ადამიანის უფლებები ლაოსში
ლაოსში ადამიანის უფლებები — საერთაშორისო საზოგადოების მხრიდან სერიოზული შეშფოთების აღიარებული მიზეზი. ლაოსს მართავს მარქსისტულ-ლენინურ მთავრობები და ერთპარტიული კომუნისტური მთავრობა, რომელსაც მხარს უჭერს ლაოსის სახალხო არმია ჰანოიში ვიეტნამის სახალხო არმიასთან და ვიეტნამის სოციალისტურ რესპუბლიკასთან ალიანსში.
Amnesty International–მა, საზოგადოებრივი პოლიტიკის ანალიზის ცენტრმა, ლაოსის დემოკრატიის გაერთიანებულმა ლიგამ, Human Rights Watch– მა, ლაოსის ადამიანის უფლებათა საბჭომ და სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა სერიოზული შეშფოთება გამოთქვეს ლაოს მთავრობის რატიფიკაციის შესახებ. აღსანიშნავია, რომ ადამიანის უფლებათა სტანდარტებზე და გაეროს ადამიანის უფლებების მექანიზმებთან და საკანონმდებლო ზომებთან თანამშრომლობის ნაკლებობა უარყოფითად მოქმედებს ადამიანის უფლებებზე. მათ ასევე გამოხატეს შეშფოთება იმ გაუჩინარებული სამოქალაქო აქტივისტის მიმართ, განსაკუთრებით სომბათ სორმოფონეს გამო. გარდა ამისა, დააპატიმრეს და აწამეს პოლიტიკური და რელიგიური დისიდენტები, სამხედრო შეტევა განახორციელეს შეუიარაღებელ მშვიდობიან მოსახლეობაზე. შეზღუდულია სიტყვის გამოხატვის თავისუფლება, ფიქსირდება წამების ფაქტები, ცუდი პირობებია ციხეში, იზღუდება რელიგიის თავისუფლება, არ არიან დაცულები ლტოლვილები და თავშესაფრის მაძიებლები, ლაოის სახალხო არმიისა და უსაფრთხოების ძალების მიერ არაკანონიერი მკვლელობა და გაუპატიურება და სიკვდილით დასჯის ფაქტები მრავლადაა. [1] ზოგიერთი ჩინოვნიკი და პოლიცია ხელს უწყობდა და სარგებელს იღებდა ლაოსის სექსუალური ტრეფიკინგის სფეროდან. [2] [3]
როგორც ლაოსის კომუნისტური მთავრობის, ისე საერთაშორისო დონორების პოლიტიკური მიზნები ორიენტირებულია მდგრადი ეკონომიკური ზრდისა და სიღარიბის შემცირებისკენ, [4] მაგრამ გამოხატვისა და შეკრების თავისუფლების შეზღუდვები შეშფოთებას იწვევს. [5] ადამიანის უფლებათა დამოუკიდებელი დამკვირვებლების დაშვების აკრძალვა შეუძლებელს ხდის სიტუაციის ზუსტ შეფასებას. კერძოდ, ჯუნგლებში დამალული ეთნიკური ჰმონგის ჯგუფების მდგომარეობა კვლავ მძიმეა და ისინი მეზობელ ტაილანდში აფარებენ თავს. სიკვდილით დასჯა ძალაში რჩება, თუმცა ოფიციალური საჩივარი არ გაჟღერებულა 1989 წლიდან [6]
აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის მოხსენებით ადამიანის უფლებათა შესახებ აცხადებს, რომ 2003 წელს ლაოსური სასამართლო პროცესების უმეტესობა მხოლოდ ბრალდებულების წინასწარი გამოკვლევებით დასრულდა, მაშინ როცა განაჩენი უკვე მიღებული იყო. სახელმწიფო დეპარტამენტმა აღნიშნა, რომ ზოგიერთ შემთხვევაში პოლიციამ ადმინისტრაციულად გააუქმა სასამართლოს გადაწყვეტილებები, დააკავა სასამართლოს მიერ გათავისუფლებული ბრალდებული კანონის დარღვევით. უფრო მეტიც, მიუხედავად იმისა, რომ ლაოსის კანონი კრძალავს წამებას, გავრცელებული ინფორმაციით, უსაფრთხოების ძალების წევრები პატიმრებს აწამებდნენ და სხვა ბოროტად იყენებდნენ უფლებამოსილებას. ლაოსში ადამიანის უფლებების მნიშვნელოვან საკითხს წარმოადგენს ანტისამთავრობო აჯანყებულები, ძირითადად ჰომონგის ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლები, რომლებსაც, სავარაუდოდ, მკაცრად ექცევა ლაოსის მთავრობა. 2006 წლის თავის მოხსენებაში აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი აღნიშნავს, რომ „მთავრობამ ადამიანის უფლებების საერთო მდგომარეობა გააუარესა წლის განმავლობაში“.
სიკვდილით დასჯა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2003-დან 2009 წლამდე, სულ მცირე, 39 ადამიანს მიუსაჯეს სიკვდილით დასჯა. 2010 წელს კიდევ 50 ადამიანს მიუსაჯეს სიკვდილით დასჯა.
ჰმონგის კონფლიქტი და თავდასხმები ჰმონგის უიარაღო მშვიდობიან მოსახლეობაზე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლაოსის მთავრობას ბრალი დასდეს ქვეყანაში მცხოვრები ჰმონგის ეთნიკური უმცირესობის წინააღმდეგ მიმართულ გენოციდში. [7] ზოგიერთი ჰმონგური ჯგუფი ლაოსის სამოქალაქო ომში იბრძოდა, როგორც CIA-ს მხარდაჭერილი ნაწილები როიალისტების მხარეს. მას შემდეგ, რაც პათეტ ლაომ ქვეყანა აიღო 1975 წელს, კონფლიქტი იზოლირებულად გაგრძელდა. 1977 წელს კომუნისტურმა გაზეთმა პირობა დადო, რომ პარტია „ამერიკელ კოლაბორატორებსა“ და მათ ოჯახებს „უკანასკნელ ფესვამდე“ დაედევნებოდა.
200,000 ჰმონგი გადასახლებაში წავიდა ტაილანდში, ბევრი მათგანი აშშ-ში გაიქცა. ჰმონგის მებრძოლები მრავალი წლის განმავლობაში იმალებოდნენ ციანხხუანგის პროვინციის მთებში, 2003 წელს ჯუნგლებში გამოჩნდნენ.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Center for Public Policy Analysis
- US State Department report on human rights in Laos 2006
- Amnesty International Annual Report 2007
- Censorship in Laos
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Amnesty International. (May 2010) Submission to the UN Universal Periodic Review: Eighth session of the UPR Working Group of the Human Rights Council.
- ↑ Sex Trafficking Victims Go Unnoticed in Laos (March 26, 2014).
- ↑ Chinese marriage proposals become prostitution nightmares for some Lao girls (February 13, 2017).
- ↑ World Bank: Lao PDR
- ↑ Amnesty International Report 2008, Lao PDR
- ↑ Document - Amnesty International. ციტირების თარიღი: 6 March 2015.
- ↑ Unrepresented Nations and Peoples Organization. WGIP: Side event on the Hmong Lao, at the United Nations. ციტირების თარიღი: 20 April 2011.