ბრაჰმანიზმი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Fiqriasidamonize|Fiqriasidamonize]].|6|06|2021}} |
{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Fiqriasidamonize|Fiqriasidamonize]].|6|06|2021}} |
||
'''ბრაჰმანიზმი''' - („Brahmanism“. [[სანსკრიტი|სანსკრ.]] „Brahma“ — „ქება“). უძველესი ინდური რელიგია. იგი აღმოცენდა ჩრდილოეთ [[ინდოეთი|ინდოეთში]] [[ვედიზმი]]ს საფუძველზე ძვ. წ. X-IX სს. ინდოეთში ვრცელდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე პირველ ათასწლეულში. მან მთლიანად შეცვალა ვედიზმი. ბრაჰმანიზმი საფუძვლად დაედო ახალ რელიგია [[ინდუიზმი|ინდუიზმს]], რომელიც VI-VII საუკუნეებში ჩამოყალიბდა. |
|||
ბრაჰმანიზმი ცნობს უზენაეს ღმერთს — ბრაჰმას და წმინდა სამებას, ტრიმურტს: [[ბრაჰმა]]-[[ვიშნუ]]-[[შივა]]. ხელოვნების ძეგლებში სამთავიანი ელდის მომგვრელი ღვთაებაა. ამ რელიგიას გააჩნია ცალკეულ ღვთაებათა [[კულტი]]ს, მსხვერპლშეწირვის, მრავალრიცხოვანი წეს-ჩვეულებების, რეგლამენტებისა და [[ეტიკეტი]]ს ურთულესი რიტუალი. |
|||
ბრაჰმანიზმი გაბატონებული რელიგია იყო [[გუპტა]]ს პერიოდში. ამასთან, სახელმწიფოს არსებობის დასაწყისში მეტად პოპულარული იყო ბრაჰმანიზმის შივაისტური ფრთა, მხოლოდ XII საუკუნეში ხელისუფლებამ შეძლო ოფიციალურ რელიგიად დაემყარებინა გაურკვეველი ფორმის ბუდიზმი. თუმცა არქიტექტურაში და წყაროებში სწორედ შივაა ყველაზე ხშირად მოხსენებული ღვთაება. |
|||
ჩვ. წ–აღმდე პირველი ათასწლეულის მეორე ნახევარში ბრაჰმანიზმის პოზიციები შესუსტდა, და იგი სხვა რელიგიებმა დროებით შეასუსტეს, ძირითადად ბუდიზმმა და ჯაინიზმმა. ჩვ. წ–აღმდე პირველი ათასწლეულის მიწირულს ინდოეთში სხვადასხვაგგვარი რელიგიური წარმოდგენების მთელი კომპლექსი ჩამოყალიბდა, რომლებიც ვედებს ღიად არ უპირისპირდებოდნენ, მაგრამ უმეტესწილად ცხოვრების ახალ პირობებს უფრო შეესაბამებოდნენ. |
|||
ინდუიზმი ჩვენი წელთაღრიცხვის პირველი ათასწლეულის დასაწყისში ინდოეთში აღორძინებას იწყებს ბრაჰმანიზმი ინდუიზმის ფორმით. ამ პერიოდში ინდუიზმი და ბუდიზმი პარარელულად ვითარდებოდნენ, ამასთან მათ ფილოსოფიებს შორის დავა მათივე განვითარების მთავარ მამოძრავებელ ძალად იქცა. |
|||
==ლიტერატურა== |
|||
*მოხელის სამაგიდო ლექსიკონი / გაეროს განვითარების პროგრამა; [შემდგ.: სამსონ ურიდია და სხვ.; რედ.: ვაჟა გურგენიძე] – თბ., 2004 – 483გვ.: ცხრ.; 24სმ. – (საჯარო მოსამსახურის ბ-კა). – ISBN 99940-0-063-2: [ფ.ა.] |
|||
==რესურსები ინტერნეტში== |
|||
*[http://intermedia.ge/%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90/98328-%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%B0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98-%E1%83%A3%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98-%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%AA-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94-%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%9D-%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1/94/ ბრაჰმანიზმი - უძველესი ინდური რელიგია, რომელმაც სათავე დაუდო ქრისტიანობის უმთავრეს პრინციპებს] |
|||
'''ბრაჰმანიზმი''' - უძველესი ინდური რელიგია. |
|||
[[კატეგორია:რელიგიები]] |
[[კატეგორია:რელიგიები]] |
||
19:21, 11 ივნისი 2021-ის ვერსია
|
ამ სტატიას ამჟამად აქტიურად არედაქტირებს Fiqriasidamonize. გთხოვთ, ნუ შეიტანთ მასში ცვლილებებს, სანამ ეს განცხადება არ გაქრება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა, მოხდეს რედაქტირების კონფლიქტი. თარგის ჩასმის თარიღი: 2021-06-6. სტატიის აქტიური დამუშავების დაწყების თარიღიდან გავიდა 1066 დღე. მომხმარებლის სახელის და თარიღის ავტომატურად მისათითებლად, გამოიყენეთ თარგი {{subst:მუშავდება}} |
ბრაჰმანიზმი - („Brahmanism“. სანსკრ. „Brahma“ — „ქება“). უძველესი ინდური რელიგია. იგი აღმოცენდა ჩრდილოეთ ინდოეთში ვედიზმის საფუძველზე ძვ. წ. X-IX სს. ინდოეთში ვრცელდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე პირველ ათასწლეულში. მან მთლიანად შეცვალა ვედიზმი. ბრაჰმანიზმი საფუძვლად დაედო ახალ რელიგია ინდუიზმს, რომელიც VI-VII საუკუნეებში ჩამოყალიბდა.
ბრაჰმანიზმი ცნობს უზენაეს ღმერთს — ბრაჰმას და წმინდა სამებას, ტრიმურტს: ბრაჰმა-ვიშნუ-შივა. ხელოვნების ძეგლებში სამთავიანი ელდის მომგვრელი ღვთაებაა. ამ რელიგიას გააჩნია ცალკეულ ღვთაებათა კულტის, მსხვერპლშეწირვის, მრავალრიცხოვანი წეს-ჩვეულებების, რეგლამენტებისა და ეტიკეტის ურთულესი რიტუალი.
ბრაჰმანიზმი გაბატონებული რელიგია იყო გუპტას პერიოდში. ამასთან, სახელმწიფოს არსებობის დასაწყისში მეტად პოპულარული იყო ბრაჰმანიზმის შივაისტური ფრთა, მხოლოდ XII საუკუნეში ხელისუფლებამ შეძლო ოფიციალურ რელიგიად დაემყარებინა გაურკვეველი ფორმის ბუდიზმი. თუმცა არქიტექტურაში და წყაროებში სწორედ შივაა ყველაზე ხშირად მოხსენებული ღვთაება.
ჩვ. წ–აღმდე პირველი ათასწლეულის მეორე ნახევარში ბრაჰმანიზმის პოზიციები შესუსტდა, და იგი სხვა რელიგიებმა დროებით შეასუსტეს, ძირითადად ბუდიზმმა და ჯაინიზმმა. ჩვ. წ–აღმდე პირველი ათასწლეულის მიწირულს ინდოეთში სხვადასხვაგგვარი რელიგიური წარმოდგენების მთელი კომპლექსი ჩამოყალიბდა, რომლებიც ვედებს ღიად არ უპირისპირდებოდნენ, მაგრამ უმეტესწილად ცხოვრების ახალ პირობებს უფრო შეესაბამებოდნენ.
ინდუიზმი ჩვენი წელთაღრიცხვის პირველი ათასწლეულის დასაწყისში ინდოეთში აღორძინებას იწყებს ბრაჰმანიზმი ინდუიზმის ფორმით. ამ პერიოდში ინდუიზმი და ბუდიზმი პარარელულად ვითარდებოდნენ, ამასთან მათ ფილოსოფიებს შორის დავა მათივე განვითარების მთავარ მამოძრავებელ ძალად იქცა.
ლიტერატურა
- მოხელის სამაგიდო ლექსიკონი / გაეროს განვითარების პროგრამა; [შემდგ.: სამსონ ურიდია და სხვ.; რედ.: ვაჟა გურგენიძე] – თბ., 2004 – 483გვ.: ცხრ.; 24სმ. – (საჯარო მოსამსახურის ბ-კა). – ISBN 99940-0-063-2: [ფ.ა.]