ირინა ადამენკო
| ირინა ადამენკო | |
|---|---|
| უკრ. Іри́на Іва́нівна Ада́менко | |
 | |
| დაბ. თარიღი | 25 იანვარი, 1935 |
| დაბ. ადგილი | კიევი |
| გარდ. თარიღი | 1 ოქტომბერი, 2010 (75 წლის) |
| გარდ. ადგილი | კიევი |
| მოქალაქეობა |
 სსრკ უკრაინა |
| საქმიანობა | ფიზიკოსი |
| მუშაობის ადგილი | კიევის ტარას შევჩენკოს სახელობის ეროვნული უნივერსიტეტი |
| ალმა-მატერი | Faculty of Physics of the Taras Shevchenko National University of Kyiv |
| სამეცნიერო ხარისხი | ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა დოქტორი |
| ჯილდოები | მთავრის ცოლ ოლღას III ხარისხის ორდენი და Excellence in Education of Ukraine Badge |
ირინა ადამენკო (დ. 25 იანვარი, 1935, კიევი, უკრაინის სსრ — გ. 1 ოქტომბერი, 2010, კიევი, უკრაინა) — საბჭოთა და უკრაინელი მეცნიერი, ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა დოქტორი, კიევის ტარას შევჩენკოს სახელობის ეროვნული უნივერსიტეტის პროფესორი.[1]
ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ირინა ადამენკო დაიბადა 1935 წლის 25 იანვარს ქალაქ კიევში. 1957 წელს დაამთავრა ტარას შევჩენკოს სახელობის ფიზიკის ფაკულტეტი. 1958 წლიდან ამავე უნივერსიტეტში მუშაობდა სხვადასხვა თანამდებობებზე: ჯერ უფროს მეცნიერ-თანამშრომლად, ასისტენტად, შემდეგ, 1961 წლიდან იყო უფროსი ლექტორი, 1972 წელს გახდა ასოცირებული პროფესორი,ხოლო 1991 წელს —პროფესორი, ასევე იკავებდა წამყვანი მკვლევარის, კონსულტანტი პროფესორის თანამდებობებს.
ირინა ადამენკომ 1964 წელს დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია თემაზე „შეკუმშვისა და სიბლანტის ურთიერთობის შესწავლა მოლეკულური სითხეების სტრუქტურასთან“, ხოლო 1991 წელს — სადოქტორო დისერტაცია „ზეწოლის გავლენა მოლეკულური სითხეების თერმოდინამიკურ თვისებებზე და მათ ხსნარებზე“.[2]
სამეცნიერო საქმიანობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ირინა ადამენკო დაკავებული იყო მოლეკულური სითხეებისა და თხევადი სისტემების მდგომარეობის, დრეკადობის, აკუსტიკური, თერმული და კალორიული თვისებების განტოლების შესწავლით; ნანო ზომის თხევადი სისტემების მოლეკულური სტრუქტურისა და ფიზიკური თვისებების კომპიუტერული მოდელირებით ტემპერატურისა და წნევის ცვლილებების ფართო დიაპაზონში. მას მიეკუთვნება სითხეების თერმოდინამიკური თვისებების მოლეკულურ სტრუქტურაზე დამოკიდებულების ნიმუშების აღმოჩენა; ასევე რეკომენდირებული მდგომარეობის განტოლება, რომელიც არა მხოლოდ ადეკვატურად აღწერს მოლეკულური სითხეების PVT მონაცემებს, არამედ აქვს პირველი და მეორე წარმოებულები, რომლებიც გადმოსცემენ თერმოდინამიკური თვისებების თერმობარულ დამოკიდებულებას. მეცნიერმა გამოავლინა მსგავსი მოლეკულური სტრუქტურის მქონე სითხეების ჯგუფებში მდგომარეობის ამ განტოლების პარამეტრების ცვლილების ნიმუშები. შეისწავლა ზეწოლის გავლენა ნანო ზომის მინარევებით (კერძოდ, გლიცერინისა და ნახშირბადის ნანომინარევებით) წყლისა და წყლის სისტემების ფიზიკური თვისებების სტრუქტურული გადაწყობების მახასიათებლებზე და თერმობარულ დამოკიდებულებებზე. [3]
ირინა ადამენკო ორმოც წელზე მეტი ხნის განმავლობაში კითხულობდა ლექციებს ფუნდამენტურ და სპეციალურ კურსებზე: „ფიზიკური კინეტიკის“, „არაწონასწორი თერმოდინამიკის,“ „სითხეების ფიზიკის,“, “ინტერმოლეკულური ურთიერთქმედების“ შესახებ ფიზიკის ფაკულტეტის სტუდენტებისთვის, ასევე ატარებდა ფიზიკის ზოგად კურსს სტუდენტებისთვის კიევის ეროვნული უნივერსიტეტის გეოლოგიის ფაკულტეტზე.
ირინა ადამენკო იყო სადოქტორო და სამაგისტრო დისერტაციების დაცვის სპეციალიზებული საბჭოს წევრი, ასევე ჟურნალ „კიევის უნივერსიტეტის ბიულეტენის“ და „ფიზიკა და მათემატიკური მეცნიერებების“ გამოცემათა სერიის სარედაქციო კოლეგიის წევრი (შესულია უკრაინის უმაღლესი საატესტაციო კომისიის პროფესიული პუბლიკაციების სიაში).
ირინა ადამენკო არის სამასზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომის ავტორი უკრაინულ და ინგლისურ ენებზე.
„თანამედროვე უკრაინის ენციკლოპედიაში “ (ტ. I, 2001 წ.) არის გვერდი, რომელიც ეძღვნება მეცნიერს.[4]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ "Адаменко Ірина Іванівна – Фізичний факультет". 24 February 2020. Archived from the original on 24 February 2020. Retrieved 24 April 2023. (უკრ.)
- ↑ Адаменко Ірина Іванівна | Енциклопедія Сучасної України. 20 January 2021. ISBN 9789660220744. Archived from the original on 20 January 2021. Retrieved 24 April 2023. (უკრ.)
- ↑ Биография დაარქივებული 2017-09-24 საიტზე Wayback Machine. Энциклопедия КНУ (უკრ.)
- ↑ "УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №867/2009 — Офіційне інтернет-представництво Президента України". 24 September 2018. Archived from the original on 24 September 2018. Retrieved 24 April 2023. (უკრ.)