ათი პატარა ზანგი (1987 წლის ფილმი)

„ათი პატარა ზანგი“
	; ფილმის პოსტერი
დამდგმელი რეჟისორი	სტანისლავ გოვორუხინი
სცენარის ავტორი	სტანისლავ გოვორუხინი,; აგათა კრისტი
როლებში	ალექსანდრე კაიდანოვსკი,; ტატიანა დრუბიჩი
კომპოზიტორი	ნიკოლაი კორნდორფი
ხმის ოპერატორი	იოსებ გოლდმანი
ოპერატორი	გენადი ენგსტრემი
მხატვარი	ვალენტინ გიდულიანოვი
სტუდია	„ოდესის კინოსტუდია“
გამოსვლის თარიღი	1987
ხანგრძლივობა	137 წუთი
ქვეყანა	სსრკ
ენა	რუსული

„ათი პატარა ზანგი“ (რუს. «Десять негритят») - 1987 წელს ოდესის კინოსტუდიაში გადაღებული საბჭოთა ფსიქოლოგიური დეტექტივი. ფილმის სცენარის ავტორი და რეჟისორია სტანისლავ გოვორუხინი. ის აგატა კრისტის რომანის „და აღარავინ დარჩას“ მიხედვითაა შექმნილი. მისი პრემიერა 1988 წლის 31 იანვარს შედგა.

სათაური და სიუჟეტი ეფუძნება ინგლისურ საბავშვო გათვლას მონაწილეთა გამორიცხვით. კუნძულზე მიწვევით ათი ადამიანი ჩადის, სადაც მათ უცნობი პირი სჯის წარსულში ჩადენილი იმ დანაშაულებისთვის, რამაც უდანაშაულო ადამიანების სიკვდილი გამოიწვია. კუნძულის სტუმრები სათითაოდ იხოცებიან ზანგებივით გათვლის ტექსტიდან, დარჩენილები ცდილობენ გაარკვიონ, ვინ არის მათი მსაჯული.

სსრკ კინოგაქირავებაში ფილმი 1988 წლის ლიდერებში შევიდა (მე-6 ადგილი) 33.7 მილიონი მაყურებლით.

სიუჟეტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ერთმანეთისთვის უცხო ათი ინგლისელი, რომელთა შორის არიან პენსიაზე გასული სამხედრო, მასწავლებელი, ექიმი, პოლიციელი, მოსამართლე და მოხუცი ქალბატონი, იღებენ მოწვევას შორეულ კუნძულზე მდებარე სასახლის მოსანახულებლად. მოწვეულები საზოგადოების სხვადასხვა ფენიდან არიან. უმეტესობამ მოსაწვევი არც თუ ისე ახლო ნაცნობების სახელით მიიღო და ყველა შემთხვევაში მხოლოდ მომწვევის ინიციალები იყო მითითებული. ჩამოსვლისას ისინი გაკვირვებულნი იგებენ, რომ მასპინძელი, რომელმაც მოწვევა გამოგზავნა, კუნძულზე არ არის და სახლს მართავენ მსახურები, რომლებსაც წარმოდგენა არ აქვთ, ვინ დაიქირავა ისინი. ქარიშხლიანი ამინდის გამო შეუძლებელია მატერიკთან დაკავშირება; ნავი, რომელმაც სტუმრები მოიყვანა, არ ბრუნდება.

სტუმრები სახლში დაბინავდებიან იმ გადაწყვეტილებით, რომ დაიცდიან, სანამ ყველაფერი გაირკვევა. მაგრამ პირველივე საერთო სადილის დროს ხდება გაუთვალისწინებელი რამ: უცნობი ხმა კითხულობს ბრალდებებს, რომელთა მიხედვით, ყველა იქ მყოფი დამნაშავეა წარსულში ჩადენილი, ერთი ან რამდენიმე ადამიანის მკვლელობაში. აღმოჩნდა, რომ ტექტსი გრამფირფიტაზეა ჩაწერილი და მეზობელ ოთახში მოთავსებული გრამოფონიდან ისმის. ფირფიტა კი განრიგის მიხედვით მსახურმა ჩართო, მაგრამ მან არ იცოდა, რა იყო ჩაწერილი. ყველა გაოგნებულია, მაგრამ მხოლოდ გადამდგარი ჯარისკაცი მაკარტური აღიარებს, რომ ნათქვამი სიმართლეა. თუმცა, ისიც გაოგნებულია უცნობის ინფორმირებულობით. ყველა იქ მყოფი აღიარებს, რომ იცოდნენ იმ ადამიანთა მკვლელობების შესახებ, რომელთა მოკვლაშიც მათ დებდნენ ბრალს, მაგრამ თავის თავს ამართლებენ, ერთმანეთს კი უზნეობაში სდებენ ბრალს. მოულოდნელად ერთ-ერთი სტუმარი, ენტონი მარსტონი, ღვინის დალევის შემდეგ, მკვდარი დაეცემა. აშკარაა, რომ ღვინო მოწამლულია. ცოტა ხნის შემდეგ აღმოჩნდება, რომ ბუხარზე მოთავსებული ათი პატარა ზანგის ფიგურიდან ერთი გაქრა. სტუმრები იხსენებენ, რომ მათ საძინებელ ოთახებში კედელზე თვალსაჩინოდაა ჩამოკიდებული ფურცელი საბავშვო ლექსი-გათვლით ათ პატარა ზანგზე, რომლებიც ერთიმეორის მიყოლებით იღუპებიან.

მოგვიანებით, ეტელ როჯერსი, რომელმაც წინა დღეს წამლის გადაჭარბებული დოზა მიიღო, ძილში კვდება. ამის შემდეგ ზანგის კიდევ ერთი ფიგურა ქრება. შემდეგ, სანაპიროზე ვიღაც მაკარტურს კლავს, როდესაც ის კუნძულიდან თავის დასაღწევად გზას ეძებდა. მოსამართლე უორგრეივი ასკვნის, რომ მკვლელი ერთ-ერთი სტუმარია, რომელიც სჯის იმ ადამიანებს, ვისი კანონიერი გზით დასჯაც შეუძლებელია. თომას როჯერსი, რომელიც შეშის დასაჭრელად წავიდა, ნაჯახით მოკლული იპოვეს. გადარჩენილები ემილი ბრენტზე იღებენ ეჭვს, მაგრამ ვიღაც მას სასიკვდილო ინექციას უკეთებს. შემდეგ ეჭვი ექიმ არმსტრონგზე აღიძრება, რომელსაც ყოველთვის თან აქვს შპრიცი. ექიმი აჩვენებს, რომ შპრიცი მოიპარეს. როდესაც სახლში შუქი ჩაქრება, ვერა კლეიტორნს თავს დაესხმებიან, მაგრამ გადარჩება. ცოცხლად დარჩენილები ფიქრობენ, რომ უორგრეივი იყო თავდამსხმელი, მაგრამ მასაც თოფით მოკლულს პოულობენ.

ამის შემდეგ ექიმი არმსტრონგი უკვალოდ ქრება და მასთან ერთად კიდევ ერთი ფიგურა, სამი გადარჩენილი თვლის, რომ ის იყო მკვლელი. მისტერ ლომბარდი ვერას მისდევს და შემდეგ აღმოაჩენს, რომ მის ნივთებში იარაღი გამოჩნდა. გადარჩენილები არმსტრონგის მოსაძებნად ერთად მიდიან. გათვლის ტექსტის მიხედვით, შემდეგი მსხვერპლი ზოოპარკში დათვმა უნდა მოკლას. ვერა ვარაუდს გამოთქვამს, რომ გადარჩენილები მხეცებივით გახდნენ და ზოოპარკს დაემსგავნენ. ეჭვის გამო ერთ-ერთ მათგანს მოკლავენ. საბოლოოდ, ვერას ოთახიდან წაღებული დათვის ფიგურა ბლორს ეცემა და კლავს. ამის შემდეგ ექიმის ცხედარი ნაპირთან კლდეებზე იპოვეს. ვერა იარაღს ამოუღებს ლომბარდს და დარწმუნებული იმაში, რომ იპოვა მკვლელი, ესვრის მას. მაგრამ როცა სახლში ბრუნდება, ხედავს, რომ ვიღაცას მარყუჟი აქვს მისთვის გამზადებული. ხვდება, რომ სასჯელისგან თავის დაღწევა აღარ შეუძლია და მარყუჟში უყრის თავს.

ამის შემდეგ კვანძი იხსნება და ჩნდება, ვინ იყო ფარული მსაჯული, რომელიც ამბობს, რომ სამართლიანობამ პიკს მიაღწია. მისი ოცნება იყო დაესაჯა ადამიანები, რომლებიც კანონის წინაშე თითქოს უდანაშაულონი, მაგრამ მორალურად დამნაშავეები იყვნენ.

როლებში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ალექსანდრე კაიდანოვსკი — ფილიპ ლომბარდი
ტატიანა დრუბიჩი — ვერა კლეიტორნი
ლუდმილა მაკსაკოვა — მის ბრენტი
ვლადიმერ ზელდინი — მოსამართლე
ალექსანდრე აბდულოვი — ენტონი მარსტონი
ალექსეი ჟარკოვი — უილიამ ბლორი
ანატოლო რომაშინი — ექიმი არმსტრონგი
მიხეილ გლუზსკი — გენერალი
ალექსეი ზოლოტნიცკი — მისტერ როჯერსი
ირინა ტერეშჩენკო — მისის როჯერსი

Საინტერესო ფაქტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ეს არის მსოფლიოში ერთადერთი ეკრანიზაცია, რომელმაც შეინარჩუნა აგატა კრისტის რომანის ორიგინალური სათაური. ყოველივე ამის შემდეგ, თუმცა თავიდან რომანს ერქვა „ათი პატარა ზანგი“ ( ინგლ. Ten Little Niggers ) და სწორედ ამ სათაურით გამოიცა იგი 1939 წელს, ყველა შემდგომი პუბლიკაცია იყო უფრო პოლიტიკურად კორექტირებული სათაურით „და აღარავინ დარჩა“ (ინგლ. And Then There Were None - სტრიქონი საბავშვო გათვლიდან), ხოლო „პატარა ზანგები“ ტექსტში შეიცვალა „პატარა ინდიელებით“ ან „ჯარისკაცებით“.^[1]
ეს არის მსოფლიოში ერთადერთი ეკრანიზაცია, რომელმაც შეინარჩუნა რომანის დასასრულის პესიმისტური ხასიათი და რომელშიც არ შეცვლილა პერსონაჟები და მათი წარსული.
ორი მნიშვნელოვანი გადახრა ორიგინალიდან— ვერას და ფილიპეს სასიყვარულო სცენა და ნამდვილი მკვლელის მოტივაცია. აგათა კრისტის რომანში ის ამპარტავანი ოცნებით ხარობდა დანაშაულის ჩადენით, რომლის ამოხსნასაც ვერავინ შეძლებდა.
1987 წელს, ოდესის საკავშირო კინოფესტივალზე „ოდესის ალტერნატივა“ ფილმმა მიიღო დიპლომი „საუკეთესო ფერადი ფილმი თეთრებისთვის“.