ხეპრი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ხეპრი

ხეპრი ძირითადად გამოსახულია ხოჭოსთავიანი ადამიანის სახით, რომელსაც მზე და ხშირ შემთხვევაში ლურჯი ლოტუსი უჭრავს.
მითოლოგია: ძველი ეგვიპტური რელიგია
სქესი: მამრობითი
დედა: ნუთი
გამოსახულებები

ხეპრიღვთაება ძველეგვიპტურ მითლოგიაში, ის არის ამომავალი მზის ღმერთ რომელიც ძირითადად განხილურლია როგორც დაბადების, სიცოცხლის წარმოშობის წყარო.

სიმბოლოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ხეპრი „ḫprj“ არის ეგვიპტური სახელი, რომელიც წარმოქმნილია სიტყვისგან „ḫpr“, რაც ნიშნავს „განვითარებას“, "წარმოშობას", ან "შექმნას".[1] ღვთაება დაკავშირებულია დიდი ზომის ხოჭოსთან, მას აქვს ადამიანის ტანი და ხოჭოს თავი, თუმცა შესაძლოა წარმოჩენილი იყოს მხოლოდ ხოჭოს სახით სწორედ ამ მწერის გამო ეწოდა მას ეს სახელი (ეგვიპტურად „ḫprr“), რადგან ის ატრიალებს ექსკრემენტებისაგან გაკეთებულ რგოლებს მიწაზე, ამ ქმედებაში ეგვიპტელებმა დაინახეს მზის მოძრაობის სისტემა და დააკავშირეს ხოჭოსთან. სწორედ ამიტომ ხეპრის თაყვანს სცემდნენ როგორც მზის ღვთაებას. ხოჭები მათ მიერ წარმოქმნილ რგოლებში ათავსებენ კვერცხებს, საიდანაც ახლები იბადებიან, აქედან გამომდინარე ხეპრი განიხილება როგორც წარმოშობის, ხელახლა დაბადების ღვთაებაც. საბოლოოდ ხეპრი არის ამომავალი მზის ღმერთი, რომელსაც მნიშვნელოვანი ადგლილი უჭირავს ეგვიპტურ მითლოგიაში. ეს არის ღვთაება, რომელიც მონაწილეობას იღებდა სამყაროს შექმნაში.

რელიგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ეგვიპტეში არ არსებობდა კეპრის კულტი გასაგები მიზეზების გამო. ის მჭიდროდ არის დაკავშირებული ეგვიპტურიმი თლოგიის ერთ-ერთ უმთავრეს ღვთაება რასთან,რომელიც არის მზის მთავარი ღვთაება. ხშირად ხეპრი და სხცა მზის ღვთაება, ატუმი, განიხილებიან როგორც მზის უმთავრესი ღვთაების რას ასპექტები:ხეპრი არის დილის ამომავალი მზის ღმერთი, რა არის შუადღის მზის, ხოლო ატუმი საღამოს ჩამავალი მზის ღმერთ.[1]

შესახედაობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ხეპრის გამოსახულება ნეფერტარის სამარხში

ძირითადად ხეპრი ხოჭოს სახითაა გამოსახული, როგორც ფრესკებზე, ასევე პაპირუსებზე ის დახატულია ადამიანის ტანითა და ხოჭოს თავით. ასევე მრავალ ნამუშევარში ხეპრი დახატულია მზის დისკოში. ხოჭოს ამულეტებს, რომლებიც კეპრის განასახიერებდნენ, ეგვიპტელები ძირფასეულობასა და აფრებზე გამოსახავდნენ.[2]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.0 1.1 Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. pp. 230–233
  2. Hart, George (2005). The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. Routledge. pp. 84–85