შიდსის მსოფლიო დღე
შიდსთან ბრძოლის მსოფლიო დღე (ინგლ. World AIDS Day) ყოველწლიურად 1 დეკემბერს აღინიშნება და შიდსის პანდემის მიმართ საზოგადოებაში ცნობიერების ამაღლებას ემსახურება.[1] შიდსმა მსოფლიოში 2007 წლისთვის 25 მილიონი იმსხვერპლა, ხოლო დაახლოებით 38,6 მილიონი ვირუსმატარებელია, რაც მას ყველაზე დესტრუქციულ ეპიდემიად აქცევს ისტორიაში. მიუხედავად ბოლო დროს ანტირეტროვირუსული მკურნალობის ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესებისა მსოფლიოს მრავალ რეგიონში, 2005 წელს შიდსის ეპიდემიამ 3,1 მილიონი ადამიანი იმსხვერპლა; მათ შორის 570.000 ბავშვი იყო. შიდსი, რომელიც ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსით (აივი) გამოწვეული დაავადებაა, XX საუკუნის ბოლოს და XXI საუკუნის დასაწყისში გახდა ერთ-ერთი ყველაზე გლობალური საჯარო ჯანდაცვის პრობლემა. მილიონობით ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა ამ დაავადებამ, რამაც გამოიწვია პანდემია, რომელიც დღემდე აქტუალურია. შიდსთან ბრძოლის მსოფლიო დღე, რომელიც ყოველწლიურად 1 დეკემბერს აღინიშნება, სწორედ ამ გლობალური პრობლემისადმი საზოგადოების ყურადღების მისაქცევად და მის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის მსოფლიო თანამეგობრობის გაერთიანების მიზნით დაწესდა.
აივ ინფექცია პირველად 1981 წელს აღწერეს აშშ-ში, როდესაც ჰომოსექსუალ მამაკაცებში იშვიათი დაავადებების გაზრდილი შემთხვევები გამოვლინდა. მალევე გაირკვა, რომ დაავადების გამომწვევი მიზეზი ახალი ვირუსი იყო, რომელმაც სწრაფად გავრცელდა მთელ მსოფლიოში. შიდსის ეპიდემია განსაკუთრებით მძიმედ დაეცა აფრიკის კონტინენტს, სადაც დაავადება უპირატესად სქესობრივი გზით გადაეცემოდა.
შიდსთან ბრძოლის მსოფლიო დღის მიზნები და მნიშვნელობა
შიდსთან ბრძოლის მსოფლიო დღის დაწესების მთავარი მიზანია საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება აივ ინფექციის საფრთხის შესახებ, სტიგმის დაძლევა, ინფიცირებული პირების მხარდაჭერა და დაავადების წინააღმდეგ ბრძოლისთვის რესურსების მობილიზება. ამ დღეს მსოფლიო მასშტაბით ტარდება სხვადასხვა სახის ღონისძიებები, რომლებიც მიმართულია აივ ინფექციის პრევენციის, მკურნალობისა და დაავადებულთა მხარდაჭერის პროგრამების პოპულარიზაციისკენ.
შიდსთან ბრძოლის გლობალური ძალისხმევა
ბოლო ათწლეულების განმავლობაში მნიშვნელოვანი პროგრესი იქნა მიღწეული შიდსთან ბრძოლაში. ანტირეტროვირუსული თერაპიის ხელმისაწვდომობის გაზრდამ შეამცირა აივ ინფექციით გამოწვეული სიკვდილიანობა და გააუმჯობესა ინფიცირებული პირების ცხოვრების ხარისხი. ამასთანავე, გაძლიერდა პრევენციული ღონისძიებები, როგორიცაა უსაფრთხო სექსის პრაქტიკის პოპულარიზაცია და ტესტირების ხელმისაწვდომობის გაზრდა.
გამოწვევები და მომავალი
მიუხედავად მიღწეული პროგრესისა, შიდსის ეპიდემია კვლავ სერიოზულ გამოწვევად რჩება. მრავალ ქვეყანაში, განსაკუთრებით განვითარებად ქვეყნებში, აივ ინფექციის მაღალი მაჩვენებელია, ხოლო მკურნალობა ხელმისაწვდომი არ არის ყველა პაციენტისთვის. ასევე, სტიგმა და დისკრიმინაცია კვლავ დიდი პრობლემაა აივ ინფიცირებული პირებისთვის.
მსოფლიო შიდსის დღის აღნიშვნის იდეა 1988 წელის შიდსის პრევენციის პროგრამით ჯანდაცვის მინისტრების სამიტზე გაჩნდა. მას შემდეგ ეს იდეა მრავალმა მთავრობამ, საერთაშორისო და საქველმოქმედო ორგანიზაციამ მიიღო მთელ მსოფლიოში.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ About World Aids Day. National Aids Trust. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 ნოემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 4 December 2014
|
ეს არის სტატიის ან სექციის ესკიზი. თქვენ შეგიძლიათ შეავსოთ იგი. |