კვიპაროზი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
მ +კატ. |
მNo edit summary |
||
ხაზი 23: | ხაზი 23: | ||
| ncbi = |
| ncbi = |
||
}} |
}} |
||
'''კვიპაროზი''' (Cupressus), მარადმწვანე ხეების, იშვიათად ბუჩქების, გვარი [[კვიპაროზისებრნი|კვიპაროზისებრთა]] |
'''კვიპაროზი''' (Cupressus), მარადმწვანე ხეების, იშვიათად ბუჩქების, გვარი [[კვიპაროზისებრნი|კვიპაროზისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]სა. პირამიდული ან გაშლილვარჯიანი ხეებია. აქვთ ყავისფერი ქერქი და ჯვარედინ-მოპირისპირედ განწყობილი ქერქლისებრი წიწვები. მეტნაკლებად მომსხო ბურთისებრი [[გირჩა|გირჩები]] მწიფდება მე-2 წელს. გვარში 15-20 სახეობაა. გავრცელებულია ევროპის, აზიის, ჩრდილოეთ აფრიკასა და ჩრდილოეთ ამერიკის ზომიერად თბილ სარტყელში. ყირიმში, კავკასიასა და შუა აზიის ზოგ რაიონში კულტივირებულია 11 სახეობა. |
||
[[საქართველო]]ში 9 სახეობაა შემოტანილი და მათგან უფრო ფართოდ მოშენებულია [[მარადმწვანე კვიპაროზი]] (Cupressus sempervirens) — ხე, რომლის სიმაღლე 30-60 მ აღწევს. ცნობილია მისი 2 ფორმა: პირამიდული და ჰორიზონტული. კვიპაროზი [[მეზოფიტები|მეზოფიტია]], ყინვას — 20°C-მდე იტანს, ნიადაგის მიმართ საკმაოდ განურჩეველია. სამშობლოდ ჰიმალაის მთების სამხრეთ კალთებს მიიჩნევენ. XIX საუკუნამდე პირამიდულ კვიპაროზს საქართველოში [[ალვის ხე]]ს ეძახდნენ. ეს სახელი დაერქვა საქართველოში [[მაზდეანობა|მაზდეანობის]] გავრცელებასთან დაკავშირებით. სახელი „ალვის ხე“ ანუ „წვის ხე“ თავისი ვიწრო პირამიდული ჰაბიტუსის გამო მართლაც კარგად ესადაგებოდა მარადმწვანე კვიპაროზს, როგორც მაზდეანური სარწმუნოების ემბლემას. საქართველოში იზრდება აგრეთვე ლუზიტანური, ჰიმალაური, არიზონული და სხვა კვიპაროზები, რომლებიც გამოყენებულია ქარსაფარ ზოლებად და დეკორატიულ ბაღღმშენებლობაში. |
|||
სარო იგივეა, რაც კვიპაროზი. |
|||
==ლიტერატურა== |
==ლიტერატურა== |
||
*{{ქსე|5|497|მირზაშვილი ვ.}} |
|||
* ''მირზაშვილი ვ.,'' ქსე, ტ. 5, გვ. 497, თბ., 1980 |
|||
[[კატეგორია:კვიპაროზისებრნი]] |
[[კატეგორია:კვიპაროზისებრნი]] |
20:58, 19 ნოემბერი 2011-ის ვერსია
კვიპაროზი | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ხმელთაშუაზღვის კვიპაროზი | ||||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
ლათინური სახელი | ||||||||||||||
Cupressus | ||||||||||||||
|
კვიპაროზი (Cupressus), მარადმწვანე ხეების, იშვიათად ბუჩქების, გვარი კვიპაროზისებრთა ოჯახისა. პირამიდული ან გაშლილვარჯიანი ხეებია. აქვთ ყავისფერი ქერქი და ჯვარედინ-მოპირისპირედ განწყობილი ქერქლისებრი წიწვები. მეტნაკლებად მომსხო ბურთისებრი გირჩები მწიფდება მე-2 წელს. გვარში 15-20 სახეობაა. გავრცელებულია ევროპის, აზიის, ჩრდილოეთ აფრიკასა და ჩრდილოეთ ამერიკის ზომიერად თბილ სარტყელში. ყირიმში, კავკასიასა და შუა აზიის ზოგ რაიონში კულტივირებულია 11 სახეობა.
საქართველოში 9 სახეობაა შემოტანილი და მათგან უფრო ფართოდ მოშენებულია მარადმწვანე კვიპაროზი (Cupressus sempervirens) — ხე, რომლის სიმაღლე 30-60 მ აღწევს. ცნობილია მისი 2 ფორმა: პირამიდული და ჰორიზონტული. კვიპაროზი მეზოფიტია, ყინვას — 20°C-მდე იტანს, ნიადაგის მიმართ საკმაოდ განურჩეველია. სამშობლოდ ჰიმალაის მთების სამხრეთ კალთებს მიიჩნევენ. XIX საუკუნამდე პირამიდულ კვიპაროზს საქართველოში ალვის ხეს ეძახდნენ. ეს სახელი დაერქვა საქართველოში მაზდეანობის გავრცელებასთან დაკავშირებით. სახელი „ალვის ხე“ ანუ „წვის ხე“ თავისი ვიწრო პირამიდული ჰაბიტუსის გამო მართლაც კარგად ესადაგებოდა მარადმწვანე კვიპაროზს, როგორც მაზდეანური სარწმუნოების ემბლემას. საქართველოში იზრდება აგრეთვე ლუზიტანური, ჰიმალაური, არიზონული და სხვა კვიპაროზები, რომლებიც გამოყენებულია ქარსაფარ ზოლებად და დეკორატიულ ბაღღმშენებლობაში.
სარო იგივეა, რაც კვიპაროზი.
ლიტერატურა
- მირზაშვილი ვ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 497.