გჯერგჟ ქირიაზი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
გჯერგჟ ქირიაზი
გიორგი კირიასი
გჯერგჟ ქირიაზი
დაიბადა27 მაისი, 1868[1]
მანასტირი, ბიტოლის პროვინცია, ოსმალეთის იმპერია[2]
(დღევანდელი ბიტოლა], ჩრდილოეთი მაკედონია
გარდაიცვალა30 დეკემბერი, 1912 (44 წლის)
მანასტირი, ბიტოლის პროვინცია, ოსმალეთის იმპერია
(დღევანდელი ბიტოლა, ჩრდილოეთი მაკედონია)
ეროვნებაალბანური
სხვა სახელებიგიორგი კირიასი
მოქალაქეობაოსმალეთის
ცნობილი ნამუშევარიქრისტიანული ლიტერატურა
ალბანური სკოლა კორჩეში
"Bashkim' i Kombit" გაზეთი
მონასტირის კონგრესი
ცნობილი ნამუშევრებიKënkë të shenjtëruara (მანასტირი, 1906)
მშობლებიდჰიმიტერ ქირიაზი (1836–1904), მარია ქირიაზი (ვოდიკა) (1841–1912)
ნათესავებიტაშკო ქირიაზის ძმა, კოსტანდინ ქირიაზი, თეოფანია „ფანკა“ ქირიაზი (ტრაიანე), გერასიმ ქირიაზი, სევასტი ქირიაზი, კრისტო ქირიაზი, ნაუმ ქირიაზი, პერიკლი "პანდი" ქირიაზი, და პარასკევი ქირიაზიი[2][3]
ჯილდოებიNderi i Kombit (ერის პატივი)

გჯერგჯ ქირიაზი (გიორგი დ. კირიასი) (დ. 27 მაისი, 1868 – გ. 30 დეკემბერი, 1912) —იყო ალბანელი პატრიოტი, ავტორი, განმანათლებელი, მთარგმნელი, პროტესტანტული ბიბლიის გამავრცელებელი,მანასტირის პირველი კონგრესის ორგანიზატორი (1908) და ალბანური ეროვნული გამოღვიძების აქტივისტი.

ადრეული წლები და განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გჯერგჟ ქირაზი დაიბადა მანასტირში (თანამედროვე ბიტოლა ), ოსმალეთის იმპერიაში (ახლანდელი ჩრდილოეთ მაკედონია ), სადაც სწავლობდა სკოლაში.

მისი ძმის გერასიმის მსგავსად, მან სწავლა განაგრძო კოლეგიურ და სასულიერო ინსტიტუტში, პროტესტანტულ ინსტიტუტში სამოკოვში, ბულგარეთი . ალექსანდრე ტომსონმა დააფინანსა მისი განათლება. ის სკოლაში სწავლობდა 1885-1889 წლებში, მაგრამ ბულგარეთი სწავლის დამთავრებამდე დატოვა, რათა თავიდან აიცილა სავალდებულო გაწვევა ბულგარეთის ჯარში. [4]

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მუშაობდა ამერიკულ ბიბლიურ საზოგადოებაში სალონიკში, შემდეგ კი ბრიტანულ და უცხოურ ბიბლიურ საზოგადოებაში, [5] და აიღო კორჩეში პირველი ალბანური გოგონების სკოლის ხელმძღვანელობა მისი ძმის გარდაცვალების შემდეგ. 1908 წელს ის იყო ალბანური კლუბის "ბანკიმის" პრეზიდენტი მონასტირში, შემდეგ კი გახდა ვიცე-პრეზიდენტი. [6] 1908 წელს იყო მონასტრის ყრილობის დელეგატი. [7] ქირიაზი ასევე მუშაობდა თარჯიმნად ბიტოლაში ავსტრო-უნგრეთის საკონსულოში. [8] 1908 წელს შეიქმნა თურქულენოვანი ვაჟთა საშუალო სკოლა (idadiye) და ქირიაზი დაინიშნა ალბანური ენის მასწავლებლად. [9] 1909 წელს, ახალგაზრდა თურქების მთავრობამ დაგეგმა ქირიაზის მკვლელობა ალბანეთის ეროვნულ მოძრაობაში მონაწილეობის გამო. [10]

გერგჟ ქირიაზი იყო ალბანური სტამბის „Bashkimi i Kombit“- ის ერთ-ერთი დამაარსებელი. იგი დაეხმარა თავის ძმას გეჯრასიმს გამოექვეყნებინა ლიტერატურის ორი ტომი, კერძოდ , „Hristomathi a udhëheqës për ç'do home shqiptari“ (მანასტირი, 1902) და მასთან ერთად დაწერა რელიგიური ლექსების კრებული „Kënkë të shenjtëruara“ (Monastir, 1906). [11]

ქირიაზიმ ასევე თარგმნა ჯონ ბუნიანის პილიგრიმის პროგრესი, როგორც Udhëtari, დაბეჭდილი 1927 წელს „Dhori Koti“ გამომცემლების მიერ.

გამოქვეყნებული ნამუშევრები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Udhëtari nga kjo Botë ndë tjetërën, a Udha e të Krishterit nga qytet i humbjes gjer ndë qytet të Qiellit, e treguarë si ëndërë prej Jovan Benjian (translated from The Pilgrim's Progress, with introduction, in 1894). Korçë: Dhori Koti, 1927. Republished in original (ISBN 978-9928-4519-4-1) and with updated spelling (ISBN 978-9928-4519-3-4) – Tirana: Instituti për Studime Shqiptare dhe Protestante, 2018–2019.
  • Fisika. Bukuresht: Dituria, 1899.
  • "Shqiponja". Albania, 1900, nr. 11, dhjetor.
  • "Nevojat e Shqipërisë: ca mentime". Albania, 1901, nr. 1, 31 janar.
  • "Një udhë[tim] në Shqipëri" Albania, 1901, nr. 5, maj.
  • "Urtësia e dituria". Albania, 1901, nr. 9, shtator.
  • "Zër' i skolisë". Albania, 1901, nr. 10, tetor.
  • Hristomathi më katër pjesë: gjëra të ndryshme e të vëgjejtura për këndim edhe për dobi të mësonjëtorevet shqipe, a udhëheqës për ç’do shtëpi shqipëtari, të gatuara edhe një pjesë nga dialogët të kthyera, prej një mëmëdhetari (editor, co-author with Gjerasim Qiriazi). Sofia: Mbrothësia, 1902 (vol. 1) and 1907 (vol. 2). Republished 2023 (Tirana: ISSHP) as Krestomaci: udhëheqës për çdo shtëpi shqiptari (ISBN 978-9928-4519-1-0 and ISBN 978-9928-4519-2-7).
  • "Fati i Shqipërisë". Albania, 1903, nr. 7, korrik.
  • "Shkaku i të mos mbrothësuarit të shkronjave shqip në Shqipëri". Kalendari Kombiar 1905, IX. Sofje, 49-61.
  • "Arësim i gravet". Drita, Sofje, nr. 82, 9 gusht 1906.
  • Kënkë të Shenjtëruara për falëtoret shqipe (të kthyera prej anglishtesë, gerqishtesë edhe bullgarishtesë). Sofia: Mbrothësia (Kristo Luarasi), 1906.
  • "Nevojat që kemi për të qytetëruarë Shqipërinë me anën e diturisë". Korça, nr. 3, 7 janar 1909.
  • "Nevoja për të përhapurë mjeshtërinë ndë Shqipëri". Korça, nr. 6, 18 shkurt 1909.
  • Këngë të shenjtëruara për falëtoret shqipe. Korçë: Dhori Koti, 1927.

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 153-vjetori i lindjes së Gjergj Qiriazit en. ციტირების თარიღი: 2021-06-15
  2. ↑ 2.0 2.1 Elsie, Robert (2001). A dictionary of Albanian religion, mythology, and folk culture. Library of Congress: New York University Press, გვ. 210–212. ISBN 0-8147-2214-8. 
  3. ↑ სევასტი ქირიაზი-დაკო. Jeta ime (Shkup: ITSHKSH, 2016), p. 327–330
  4. ↑ Quanrud, John (2016) Gerasim Kyrias and the Albanian National Awakening, 1858–1894. Tirana: Institute for Albanian and Protestant Studies, გვ. 117–118. ISBN 978-0993424823. 
  5. ↑ Kyrias-Dako, Sevasti (2022) My Life: the autobiography of the pioneer of female education in Albania, 2nd, IAPS, გვ. 95. ISBN 978-1946244420. 
  6. ↑ Skendi 1967
  7. ↑ Skendi 1967
  8. ↑ Skendi 1967
  9. ↑ Skendi 1967
  10. ↑ Skendi, Stavro The Albanian national awakening. Princeton University Press. ISBN 9781400847761. 
  11. ↑ Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation by Nathalie Clayer. 2007.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=გჯერგჟ_ქირიაზი&oldid=4639487“-დან