ივანე კრილოვი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ივანე კრილოვი ანდრიას ძე
ივანე კრილოვი ანდრიას ძე
	რუს. Ива́н Андре́евич Крыло́в
დაბადების თარიღი	2(13)თებერვალი,1769
დაბადების ადგილი	მოსკოვი (რუსეთი)
გარდაცვალების თარიღი	9(21) ნოემბერი,1844(75 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	პეტერბურგი (რუსეთი)
დასაფლავებულია	ტიხვინის სასაფლაო
ფსევდონიმი	Navi Volyrk
საქმიანობა	ენათმეცნიერი, პოეტი , მწერალი , ჟურნალისტი, მეიგავე, დრამატურგი, გამომცემელი, მთარგმნელი და საბავშვო მწერალი
ენა	რუსული ენა
მოქალაქეობა	რუსეთის იმპერია
ჟანრი	იგავი, პიესა, პოეზია და პროზა
ჯილდოები	წმინდა სტანისლავის 1-ლი ხარისხის ორდენი
მეუღლე
	ივანე კრილოვი ვიკისაწყობში

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

18:29, 10 მაისი 2015-ის ვერსია

ივანე კრილოვი ანდრიას ძე (დ. 2 თებერვალი/13 თებერვალი, 1769 (სხვა მონაცემებით - 1768), მოსკოვი — გ. 9 ნოემბერი/21 ნოემბერი, 1844, პეტერბურგი) — რუსი იგავთმწერალი.

ბიოგრაფია

დაიბადა ღარიბი ოფიცრის ოჯახში. 1782-იდან პეტერბურგში დასახლდა, მუშაობდა წვრილ მოხელედ. მისი პირველი ნაწარმოები - კომიკური ოპერა "მარჩიელი ქალი" (1782), მომდევნო რამდენიმე ტრაგედია და კომედია გამოირჩეოდა მამხილებელი პათოსით. 1789-იდან სცემდა სატირულ ჟურნალს "პოჩტა დუხოვ", რომელიც მთავრობამ აკრძალა. იგივე ბედი ეწია 1792 დაარსებულ ჟურნალ "ზრიტელს". კრილოვი იძულებული გახდა პეტერბურგიდან წასულიყო.

პირველი იგავ-არაკები კრილოვმა 1806 მოსკოვში გამოაქვეყნა. ამავე წელს დაბრუნდა პეტერბურგში. 1807 შექმნა სატირული კომედიები "გაკვეთილი ქალიშვილებს" და "მოდების დუქანი". 1809 გამოვიდა კრილოვის იგავ-არაკების კრებული; სულ 9 კრებული - 200-მდე იგავი გამოსცა. კრილოვის იგავები რეალისტური, ჭეშმარიტად ხალხური შემოქმედების ნიმუშებია, რომლებშიც იშვიათი მხატვრული ძალით, ღრმა ფსიქოლოგიური სიმართლითა და სისადავით აისახა რუსი ხალხის ყოფა და ხასიათი, მისი შეხედულებები და მისწრაფებანი. კრილოვი ქადაგებდა ჰუმანურ იდეებს, ზნეობრივ სისპეტაკეს; დასცინოდა მლიქვნელობას, სიცრუეს, უმადურობასა და სხვ. მანკიერებებს ("გუგული და მამალი", "ბუზი და მგზავრი", "ღორი მუხის ქვეშ"). დიდად აფასებდა შრომის როლს საზოგადოების განვითარებაში, ებრძოდა უსაქმურობასა და პარაზიტიზმს ("ჭრიჭინა და ჭიანჭველა", "ფუტკარი და ბუზი", "ობობა და ფუტკარი"); ქებათა ქებას ასხამდა მომავლის საკეთილდღეოდ გამიზნულ უანგარო შრომას ("მოხუცი და სამი ახალგაზრდა"). სოციალურ-პოლიტიკური საკითხებისადმი მიძღვნილ იგავ-არაკებში კრილოვი ამხელებდა უქნარა თავად-აზნაურებს უპირისპირებდა მათ მშრომელი გლეხობას ("ფოთლები და ფესვები", "ბატები"), ააშკარავებდა მეფის მოხელეთა თვითნებობასა და ანგარებას ("ნადირთა ჭირი", "კვარტეტი", "გლეხი და ცხვარი"). კრილოვის უღრმესი პატრიოტიზმი გამოვლინდა 1812 სამამულო ომის წლებში შექმნილ იგავებში ("კატა და მზარეული", "მგელი საძაღლეში", "აღალი", "ყვავი და ქათამი").

კრილოვი დიდად პოპულარული იყო არა მარტო რუსეთში, არამედ სხვა ქვეყნებში, მათ შორის საქართველოშიც. 1832-1833 გ. ორბელიანმა თარგმნა კრილოვის 3 იგავი. 1852-იდან მისი იგავების თარგმანები გვხვდება ჟურნალ "ცისკარში". ცალკე წიგნად პირველად 1876 გამოიცა (მთარგმნელი მ. ბებუთაშვილი), მეორედ - 1878 (მთარგმნელი რევაზ ერისთავი). 1862-1906 აკაკი წერეთელმა ბრწყინვალედ თარგმნა და გადმოაკეთა კრილოვის 152 იგავი, რომლებიც მრავალჯერ გამოქვეყნდა ცალკე წიგნად. კრილოვს თარგმნიდნენ იოსებ გრიშაშვილი, კონსტანტინე ჭიჭინაძე, ალექსანდრე აბაშელი, გრიგოლ ცეცხლაძე, დავით გაჩეჩილაძე, ვ. გორგაძე და სხვები.

ლიტერატურა

შადური ვ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 31.

რესურსები ინტერნეტში

http://lib.ge/each_author.php?1228

↑ ^1.0 ^1.1 The Fine Art Archive — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">[https://cs.isabart.org/person/39819_The_Fine_Art_Archive]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 The Fine Art Archive — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[1]

@@ ხაზი 10: / ხაზი 10: @@
 ==ბიოგრაფია==
 დაიბადა ღარიბი ოფიცრის ოჯახში. [[1782]]-იდან პეტერბურგში დასახლდა, მუშაობდა წვრილ  მოხელედ. მისი პირველი ნაწარმოები - კომიკური ოპერა "[[მარჩიელი ქალი]]" ([[1782]]), მომდევნო რამდენიმე ტრაგედია და კომედია გამოირჩეოდა მამხილებელი პათოსით. [[1789]]-იდან სცემდა სატირულ ჟურნალს "პოჩტა დუხოვ", რომელიც მთავრობამ აკრძალა. იგივე ბედი ეწია [[1792]] დაარსებულ ჟურნალ "ზრიტელს". კრილოვი იძულებული გახდა პეტერბურგიდან წასულიყო.
-სანამ უშაოლოდ მის შემოქმედებაზე გადავიდოდეთ უნდა ავღნიშნოთ ისიც, რომ კრილოვი გალხდათ ტანად ზორბა და შესაბამისად ჭარბი წონის, არ უყვარდა თავის მოვლა, რის გამოც თავისი სპეციფიკური მყრალი სუნი სდევდა თან. დიდად გეახლებოდათ გემრიელ კერძებს და სტუმრად წასვლის წინაც უპირატესობას ანიჭებდა იმ ოჯახს, სადაც უფრო გემრიელი კერძი ეგულებოდა. იყო ცივი დამოკიდებულებაში თავის ახლობლების მიმართ. დედის გარდაცვალებას საერთოდ არ დაუთრგუნია იგი და მეტიც,  დედის დასაფლავების დღეს თავს მშვენივრად გრძნობდა. მისი ამ უარყოფითი ხასიათების და ნაკლოვანების მიუხედავად, მაინც უდიდეს რუს მოღვაწედ დაიმკვიდრა ადგილი და დღესაც საკმაო პოპულარობით სარგებლობს.
 პირველი [[იგავ-არაკი|იგავ-არაკები]] კრილოვმა [[1806]] მოსკოვში გამოაქვეყნა. ამავე წელს დაბრუნდა პეტერბურგში. [[1807]] შექმნა სატირული კომედიები "[[გაკვეთილი ქალიშვილებს]]" და "[[მოდების დუქანი]]". [[1809]] გამოვიდა კრილოვის იგავ-არაკების კრებული; სულ 9 კრებული - 200-მდე იგავი გამოსცა. კრილოვის იგავები რეალისტური, ჭეშმარიტად ხალხური შემოქმედების ნიმუშებია, რომლებშიც იშვიათი მხატვრული ძალით, ღრმა ფსიქოლოგიური სიმართლითა და სისადავით აისახა რუსი ხალხის ყოფა და ხასიათი, მისი შეხედულებები და მისწრაფებანი. კრილოვი ქადაგებდა ჰუმანურ იდეებს, ზნეობრივ სისპეტაკეს; დასცინოდა მლიქვნელობას, სიცრუეს, უმადურობასა და სხვ. მანკიერებებს ("[[გუგული და მამალი]]", "[[ბუზი და მგზავრი]]", "[[ღორი მუხის ქვეშ]]"). დიდად აფასებდა შრომის როლს საზოგადოების განვითარებაში, ებრძოდა უსაქმურობასა და პარაზიტიზმს ("[[ჭრიჭინა და ჭიანჭველა]]", "[[ფუტკარი და ბუზი]]", "[[ობობა და ფუტკარი]]"); ქებათა ქებას ასხამდა მომავლის საკეთილდღეოდ გამიზნულ უანგარო შრომას ("[[მოხუცი და სამი ახალგაზრდა]]"). სოციალურ-პოლიტიკური საკითხებისადმი მიძღვნილ იგავ-არაკებში კრილოვი ამხელებდა უქნარა თავად-აზნაურებს უპირისპირებდა მათ მშრომელი გლეხობას ("[[ფოთლები და ფესვები]]", "[[ბატები]]"), ააშკარავებდა მეფის მოხელეთა თვითნებობასა და ანგარებას ("[[ნადირთა ჭირი]]", "[[კვარტეტი]]", "[[გლეხი და ცხვარი]]"). კრილოვის უღრმესი პატრიოტიზმი გამოვლინდა [[1812]] სამამულო ომის წლებში შექმნილ იგავებში ("[[კატა და მზარეული]]", "[[მგელი საძაღლეში]]", "[[აღალი]]", "[[ყვავი და ქათამი]]").
 კრილოვი დიდად პოპულარული იყო არა მარტო [[რუსეთი|რუსეთში]], არამედ სხვა ქვეყნებში, მათ შორის [[საქართველო| საქართველოშიც]]. [[1832]]-[[1833]]  [[ორბელიანი, გრიგოლ|გ. ორბელიანმა]] თარგმნა კრილოვის 3 იგავი. [[1852]]-იდან მისი იგავების თარგმანები გვხვდება ჟურნალ "ცისკარში". ცალკე წიგნად პირველად [[1876]] გამოიცა (მთარგმნელი მ. ბებუთაშვილი), მეორედ - [[1878]] (მთარგმნელი [[რევაზ ერისთავი]]). [[1862]]-[[1906]] [[წერეთელი, აკაკი|აკაკი წერეთელმა]] ბრწყინვალედ თარგმნა და გადმოაკეთა კრილოვის 152 იგავი, რომლებიც მრავალჯერ გამოქვეყნდა ცალკე წიგნად. კრილოვს თარგმნიდნენ [[იოსებ გრიშაშვილი]], [[კონსტანტინე ჭიჭინაძე]], [[ალექსანდრე აბაშელი]], [[გრიგოლ ცეცხლაძე]], [[დავით გაჩეჩილაძე]],  ვ. გორგაძე და სხვები.
 ==ლიტერატურა==
 {{ქსე|6|31|შადური ვ.}}