იხილეთ წყარო გვერდისთვის გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა

{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა
|სახელი                         = გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა
|მშობლიური სახელი              = Deutsche Demokratische Republik
|სტატუსი = [[ეკონომიკური ურთიერთდახმარების საბჭო|ეუს]]-ის წევრი (1950–1990)<ref>{{cite encyclopedia |url = https://www.encyclopedia.com/social-sciences-and-law/political-science-and-government/international-organizations/council-mutual |encyclopedia = Encyclopedia.com |access-date = 6 March 2018 |title = Council for Mutual Economic Assistance |archive-url = https://web.archive.org/web/20180307022723/https://www.encyclopedia.com/social-sciences-and-law/political-science-and-government/international-organizations/council-mutual |archive-date = 7 March 2018 |url-status=live }}</ref><br />[[ვარშავის პაქტი]]ს წევრი (1955–1990)<ref>{{cite encyclopedia |url = https://www.britannica.com/event/Warsaw-Pact |access-date = 6 March 2018 |title = Warsaw Pact |encyclopedia = Encyclopedia Britannica |archive-url = https://web.archive.org/web/20180307024152/https://www.britannica.com/event/Warsaw-Pact |archive-date = 7 March 2018 |url-status = live }}</ref>
|ჰიმნი                            =
|დროშა                           = Flag of East Germany.svg
|დროშის აღწერა                   = 
|გერბი                            = Coat of arms of East Germany (1955–1990).svg
|გერბის აღწერა                  = 
|რუკა                           = East Germany 1956-1990.svg
|აღწერა                         = აღმოსავლეთ გერმანიის ტერიტორია (მუქი მწვანე)
|p1                               = გერმანიის საბჭოთა საოკუპაციო ზონა
|flag_p1                          = Flag of the Soviet Union (1924–1955).svg
|p2                               =
|flag_p2                          =
|p3                               =
|flag_p3                          =
|p4                               =
|flag_p4                          =
|შექმნილია                        = 1949
|ლიკვიდერებულია                 = 1990
|s1                               = გერმანია{{!}}გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა (გაერთიანებული გერმანია)
|flag_s1                          = Flag of Germany.svg
|s2                               =
|flag_s2                          =
|s3                               =
|flag_s3                          =
|s4                               =
|flag_s4                          =
|დევიზი = „{{lang|de|Proletarier aller Länder, vereinigt Euch!}}“<br />(„[[პროლეტარებო ყველა ქვეყნისა, შეერთდით!]]“)
|დედაქალაქი = [[აღმოსავლეთი ბერლინი]]{{efn|არ აღიარებდა სამი ძალა: [[საფრანგეთი]], [[გაერთიანებული სამეფო]] და [[აშშ]].}} (''დე ფაქტო'')
|ქალაქები =
|ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]]<br />[[სორბული ენა|სორბული]] ([[დრეზდენის ოლქი|დრეზდენისა]] და [[კოტბუსის ოლქი|კოტბუსის]] ოლქებში)
|რელიგია                    =
|ვალუტა                     = {{plainlist|
* [[აღმოსავლეთ გერმანული მარკა]] (1949–1990), ოფიციალური სახელი:
** {{lang|de|გერმანული მარკა}} (1949–1964)
** {{lang|de|გერმანიის საემისიო ბანკის მარკა}} (1964–1967)
** {{lang|de|გდრ-ის მარკა}} (1967–1990)
* {{lang|de|[[გერმანული მარკა]]}} (1 ივლისი 1990-დან)}}
|დამატებითი პარამეტრი         =
|პარამეტრის შიგთავსი           =
|ფართობი                      = 108 333
|მოსახლეობა                    = 16 111 000 (1990)
|მართველობის ფორმა = [[ფედერალური რესპუბლიკა|ფედერალური]] [[მარქსიზმ-ლენინიზმი|მარქსისტულ-ლენინისტური]] [[ერთპარტიული სისტემა|ერთპარტიული]] [[სოციალისტური რესპუბლიკა|სოციალისტური]] [[რესპუბლიკა]]<br />(1949–1952)<br />[[უნიტარული სახელმწიფო|უნიტარული]] [[მარქსიზმ-ლენინიზმი|მარქსისტულ-ლენინისტური]] [[ერთპარტიული სისტემა|ერთპარტიული]] [[სოციალისტური რესპუბლიკა|სოციალისტური]] [[რესპუბლიკა]]<br />(1952–1989)<br />[[უნიტარული სახელმწიფო|უნიტარული]] [[საპარლამენტო რესპუბლიკა]]<br />(1989–1990)
|დინასტია =
|მმართველის ტიტული = [[გერმანიის სოციალისტური ერთიანი პარტიის გენერალური მდივანი|გენერალური მდივანი]]
|მმართველი1 = [[ვილჰელმ პიკი]] და [[ოტო გროტევოლი]]{{efn|მართავდნენ, როგორც თანათავმჯდომარეები.}}
|მმართველი1 წელი = 1946–1950{{efn|გდრ-ის დაარსებამდე [[გერმანიის საბჭოთა საოკუპაციო ზონა]]ში შეიქმნა [[გერმანიის სოციალისტური ერთიანი პარტია|სეპ]].}}
|მმართველის ტიტული2            = 
|მმართველი2                      = [[ვალტერ ულბრიხტი]]
|მმართველი2 წელი                = 1950–1971
|მმართველის ტიტული3            = 
|მმართველი3                      = [[ერიხ ჰონეკერი]]
|მმართველი3 წელი                = 1971–1989
|მმართველის ტიტული4            = 
|მმართველი4                      = [[ეგონ კრენცი]]
|მმართველი4 წელი                 = 1989{{efn|ოქტომბერი–დეკემბერი}}
|მმართველის ტიტული5            = 
|მმართველი5                      = 
|მმართველი5 წელი                = 
|მმართველის ტიტული6            =  
|მმართველი6                      = 
|მმართველი6 წელი                = 
|დამატებითი პარამეტრი1         =
|პარამეტრის შიგთავსი1            =
|ეტაპი1                            = {{nowrap|[[გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია (1949)|კონსტიტუციის მიღება]]}}
|თარიღი1                          = 7 ოქტომბერი
|წელი1                             = 1949
|ეტაპი2                            = [[1953 წლის აჯანყება აღმოსავლეთ გერმანიაში|1953 წლის აჯანყება]]
|თარიღი2                            = 16 ივნისი 
|წელი2                             = 1953
|ეტაპი3                            = [[ვარშავის პაქტი]]
|თარიღი3                            = 14 მაისი 
|წელი3                            = 1955
|ეტაპი4                            = [[ბერლინის კრიზისი (1961)|ბერლინის კრიზისი]]
|თარიღი4                            = 4 ივნისი 
|წელი4                             = 1961
|ეტაპი5                            = {{nowrap|[[ფუნდამენტური შეთანხმება გდრ-სა და გფრ-ს შორის|ფუნდამენტური შეთანხმება]] [[დასავლეთი გერმანია|გფრ]]-თან}}
|თარიღი5                            = 21 დეკემბერი 
|წელი5                             = 1972
|ეტაპი6                            = [[გაერო]]ში [[გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 335|მიღება]] 
|თარიღი6                            = {{nowrap|18 სექტემბერი 1973}}
|წელი6                             = 
|ეტაპი7                            = [[მშვიდობიანი რევოლუცია]]
|თარიღი7                            = 13 ოქტომბერი 
|წელი7                             = 1989
|ეტაპი8                            = {{nowrap|[[ბერლინის კედლის დანგრევა]]}}
|თარიღი8                            = 9 ნოემბერი 
|წელი8                             = 1989
|ეტაპი9                            = [[გერმანიასთან ურთიერთობების საბოლოო დარეგულირების შეთანხმება|საბოლოო შეთანხმება]]
|თარიღი9                            = 12 სექტემბერი 
|წელი9                             = 1990
|ეტაპი10                            = [[გერმანიის გაერთიანება (1990)|გაერთიანება]]
|თარიღი10                          = 3 ოქტომბერი
|წელი10                            = 1990
|დამატებითი პარამეტრი2         =
|პარამეტრის შიგთავსი2         =
|წინა                               =
|წინამორბედი1                               =
|წინამორბედი2                               =
|წინამორბედი3                               =
|წინამორბედი4                               =
|წინამორბედი5                               =
|წინამორბედი6                               =
|წინამორბედი7                               =
|შემდეგი                            =
|მემკვიდრე1                               =
|მემკვიდრე2                               =
|მემკვიდრე3                               =
|მემკვიდრე4                               =
|მემკვიდრე5                               =
|მემკვიდრე6                               =
|მემკვიდრე7                               =
|სქოლიო                             =
}}
'''აღმოსავლეთ გერმანია''' ({{lang-de|Ost-Deutschland}}), ოფიციალურად '''გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა''' (გდრ) ({{lang-de|Deutsche Demokratische Republik, DDR}}) — [[ცენტრალური ევროპა|ცენტრალური ევროპის]] ყოფილი [[სახელმწიფო]] [[1949]]-[[1990]] წლებში.

გდრ [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულებიდან ოთხი წლის შემდეგ, [[სსრკ|საბჭოთა კავშირის]] მიერ გერმანიის ოკუპირებულ ტერიტორიაზე, [[1949]] წლის [[7 ოქტომბერი|7 ოქტომბერს]] შეიქმნა. ამავე დროს, დასავლეთ-მოკავშირეებმა მათ მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიაზე („trizone“) [[დასავლეთ გერმანია|გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა]] დააარსეს.

გდრ-ს სტრუქტურა შემუშავდა ულბრიხტის ჯგუფის ხელმძღვანელობით, რომელსაც [[სტალინი]]ს მხარდაჭერა ჰქონდა. [[1952]] წლიდან სახელმწიფოებრივ თვითშეგნებაში გდრ ხასიათდება, როგორც პირველი გერმანული „სოციალისტური მუშათა და გლეხთა სახელმწიფო“. [[1961]] წლის [[ბერლინის კედელი|ბერლინის კედლის]] აშენებამდე, სახელმწიფო სისტემაში ჯერ კიდევ იყო შენარჩუნებული ფედერაციული და დემოკრატიული ელემენტები, რომლებიც საბოლოოდ აღმოიფხვრა. „სოციალიზმის მშენებლობა“ გერმანიის სოციალისტური ერთიანობის პარტიის (SED), როგორც „მარქსისტულ-ლენინისტური მუშათა კლასის პარტიის“ მითითებებით უფრო მეტად ავტორიტარულად და ცენტრისტულად ხორციელდებოდა.

[[1989]]-[[1990]] წლების მშვიდობიანმა [[რევოლუცია]]მ ხაზი გაუსვა გდრ-ის პოლიტიკურ და ეკონომიკურ წარუმატებლობას. პირველად [[1990]] წელს თავისუფლად არჩეულმა პარლამენტმა (Volkskammer) მიიღო გადაწყვეტილება, აღმოსავლეთგერმანული მიწების აღდგენისა და თვითგამორკვევის აქტით გდრ-ის შეერთებისა [[დასავლეთ გერმანია]]სთან. ამის შედეგად [[გერმანია]] კვლავ გაერთიანდა, რასაც [[1990]] წლის [[3 ოქტომბერი|3 ოქტომბერს]] გდრ-ის არსებობის შეწყვიტა მოჰყვა.

==ლიტერატურა==
* Grix, Jonathan. ''The Role of the Masses in the Collapse of the GDR'' Macmillan, 2000
* Jarausch, Konrad H., and Eve Duffy; ''Dictatorship as Experience: Towards a Socio-Cultural History of the GDR'' Berghahn Books, 1999
* Kupferberg, Feiwel. ''The Rise and Fall of the German Democratic Republic'' (2002) 228pp; [http://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=7461 online review]
* {{cite book |last=McCauley |first=Martin |coauthors= |title=The German Democratic Republic since 1945 |url=http://www.google.com/search?hl=de&tbo=1&tbs=bks%3A1&q=%22Heinrich+Rau%22+DWK+%22de+facto+government%22&aq=f&aqi=&aql=&oq=&gs_rfai= |accessdate=2010-10-24 |year=1983|publisher=Palgrave Macmillan |location= |isbn=0-333-26219-0 |page=|quote=|ref=CITEREFMcCauley1983}}
* Naimark, Norman M. ''The Russians in Germany: A History of the Soviet Zone of Occupation, 1945–1949'' (1997) [http://www.amazon.com/Russians-Germany-History-Occupation-1945-1949/dp/0674784065/ excerpt and text search]
* Port, Andrew I. ''Conflict and Stability in the German Democratic Republic'' Cambridge University Press, 2007.
* Pritchard, Gareth, ''The Making of the GDR 1945–53: From Antifascism to Stalinism'' (2000)
* Ritter, Gerhard A. "Die DDR in der Deutschen Geschichte," [The GDR in German history] ''Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte,'' Apr 2002, Vol. 50 Issue 2, pp 171–200
* Steiner, André. ''The Plans That Failed: An Economic History of East Germany, 1945–1989'' (2010)
* Spilker, Dirk. ''The East German Leadership and the Division of Germany: Patriotism and Propaganda 1945–1953.'' (2006). [http://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=23832 online review]
* Stokes, Raymond G. ''Constructing Socialism: Technology and Change in East Germany, 1945–1990'' (2000)
* {{Cite book|last=Weitz |first=Eric D. |coauthors= |title=Creating German communism, 1890–1990|year=1997|publisher=Princeton University Press |location= |isbn=0-691-02594-0|oclc=  |url=http://books.google.com/?id=5kkQyWIFCbIC&pg=PA350&lpg=PA350&dq=%22German+Economic+Commission%22+%22Deutsche+Wirtschaftskommission%22&q=%22German%20Economic%20Commission%22%20%22Deutsche%20Wirtschaftskommission%22 |accessdate= |ref=CITEREFWeitz1997}}
* Zatlin, Jonathan R. ''The Currency of Socialism: Money and Political Culture in East Germany.'' (2007). 377 pp. [http://www.h-net.org/reviews/showrev.php?id=22672 online review]

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons category|German Democratic Republic}}
* {{en icon}} [http://www.axishistory.com/index.php?id=5528 AHF – Nationale Volksarmee (NVA)]
* {{de icon}} [http://www.auferstanden-aus-ruinen.de/ ''Auferstanden aus Ruinen''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051222171419/http://www.auferstanden-aus-ruinen.de/ |date=2005-12-22 }}
* {{de icon}} [http://www.ddr.innerdeutsche-grenze.info/ ''That was the GDR (in German)'']
* {{en icon}} [http://www.calvin.edu/cas/gpa/gdrmain.htm Translations of propaganda materials from the GDR.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040202135247/http://www.calvin.edu/cas/gpa/gdrmain.htm |date=2004-02-02 }}
* {{de icon}} [http://www.industrieform-ddr.de/ Geschichte des ostdeutschen Designs  – history of east German design]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
<references group="georgian"/>

[[კატეგორია:ევროპის ისტორიული სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:გერმანიის ისტორია]]
[[კატეგორია:სოციალისტური ბანაკი]]
[[კატეგორია:ყოფილი სოციალისტური რესპუბლიკები]]
[[კატეგორია:ცივი ომის პერიოდის ისტორიული სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:კომუნისტური სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ათეისტური სახელმწიფოები]]