მოლდოვა-ფილმი

„მოლდოვა-ფილმი“

ტიპი	კინოკომპანია
დაფუძნდა	1952
სათავო ოფისი	კიშინიოვი, მოლდოვა
პროდუქცია	ფილმები, ანიმაციური ფილმი
საიტი	moldovafilm.md

„მოლდოვა-ფილმი“ (რუმ. Moldova-film) — მხატვრული, ანიმაციური და ქრონიკულ-დოკუმენტური ფილმების კინოსტუდია მოლდოვაში, რომელიც დაარსდა 1952 წელს.

ისტორია

„მოლდოვა-ფილმი“ სათავეს იღებს უკრაინული ახალი ამბების გადაცემის საკორესპონდენციო პუნქტიდან, რომელიც შეიქმნა კიშინიოვში 1940 წელს, მოლდოვას სსრკ-ში შესვლის შემდეგ. 1944 წელს საკორესპონდენტო პუნქტმა მუშაობა განაახლა. 1952 წლის 26 აპრილს მის ბაზაზე შეიქმნა ქრონიკულ-დოკუმენტური ფილმების კინოსტუდია. დირექტორი გახდა ვიქტორ მაკარის ძე შეველოვი, მოლდოვეთის სსრ კულტურის მინისტრის მოადგილე, ავტორი რომანისა „ვინც გვიყვარს, ისინი ცოცხლობენ“. 1957 წლის 24 იანვარს იგი გადაკეთდა მხატვრული და ქრონიკულ-დოკუმენტური ფილმების კინოსტუდიად და მიიღო დასახელება - „მოლდოვა-ფილმი“. საბჭოთა პერიოდში კინოსტუდია მოიცავდა ხუთ შემოქმედებით გაერთიანებას („არტა“, „ლუმინა“, „ლუჩაფერული“, „პანორამა“, „სტელუცა“), რომლებიც ყოველწლიურად აწარმოებდა 6-მდე სრულმეტრაჟიან მხატვრულ ფილმს (რომელთაგან სამი ცენტრალური ტელევიზიის დაკვეთით იყო), 4 მულტიპლიკაციურ ფილმს, 25 დოკუმენტურსა და 20 სამეცნიერო-პოპულარულ და საგანმანათლებლო ფილმს, ასევე კინოჟურნალ „საბჭოთა მოლდავეთის“ 12 ნომერს და სატირული ჟურნალის „უსტურიჩის“ 6 ნომერს.

1971 წელს სსრკ სახელმწიფო პრემია მიენიჭა ფილმს „ბრალდებულია მკვლელობაში“. მოლდავეთის სსრ-ის სახელმწიფო პრემია მიენიჭა ფილმებს „დიმიტრი კანტემირი“ (1976) და „დიდი პატარა ომი“ (1982). ფილმმა „შემოდგომის ბოლო თვე“ (1965) მიიღო გრანპრი 1967 წელს კანის ახალგაზრდული ფილმების საერთაშორისო კინოფესტივალზე. ფილმმა „ლაუტარები“ (1971) მიიღო სან სებასტიანის საერთაშორისო კინოფესტივალის მეორე პრიზი (ვერცხლის ნიჟარა) (1972), სან სებასტიანის საერთაშორისო კინოფესტივალის ჟიურის სპეციალური პრიზი (1972), ნეაპოლის საერთაშორისო კინოს ვერცხლის ნიმფა. ფესტივალი (1972) და ორვიენტოს საერთაშორისო კინოფესტივალის სპეციალური დიპლომი (1972). ფილმი „ბაღები ხვალინდელ დღეში მიდიან“ (1974) დაჯილდოვდა ოქროს მედლით 1974 წელს პარდუბიცეს საერთაშორისო სასოფლო-სამეურნეო ფილმების კინოფესტივალზე. ანიმაციურ ფილმს „ჰაიდუკი“ 1986 წელს კანის 39-ე კინოფესტივალზე ოქროს პალმის რტო მიენიჭა მოკლემეტრაჟიანი ფილმების კატეგორიაში.

1982 წლამდე „მოლდოვა-ფილმმა“ გადაიღო 120 მხატვრული და 800 დოკუმენტური ფილმი, კინოჟურნალის „საბჭოთა მოლდოვას“ 750 ნომერი, ჟურნალის „უსტურიჩის“ 40 ნომერი და 40 მულტიპლიკაციური ფილმი. კინოსტუდიაში შედგა ისეთი კინემატოგრაფისტების დებიუტი, როგორებიც არიან რეჟისორები: გ. ნატანსონი, მიხეილ კალიკი, ემილ ლოტიანუ, ბადიმ დერბენიოვი და ოპერატორი პეტრე ტოდოროვსკი. „მოლდოვა-ფილმში“ თავისი პირველი როლები ითამაშეს მსახიობებმა: ტატიანა ვასილიევამ („მარკ ტვენი წინააღმდეგია“ 1975) და მიხაილ ბოიარსკიმ („ხიდები“, 1974). კინოსტუდია მუშაობდა ისეთ რეჟისორებთან, როგორებიც არიან ვალერიუ გაჟიუ, მოსე იზრაილევი, ვალერიუ ჟერეგი და მიხაილ ტიმოფტი; ასევე პროდიუსერ ანატოლი სმიშლიაევთან. კინოსტუდიის მრავალი ფილმის მუსიკა ცნობილმა მოლდოველმა კომპოზიტორმა ევგენი დოგამ დაწერა.

1990-იანი წლების დასაწყისში, უსახსრობის გამო, კინოსტუდიის საქმიანობა მკვეთრად შეიზღუდა.

2022 წელს კინოსტუდიამ თავისი არსებობის 70 წლის იუბილე აღნიშნა.

თანამედროვე აპარატურული აღჭურვილობა „მოლდოვა-ფილმს“ შესაძლებლობას აძლევს, ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში, დაწესებულების ფონდებში შენახული ფილმები გააციფრულოს. ამით შესაძლებლობა ჩნდება, 1600-ზე მეტი ფილმი დაუბრუნდეს დიდ და პატარა ეკრანებს. კიშინიოვში არსებულმა ამერიკის საელჩომ კინოსტუდია სკანირებისა და გაციფრულებისთვის საჭირო აპარატურით მოამარაგა. ამასთან, ფილმების ციფრულ ფორმატში გადატანის უზრუნველსაყოფად, სწავლება გაიარეს ტექნიკურმა სპეციალისტებმა.

კინოსტუდია „მოლდოვა-ფილმის“ კინემატოგრაფიული ფონდი ითვლება ნაციონალურ მემკვიდრეობად. 70-ზე მეტი წლის განმავლობაში მასში თავი მოიყარა 1600-ზე მეტმა ფილმმა. მათ შორის 180 მხატვრული, 1050 დოკუმენტური და 109 ანიმაციური ფილმია.

ფილმები (შერჩევით)

• 1957 — „თეთრი აკაცია“
• 1958 — „ჩვენი მამების ახალგაზრდობა“
• 1962 — „არმაგედონი“
• 1966 — „წითელი მინდვრები“
• 1969 — „ბრალდებულია მკვლელობაში“
• 1971 — „ლაუტარები“
• 1976 — „მარკ ტვენი წინააღმდეგია…“
• 1976 — „შემთხვევა ფესტივალზე“ (მუსიკალური)
• 1981 — „სად ხარ სიყვარულო?“ (მუსიკალური)
• 1981 — „ქალი თეთრებში“
• 1981 — „ტონი ვენდესის შეცდომა“
• 1981 — „მარია-მირაბელა“ (საბავშვო, მუსიკალური)
• 1984 — „როგორ გავხდეთ ცნობილი“
• 1987 — „გობსეკი“
• 1988 — „დისიდენტი“

მულტიპლიკაციური ფილმები (შერჩევით)

• 1980 — „ორი მეზობელი“
• 1982 — „გააჩერეთ მატარებელი“
• 1985 — „ჰაიდუკი“
• 1986 — „მეათე სართულის ზღაპარი“

ლიტერატურა

• Кутырева А. — Внимание, мотор! (О работе киностудии «Молдова- фильм») // Советская Молдавия, 26 марта 1978

რესურსები ინტერნეტში

• კინოსტუდიის ოფიციალური საიტი
• მოლდოვა-ფილმი imdb-ზე
• მოლდოვა-ფილმი facebook-ზე
• „მოლდოვა-ფილმის“ ფილმები
• „მოლდოვა-ფილმის“ ფილმები youtube-ზე