ნაზი თოვა
| „ნაზი თოვა“ | |
|---|---|
 ქართული გამოცემის გარეკანი | |
| ავტორი | ჯუნიჩირო ტანიძაკი |
| ქვეყანა |
.svg){kind=small} იაპონია |
| ენა | იაპონური |
| გამომცემელი | დიოგენე |
| გამოცემის თარიღი | 1948 |
| მთარგმნელი | თათია მემარნიშვილი |
| ქართულად გამოიცა | 2022 |
| გვერდი | 750 |
| ISBN | 978-9941-11-721-3 |
ნაზი თოვა, დები მაკიოკები (იაპონ. 細雪, Sasameyuki, "ნაზი თოვა") — იაპონელი ავტორის, ჯუნიჩირო ტანიძაკის ნაწარმოები, რომელიც სერიებად იბეჭდებოდა 1943 წლიდან 1948 წლამდე. ის მოგვითხრობს ქალაქ ოსაკაში მცხოვრებ მდიდარ, ბურჟუაზიულ ოჯახზე, 1936 წლის შემოდგომიდან 1941 წლის აპრილამდე. ოჯახის წევრები ცდილობენ მოუძებნონ საქმრო ყველაზე უმცროს დედმამიშვილს - იუკიკოს.
რომანი ასახავს საშუალო კლასის ოჯახისა და გარეუბნული ცხოვრების სტილის სტაგნაციას, მეორე მსოფლიო ომისა და იაპონიის ოკუპაციის ფონზე.
ამერიკელმა კრიტიკოსმა, პატრიკ მაკკოიმ, ჟურნალ Japan Times-ში წიგნი მოიხსენია, როგორც „ტოლსტოისეული სიგრძითა და მაშტაბებით“.
სიუჟეტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რომანი მოგვითხრობს ოსაკასა და კანსაიში მცხოვრებ მაკიოკას ოჯახზე და ოთხ დედმამიშვილზე. თხრობა დაახლოებით ექვს წელიწადს მოიცავს (1930-იანების შუა პერიოდიდან 1941 წლამდე) და მთლიანად ორიენტირებულია დების პირადი ცხოვრების ასახვაზე. მათი შინაგანი სამყარო და პერსონაჟები, ისევე, როგორც ტრადიციული იაპონური ცხოვრების ატმოსფერო, თითქმის მთლიანად ცვლის სიუჟეტს. კანსაის დიდი წყალდიდობა, ტოკიოს ცუნამი, აგრესია ჩინეთის წინააღმდეგ და მეორე მსოფლიო ომის დაწყება მათი ცხოვრების ფონზე კარგად აღიწერება. მსგავსი სტილი - აქცენტი ქალის გამოსახულებაზე ნაწარმოებებში - მთლიანობაში დამახასიათებელია ტანიძაკისთვის.
სათაური[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რომანის სათაური - Sasameyuki (細雪) - სიტყვასიტყვით ნიშნავს მსუბუქ, ნაზ თოვლს, გარდა ამისა, იგი ხშირად გამოიყენება კლასიკურ იაპონურ პოეზიაში. სავარაუდოა, რომ იგი დაკავშირებულია საკურას ყვავილობასთან - უამრავი პოეტი, თუ ავტორი საკურას ყვავილობას თოვლის მოსვლად სიმბოლიზირებს. ალუბლის ყვავილის ცვენა, იაპონურ ლიტერატუირაში, განუყოფლობას გამოხატავს - თემას, რომელიც რომანში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებულია. შევნიშნოთ, რომ ნაწარმოების ორიგინალ სათაურშ არსებული სიტყვა "იუკი" (雪, თოვლი ) იუკიკოს სახელს უკავშირდება, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ სწორედ ისაა რომანის ცენტრალური პერსონაჟი.
ფონი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
თავად ავტორი, ჯუნიჩირო ტანიძაკი, დაიბადა ტოკიოში, 1886 წელს. 1923 წელს, დიდი კანტოს მიწისძვრისა და ხანძრის შედეგად, რომელმაც დედაქალაქი თითქმის დესტრუქციულ შედეგამდე მიიყვანა, იგი სამუდამოდ გადასახლდა კანსაის რეგიონში - სწორედ იმ ადგილას, სადაც რომანის სიუჟეტი ვითარდება. წიგნში გამოჩენილი მრავალი მოვლენა თუ პერსონაჟი ჩვეულებრივ ეფუძნება რეალურ ადამიანებსა და მოვლენებს: რიგით მეორე და, საჩიკო, ეფუძნება ავტორის მესამე მეუღლეს, მაცუკოს, ხოლო საჩიკოს დები, შესაბამისად, მაცუკოს დებს. მიუხედავად ამისა, საჩიკოს მეუღლე, ტეინოსუკე, არ გახლავთ თავად ავტორის ალტერ ეგო. ნაწარმოების მოქმედების პერიოდი იწყება 1936 წლის შემოდგომიდან და გრძელდება 1941 წლის აპრილამდე, პერლ ჰარბორის თავდასხმამდე შვიდი თვით ადრე. რომანში მოხსენიებულია მრავალი ისტორიული მოვლენა თუ ფაქტი, მათ შორის 1938 წლის კობის წყალდიდობა, იაპონია-ჩინეთის მეორე ომი და მზარდი დაძაბულობა ევროპაში. წიგნის გამოცემა დაიწყო 1942 წელს, საომარი მოქმედებების განვითარების ფონზე. რომანის პოპულარობამ მიიპყრო სამთავრობო ცენზურის ყურადღება, რომლებმაც ბრძანეს გამოცემის შეჩერება. მათი თქმით, საომარი მოქმედებებისას ისეთი ნაწარმოების გამოცემა, რომელშიც ქალის რბილი, ქალური და ინდივიდუალისტური ცხოვრებაა აღწერილი, არ ღირს.[1]
თემები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დაცემა და დაკნინება არის ნაწარმოების თვალსაჩინო თემები და ხაზგასმულია გარკვეული მოვლენების განმეორებით.[2] იუკიკოს მოსარჩლეები, ყოველწლიური ალუბლის სანახავი ექსკურსიები და ავადმყოფობის მზარდი სიმძიმე რომანში ქმნის "განმეორებითი დაცემების ბილიკს". მსგავსი გაუარესების საპასუხოდ, პერსონაჟებს ახასიათებთ წარსულისადმი ლტოლვა - ისინი ცდილობენ, დაუკავშირდნენ წარსულს ტრადიციებისა და რიტუალების მეშვეობით. დები მაკიოკების მიერ მსგავსი რიტუალების დაცვა უკავშირდება ედოს პერიოდის ვაჭრების კლასის ტრადიციებთან და ეხმიანება ავტორის იმ რწმენას, რომ ედოს ეპოქის კულტურა ჯერ კიდევ შენარჩუნებული იყო ოსაკაში.[3] რომანში აშკარად შეინიშნება კანსაისა და კანტოს რეგიონების კონტრასტი. მართლაც, დედაქალაქ ტოკიოსგან განსხვავებით, კანსაის რეგიონის დიდებითა და მისი ღირსების ამაღლებით, ტანიძაკს, შესაძლოა, პოლიტიკური მოტივები ამოძრავებდა.[4] მსგავსი არახელსაყრელი შედარება ტოკიოსა და კანსაის შორის ერთგვარ "საიდუმლო ისტორიას" ეხმიანებოდა.[5]
პუბლიკაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ნაზი თოვა, თავდაპირველად, სერიებად იბეჭდებოდა ჟურნალ Chūō Kōron-ში, 1943 წელს, თუმცა გამოცემა შეაჩერა იაპონიის თავდაცვის სამინისტროს საინფორმაციო ბიურომ, პირველი ორი ნაწილის გამოქვეყნების შემდეგ. 1944 წელს ტანიძაკიმ ხელახლა გამოსცა 248 ეგზემპლარი, რამაც კიდევ ერთხელ აღაშფოთა მილიტარისტული საზოგადოება. უკვე მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, ნაწარმოებმა დღის სინათლე იხილა და სრული სახით, სამივე ნაწილითურთ, გამოქვეყნდა: I წიგნი 1946 წელს, II წიგნი 1947 წელს, ხოლო III წიგნი - 1948 წელს.[6]
მიღება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რომანი მოიხსენიეს, როგორც "ყველაზე დიდი კოსმოპოლიტური ნაწარმოები მეიძის რესტავრაციის შემდეგ".[7] წიგნმა ავტორს კომერციული წარმატებაც მოუტანა, ტანიძაკიმ დაიმსახურა მაინიჩის პრიზი, ასევე ასაჰის ჯილდო.[8] ნაწარმოები მინიმუმ 14 ენაზეა ნათარგმნი.
ჟურნალ The New York Times-ში ნაწარმოები ჯეინ ოსტინის ნაწარმოებთან - სიამაყე და ცრურწმენა - დააკავშირეს,[9] აგრეთვე, გამოყვეს კონტრასტები. დონალდ ბარმა, ჟურნალის კრიტიკოსმა, თქვა, რომ "ნაწარმოებს გააჩნია "უზარმაზარი ხარისხის ჭეშმარიტების ძალა, რომელიც მხოლოდ სიმართლის ძალას ჩამორჩება".
უნდა აღინიშნოს ის ფაქტიც, რომ რომანის ინგლისურად თარგმანის საკითხი საკმაოდ პრობლემატური იყო, სახელდობრ, მისი სათაურის. გამომცემლები ცდილობდნენ, სათაური კარგად გაიგივებულიყო ნაწარმოების იდეასთან, რაც საკმაოდ შრომატევადი საქმე აღმოჩნდა მთარგმნელთათვის. საბოლოოდ ისინი The Makioka Sisters-ზე შეჩერდნენ - ნაწარმოების მთავარ მამოძრავებელ პერსონაჟებზე.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Text of volume 1
- Tanizaki Junichiro Memorial Museum
- 倚松庵 isyouan დაარქივებული 2012-02-24 საიტზე Wayback Machine. (Tanizaki's house when writing "The Makioka Sisters")
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Rubin, 264
- ↑ Chambers, The Secret Window, 81
- ↑ Itō, 204
- ↑ Chambers, A Tanizaki Feast, 133–138.
- ↑ Chambers, A Tanizaki Feast, 137.
- ↑ Chambers, The Secret Window, 71
- ↑ Nakamura, 58, trans. Anthony H. Chambers
- ↑ Petersen, Gwenn Boardman (1992). The Moon in the Water: Understanding Tanizaki, Kawabata, and Mishima (en). University of Hawaii Press, გვ. 120. ISBN 978-0-8248-1476-2.
- ↑ Barr, Donald. (2021-10-21) Review: 'The Makioka Sisters,' by Junichiro Tanizaki. ციტირების თარიღი: 2022-09-13.