ნიქოზი

ნიქოზი — გორის მუნიციპალიტეტის სოფლების ზემო ნიქოზისა და ქვემო ნიქოზის ძველი სახელწოდება.

მდებარეობა:- შიდა ქართლი, მდ.დიდი ლიახვის ხეობა, ქ.ცხინვალიდან 3 კმ-ში; საოკუპაციო ხაზიდან: 50 მეტრში; სოფელი იყოფა ზემო და ქვემო ნიქოზად.

სახელი -"ნიქოზის" წარმომავლობის შესახებ სხვადასხვა მოსაზრებაა გამოთქმული.ერთი ვერსიით, სოფელს სახელი კვიპროსის დედაქალაქ ნიქოზიის გავლენით დაერქვა;

"არიან მრვალნი სახელნი ადგილთანი საბერძნეთიდან შემოღებული საქართველოსა შინა, ვითა ნიქოზი". ნიქოზი მოიხსენიება სხვადასხვა წერილობით წყაროებში , მათ შორის :ჯუანშერის „ცხოვრება ვახტანგ გორგასლისა“; იოჰან გიულდენშტედტის „მოგზაურობა საქართველოში“ ;პაპუნა ორბელიანის „ამბავნი ქართლისანი“ ;ვახუშტი ბაგრატიონის „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ და ა.შ.

ნიქოზი ქართლის რეგიონში ერთერთ უძველეს საეპისკოპოსო რეზიდენციას წარმოადგენს, ისტორიული წყაროების მიხედვით , ნიქოზის ეპარქიის სახელი დაკავშირებულია ვახტან გორგასლის სახელთან. კულტურული მემკვიდრეობის თვალსაზრისით, განსაკუთრებთ მნიშვნელოვანია სოფ.ზედა ნიქოზი, სადაც მდებარებობს:

ეპარქიის საკათედრო ტაძარი „ღვთაება“ ამაღლების სახელობის (მე-V საუკუნე), ეპისკოპოსის სასახლე (IX–X საუკუნე), სამრეკლო (მე-XVII საუკუნე), მთავარანგელოზების სახელობის ეკლესია (X –XI საუკუნე).

2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დროს , 11 აგვისტოს, საჰაერო დაბომბვისას დაიწვა საეპისკოპოსო სასახლე, სამონასტრო საცხოვრებელი, მონასტრის მდიდარი ბიბლიოთეკა;ასევე ნიქოზის ანიმაციური ფილმების ფესტივალის სტუდია.

ნიქოზში არსებობს სამხატვრო სკოლა. ნიქოზისა და ცხინვალის ეპარქიის მიტროპოლიტმა ისაიამ (ჭანტურია) რამდენინე წლის წინ დააარსა ხელოვნების სკოლა და საერთაშორისო ანიმაციური ფილმების ფესტივალი;

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 451.

.

რომელიც სულ უფრო მეტ მაშტაბს იძენს და ღირსეულ ადგილს იკავებს , მსოფლიოს სხვა ცნობილ ფესტივალებს შორის. 

==ლიტერატურა==ამ ყველაფერს ნიქოზისა და ცხინვალის ეპარქიის მიტროპოლიტმა ისაიამ (ჭანტურია) დაუდო სათავე. მან დააარსა საერთაშორისო ფესტივალიც და ხელოვნების სკოლაც.

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 451.