინგტონ ბალეტსს), ვაშინგტონ კაპიტალს, ვაშინგტონ მისტიკსა და ვაშინგტონ ნაციონალს თითი-თითოჯერ აქვთ ჩემპიონობა მოპოვებული.<ref>{{cite web|url=http://www.nba.com/history/finals/champions.html |title=NBA Finals: All-Time Champions |accessdate=June 29, 2008 |year=2008 |publisher=National Basketball Association }}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/capitals-insider/wp/2018/06/07/2018-nhl-stanley-cup-finals-capitals-golden-knights-game-5/|title=Capitals win Stanley Cup, Washington's first major sports championship since 1992|last=Khurshudyan|first=Isabelle|date=2018-06-08|work=Washington Post|access-date=2018-06-12|last2=Stubbs|first2=Roman|language=en-US|issn=0190-8286|last3=Dougherty|first3=Jesse|last4=Allen|first4=Scott|last5=Greenberg|first5=Neil|last6=Steinberg|first6=Dan}}</ref>

სხვა პროფესიონალურ და ნახევრად-პროფესიონალურ გუნდებში შედიან: DC დეფენდერსი (XFL), ოლდ გლორი DC (ძირითადი რაგბის ლიგა), ვაშინგტონ ქასთლსი (მსოფლიო გუნდირი ჩოგბურთი); ვაშინგტონ D.C. სლეიერსი (აშშ-ს რაგბის ლიგა); ბალტიმორ ვაშინგტონ იგლსი (აშშ-ის ავსტრალიური ფეხბურთის ლიგა); D.C. დივასი (ქალთა დამოუკიდებელი საფეხბურთო ლიგა); და პოტომაკის ათლეტთა კლუბი RFC (რაგბის სუპერ ლიგა). ვაშინგტონი აგრეთვე მასპინძლობს ორ ძირითად ყოველწლიურ მარათონს: მარინე კორპსის მარათონს, რომელიც ყოველ შემოდგომას იმართება, და როკ'ნ'როლის აშშ-ის მარათონს, რომელიც გაზაფხულობით ტარდება. მარინე კორპსის მარათონმა სათავე 1976 წლიდან აიღო და ხშირად მოიხსენიებენ, როგორც „ხალხის მარათონი“, რადგან ესაა უდიდესი მარათონი, რომელიც მონაწილეებს პრიზებს არ სთავაზობს.<ref>{{cite web|title=MCM History |url=http://www.marinemarathon.com/MCM_Vault/MCM_History.htm |publisher=Marine Corps Marathon |accessdate=May 18, 2011 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150119081010/http://www.marinemarathon.com/MCM_Vault/MCM_History.htm |archivedate=January 19, 2015 |df= }}</ref>

ვაშინგტონის ოლქის 4 გუნდი თამაშობს NCAA-ს პირველ დივიზიონში; ეს გუნდებია: ამერიკან იგლსი, ჯორჯ ვაშინგტონ კოლონიალსი, ჯორჯთაუნ ჰოისი და „ჰოვარდ ბისონი და ლედი ბისონი“. მათგან გამორჩეულია ჯორჯთაუნ ჰოისის კაცთა საკალათბურთო გუნდი, რომელიც აგრეთვე კაპიტალ ვან არენაზე თამაშობს. 2008-20012 წლებში ოლქი მასპინძლობდა საკოლეჯო ფეხბურთის ყოველწლიური თასის თამაშებს RFK სტადიონზე.<ref>{{cite web|title=Emergence of the Bowl |url=http://www.militarybowl.org/wp-content/uploads/2010/10/EMERGENCE_OF_THE_EAGLEBANK_BOWL1.pdf |publisher=D.C. Bowl Committee |accessdate=May 18, 2011 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110720092629/http://www.militarybowl.org/wp-content/uploads/2010/10/EMERGENCE_OF_THE_EAGLEBANK_BOWL1.pdf |archivedate=July 20, 2011 |df= }}</ref>

==განათლება==
===უმაღლესი განათლება===
კერძო უნივერსიტეტებში შედიან: ამერიკული უნივერსიტეტი (AU), ამერიკის კათოლიკური უნივერსიტეტი, გალადეტის უნივერსიტეტი, ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტი, ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტი, ჰოვარდის უნივერსიტეტი, ტრინიტის ვაშინგტონის უნივერსიტეტი. კორკორანის ხელოვნებისა და დიზაინის კოლეჯი, უძველესი ხელოვნების სკოლა ქალაქში, 2014 წელს ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტს შეუერთდა და ახლა ფუნქციონირებს, როგორც აღნიშნული უნივერსიტეტის ხელოვნების სკოლა.

ოლქი ცნობილია ისეთი კვლევითი სამედიცინო დაწესებულებებითაც, როგორიცაა: „ვაშინგტონის ჰოსპიტალ ცენტრი“ და ბავშვთა ეროვნული სამედიცინო ცენტრი. გარდა ამისა, ქალაქში არის სამი სამედიცინო სკოლა და ასოცირებული სასწავლო საავადმყოფოები ჯორჯ ვაშინგტონის, ჯორჯთაუნის და ჰოვარდის უნივერსიტეტებში.<ref>{{cite web|last=Bowman|first=Inci A.|title=Historic Medical Sites in the Washington, DC Area|url=https://www.nlm.nih.gov/hmd/medtour/intro.html|publisher=U.S. National Library of Medicine|accessdate=August 17, 2011}}</ref>

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{official website|http://www.dc.gov/}}
* [http://www.loc.gov/rr/program/bib/states/dc/home.html Guide to Washington, D.C.]
* [https://ghostsofdc.org/2013/07/24/washington-dc-district-of-columbia/ Why is Washington, D.C. Called the District of Columbia?]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{აშშ დედაქალაქები}}
{{აშშ უდიდესი ქალაქები}}
{{აშშ-ის ადმინისტრაციული ერთეულები}}
{{ჩრდილოეთ ამერიკის დედაქალაქები}}

[[კატეგორია:ვაშინგტონი (ქალაქი)]]