შინაარსზე გადასვლა

ეკერენის ბრძოლა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ეკერენის ბრძოლა
ესპანური მემკვიდრეობისათვის ომის ნაწილი ნაწილი

ეკერენის ბრძოლა, იასპერ ბროერსი
თარიღი 30 ივნისი, 1703
მდებარეობა ეკერენი, ანტვერპენი
51°16′14″ ჩ. გ. 4°24′27″ ა. გ. / 51.2705556° ჩ. გ. 4.4075000° ა. გ. / 51.2705556; 4.4075000
შედეგი ორივე მხარემ გარკვეულწილად გამარჯვება მოიპოვა
მხარეები
გაერთიანებული პროვინციების რესპუბლიკის დროშა Dutch Republic საფრანგეთის სამეფოს დროშა საფრანგეთი
ესპანეთის დროშა ესპანეთი
მეთაურები
გაერთიანებული პროვინციების რესპუბლიკის დროშა გრაფი ვასენაერ ობდამი
გაერთიანებული პროვინციების რესპუბლიკის დროშა სლანგენბურგის მბრძანებელი
გაერთიანებული პროვინციების რესპუბლიკის დროშა კლოდ ფრედერიკ ტ'სერკლესი
გაერთიანებული პროვინციების რესპუბლიკის დროშა რაინჰარდ ვინსენტ გრაფ ფონ ჰომპეში
საფრანგეთის სამეფოს დროშალუი-ფრანსუა დე ბუფლერი
საფრანგეთის სამეფოს დროშა ფრანსუა დე ნეუფვილი
საფრანგეთის სამეფოს დროშაჯეიმზ ფიტზჯეიმზი
ესპანეთის დროშაბედმარის მარკიზი
ძალები
12,000 40,000
დანაკარგები
1,700 დაღუპული ან დაჭრილი

700-მდე დაკარგული[1]

2,000-ზე მეტი[1]
ეკერენის ბრძოლა ვიკისაწყობში

ეკერენის ბრძოლა — ბრძოლა რომელიც გაიმართა 1703 წლის 30 ივნისს, ეს იყო ესპანეთის მემკვიდრეობისათვის ომის ნაწილი. ფრანგებმა ალყა შემოარტყეს ბევრად უფრო მცირე ჰოლანდიურ ძალებს და მოახერხეს მათი დამარცხება, გატეხვა და საბოლოოდ მათი უკან დახევა. ბრძოლას არანაირი სტრატეგიული ეფექტი არ ჰქონია.

15 მაისს ბონის აღების შემდეგ, მარლბოროს ახლა სურდა ოსტენდის, ანტვერპენის დაპყრობა ან ფრანგების იძულება რომ ღია ბრძოლაში გამოსულიყვნენ. მან უბრძანა ჰოლანდიელ გენერალს, კოჰორნს, რომ გამართულიყო ოსტენდეში და ალყა შემოერტყა მისთვის. ჰოლანდიელი გენერალი ვან სპარე მიემართებოდა ანტვერპენის სამხრეთ-დასავლეთით, გენერალი ობდამი, ბერგენ ოპ ზუმიდან სამხრეთით, ხოლო თავად მარლბორო ლიერზე გაემართა.

ობდამს მოუწია თავისი რამდენიმე ბატალიონის გაგზავნა კოჰორნთან შესაერთებლად. ობდამის ძალები რომელსაც უკვე ყოველგვარი ძალა დაკარგული ჰქონდა 28 ივნისს გაემართნენ ბერგენ ოპ ზუმიდან ანტვერპენში. ის მეორე დღეს მივიდა ეკერენში, ანტვერპენის ჩრდილოეთით შვიდ კილომეტრში, ჰოლანდიური ციხესიმაგრე ლილოს სამხრეთით.

ამის გაგების შემდეგ ვილეროიმ გაგზავნა რაზმი დიესტიდან, ანტვერპენის ირგვლივ მყოფი ჯარების მხარდასაჭერად, რათა მათ ობდამის ძალებზე იერიში მიეტანათ, სანამ ქალაქის ირგვლივ მყოფი ჯარი შეძლებდა გაძლიერებას.

კონსტანტინ ფრანკენის ეკერენის ბრძოლა

30 ივნისს, დილით ადრე, ფრანგი მხედრები მერქსემიდან და ეკერენიდან კაპელენის მიმართულებით გაემართნენ, რათა ჰოვენენის მახლობლად გაქცევის გზა გაეჭრათ ჰოლანდიელებისთვის ბრედასა და ბერგენ-ოპ-ზუმში დასაბრუნებლად. ბედმარის მარკიზი და მისი ესპანური ჯარები განლაგდნენ ვილმარსდონკის მახლობლად. ამის შედეგად შესაძლებელი გახდებოდა რომ ჰოლანდიური ძალები ყველა მხრიდან ყოფილიყო ძალით გარშემორტყმული.

მალე ჰოლანდიელმა მზვერავებმა აღმოაჩინეს ფრანგი ცხენოსნები და ობდამ სასწრაფოდ გაგზავნა თავისი კავალერია ჰოვენენში, მაგრამ უკვე გვიანი იყო, სოფელი ფრანგული ჯარით იყო სავსე. მეზობელი მუისბროკის დაპყრობის მცდელობაც ჩავარდა. შემდეგ ფრანგებმა შეუტიეს მათ, ობდამმა სცადა ოორდერენის აღება. შეტევა, მცირე ხნით წარმატებული იყო, მანამ სანამ ფრანგები სოფელს დაიბრუნებდნენ.

ბრძოლა მთელი დღის განმავლობაში მიმდინარეობდა. ბრძოლის პროცესი ხანგრძლივი და სისხლიანი იყო. ჰოლანდიელი მეთაურები ყველაფერს აკეთებდნენ და რაც შეიძლებოდა და სწრაფად ავსებდნენ მეომრების რაოდენობასა და საბრძოლო მარაგს. ბრძოლის დასასრულისკენ, ბევრ დანაყოფს ამოწურული ჰქონდა საბრძოლო მასალა, რის გამოც ბევრმა ჯგუფმა ბრძოლა ვერ გააგრძელა, მხოლოდ ჰოლანდიის რამდენიმე შენაერთმა შეძლეს გაეგრძელებინათ ბრძოლა ფიქსირებული ბაიონეტებით. ამასობაში ჰომპეშმა შეკრიბა რამდენიმე საკავალერიო ესკადრილია და თავს დაესხა 1500 ფრანკო-ესპანელ ცხენოსანს, რომლებიც ჯებირთან იყვნენ გადაჭედილნი. ფრანკო-ესპანური კავალერია გაიქცა, ჰომპეში მათ კილომეტრზე მეტ მანძილზე მისდევდა.[2] რვა საათისთვის ობდამის კვალი აღარ იყო და სლანგენბურგმა გადაწყვიტა თავდასხმა ოორდერენზე. ფრიშჰაიმმა გაგზავნა თავისი კაცები რომლებიც წყლით გადაადგილდნენ და გამოჩნდნენ იქ, სადაც ფრანგები მათ არ ელოდნენ. გაიმართა ბრძოლა რომელიც ხანგრძლივი და მძიმე იყო, მაგრამ შეტევა წარმატებული აღმოჩნდა, მოპოვებული დროებითი სიმშვიდე დაირღვა და ჰოლანდიურ ჯარებს შეეძლოთ ღამის საფარქვეშ გადასულიყვნენ ლილოში.

გენერალი სლანგენბურგი

ბრძოლა გარდაუვალი იყო, მაგრამ რაღაც დოზით ორივე მხარემ გამარჯვება მოიპოვა. გარკვეულწილად ფრანგებმა მოიპოვეს, იმიტომ რომ მათ დაასრულეს ბრძოლის ველის ოკუპაცია, გარკვეულწილად კი ჰოლანდიელებმა, იმიტომ რომ მათ მოახერხეს და განდევნეს ფრანგები ბრძოლის ველიდან, რაც საშუალებას აძლევდა მათ, რომ ჰოლანდიელების უმრავლესობა გადასულიყო უსაფრთხო ადგილას. ეს შეიძლება ჩაითვალოს ორი გვირგვინის ოპერატიულ გამარჯვებად, რადგან მან შეაჩერა ჰოლანდიის მოძრაობა შელდტის გასწვრივ. ასევე ეს შეიძლება ჩაითვალოს ჰოლანდიელების ტაქტიკურ გამარჯვებად, რადგან მათ მოახერხეს ჯარის უმეტესი ნაწილის გადარჩენათ და ბრძოლის ველზე არც თუ ისე დიდი დანაკარგი განიცადეს.

ბუფლერსს ადანაშაულებდნენ იმაში, რომ მას ხელთ ჰქონდა გამარჯვების შესანიშნავი შანსი და მან ეს ყველაფერი ხელიდან გაუშვა. ბრძოლის დროს ობდამი პანიკაში ჩავარდა, ეშინოდა მტერს არ მოეკლა და ნაშუადღევს რამდენიმე მხედართან ერთად მოახერხა მტრის ტერიტორიაზე მალულად გავლა,ისინი ზუსტად ისე შეიმოსნენ როგორც ფრანგები იყვნენ შემოსილები, ამიტომ ირგვლივ ყველას ეგონა, რომ ისინი ფრანგები იყვნენ. მაგრამ ჰოლანდიელმა სამხედროებმა არ აპატიეს მას ეს უღირსი საქციელი და სამხედრო კარიერა გაუნადგურეს. სლანგენბურგი, თავის მხრივ, აღიარებული იყო, როგორც ჰოლანდიის გმირი. ის ასევე განრისხებული იყო მარლბოროზე, რომელსაც ფრანგება აჯობეს და მან თავისი დანაყოფი ბრძოლის ველზე ჰოლანდიელებს არ დაახმარა.

ჰოლანდიურმა ქვეითმა ჯარმა და კავალერიამ ბრძოლის ველზე თავიანთი შესაძლებლობების მაქსიმუმი აჩვენეს, ხოლო საფრანგეთისა და ესპანეთის ჯარებმა, მიუხედავად მათი უპირატესობისა, საკმაოდ ცუდად იბრძოლეს და ვერ მოახერხეს ბრძოლის ველზე ჰოლანდიელების შეჩერება. ჰოლანდიურმა ქვეითმა ჯარმა კიდევ ერთხელ დაამტკიცა, რომ საუკეთესოები იყვნენ ევროპაში, მაგრამ სწორედ ჰოლანდიური კავალერიის მიერ ნაჩვენებმა ბრძოლამ მოახდინა ყველაზე მეტად შთაბეჭდილება თანამედროვე საზოგადოებაზე. მათ აჩვენეს, რომ ისინი უკვე აღარაფრით აღარ ჩამოუვარდებოდნენ ფრანგულ და ესპანურ კავალერიას.[3]

ჰოლანდიელებმა ხელთ ჩაიგდეს ერთი ქვემეხი, 2 კომპლექტი დრაგუნის დასარტყამი და მინიმუმ 17 ბანერი (რამდენიმე სხვა გამოიყენებოდა შარფად, სანამ ისინი შეგროვდებოდა). ფრანგებმა და ესპანელებმა მინიმუმ 2000 კაცი დაკარგეს. ჰოლანდიელებმა კი დაკარგეს დაახლოებით 1700 კაცი.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. 1.0 1.1 Van Nimwegen 2020, p. 269.
  2. Van Nimwegen 2020, p. 268.
  3. Van Nimwegen 2020, p. 269-270.