მარმარილოს სასახლე
| მარმარილოს სასახლე | |
|---|---|
 | |
| 59°56′42″ ჩ. გ. 30°19′36″ ა. გ. / 59.9451750° ჩ. გ. 30.3268000° ა. გ. | |
| დაარსდა | 1768 |
| ქვეყანა |
 რუსეთი |
| მდებარეობა | სანქტ-პეტერბურგი |
 | |
მარმარილოს სასახლე (რუს. Мраморный дворец) - სასახლე პეტერბურგის ისტორიულ ცენტრში. 1992 წლიდან გახდა სახელმწიფო რუსული მუზეუმის ფილიალი.
მდებარეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სასახლე მდებარეობს ადმირალტის პირველ კუნძულზე, ესაზღვრება სასახლის სანაპირო, სუვოროვის მოედანი, მილიონნაიას ქუჩა და მრამორნის შესახვევი.
შენობის ჩრდილოეთ ფასადი დგას სასახლის სანაპიროზე, მის უკან არის მდინარე ნევა, რომლის მეორე ნაპირზე არის პეტრე და პავლეს ციხე. იმავე კვარტლის აღმოსავლეთ ნახევარი უკავია ჩრდილო-დასავლეთის სახელმწიფო კორესპონდენციის ტექნიკურ უნივერსიტეტს, რომელიც მდებარეობს სასახლის სამსახურებრივ ფრთაში; მათ შორის 1994 წელს, პაოლო ტრუბეცკომ აღმართა იმპერატორ ალექსანდრე III- ის ძეგლი (ზამენსკაიას მოედანზე დემონტაჟის შემდეგ, ეს იყო რუსეთის მუზეუმის საწყობებში).
ჩრდილო-დასავლეთის სახელმწიფო ტექნიკური უნივერსიტეტის უკან მდებარე შენობის აღმოსავლეთით - ა.ვ. სუვოროვის ძეგლი სუვოროვსკაიას მოედანზე მოქანდაკე მ.ი.კოზლოვსკის მიერ; ასევე არის სამების ხიდი. შენობის სამხრეთით არის პავლოვსკის სამაშველო პოლკის ყაზარმა. დასავლეთის ფასადის მოპირდაპირედ არის რუსეთის საზღვაო გადაზიდვის რეესტრი, სუვოროვის მოედნის მეორე მხარეს არის კულტურის ინსტიტუტი.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პეტრე I– ის პერიოდში, იმ ადგილას, სადაც ახლა მარმარილოს სასახლე მდებარეობს, განთავსებული იყო ფოსტის ეზო ბურჯით, რომელიც აშენდა 1714 წელს.[1] 1716 წლის 24 მარტს რასტრელის მამა და შვილი ჩავიდნენ იტალიიდან ამ ფოსტაში.[2]
1737 წელს გაჩენილმა ხანძარმა გაანადგურა საფოსტო ეზო და მის წინ მდებარე სპილოების შენობა. დამწვარი ადგილი გაიწმინდა და ამ ადგილს დაერქვა "ზედა სანაპირო მოედანი". ადგილი, რომელიც გახდა მარსის ველის გაგრძელება, საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში ცარიელი იყო და მხოლოდ 1768 წელს, ეკატერინე მეორის ბრძანებით, მის ტერიტორიაზე დაიწყო სასახლის მშენებლობა, რომელიც განკუთვნილი იყო მისი საყვარელი გრიგორისთვის საჩუქრად. გრიგორიევიჩ ორლოვისთვის ეკატერინეს ტახტზე ასვლისათვის დახმარებისთვის.[2] შენობის ფასადზე იმპერატრიცა აპირებდა მოოქროვილი ასოებით წარწერის განთავსებას: "მადლიერების შენობა"[3].
სასახლე აშენდა 1768-1785 წლებში არქიტექტორ ანტონიო რინალდის მიერ. გრიგორი ორლოვი გარდაიცვალა 1783 წელს, მშენებლობის დასრულების მოლოდინში. იმავე წელს ეკატერინე II- მ გრაფის მემკვიდრეებისგან შენობა ხაზინაში შეიძინა და 1796 წელს იგი თავის შვილიშვილს, დიდ ჰერცოგ კონსტანტინე პავლოვიჩს გადასცა ქორწინებისთანავე. 1797-98 წლებში სასახლეში ცხოვრობდა პოლონეთის უკანასკნელი მეფე (და ასევე ეკატერინეს ყოფილი რჩეული) სტანისლავ პონიატოვსკი, რომელიც მოულოდნელად აქ გარდაიცვალა 1798 წელს.
1797 წელს იმპერატორმა პავლე I- მა სასახლე გადასცა შვილს, კონსტანტინ პავლოვიჩს. კონსტანტინე პავლოვიჩის გარდაცვალების შემდეგ 1831 წელს, იმპერატორმა ნიკოლოზ I– მა მარმარილოს სასახლე გადასცა მის მეორე ვაჟს, გენერალ-ადმირალს და გლეხის რეფორმის ერთ-ერთ მომავალ ორგანიზატორს, კონსტანტინე ნიკოლაევიჩს. შენობა, რომელიც უკვე ავარიულ მდგომარეობაში იყო, 1840 -იან წლებში არქიტექტორ ალექსანდრე ბრაულოვმა აღადგინა და დაასრულა საკუთარი დიზაინით.
კონსტანტინე ნიკოლაევიჩის გარდაცვალების შემდეგ, სასახლის მფლობელი მისი ქვრივი, დიდი ჰერცოგინია ალექსანდრა იოსიფოვნა იყო. 1911 წელს სასახლე მემკვიდრეობით მიიღო მათმა ვაჟმა, დიდმა ჰერცოგმა კონსტანტინე კონსტანტინოვიჩმა. მის შემდეგ, მარმარილოს სასახლის მფლობელი იყო კონსტანტინე კონსტანტინოვიჩის ვაჟი, პრინცი ჯონ კონსტანტინოვიჩი. ჯონის ძმამ, გაბრიელ კონსტანტინოვიჩმა დაწერა მემუარები სახელწოდებით "მარმარილოს სასახლეში".
თებერვლის რევოლუციის შემდეგ, სასახლე გაიყიდა დროებით მთავრობაში, შრომის სამინისტროს საცხოვრებლად. ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ, 1919-36 წლებში, შენობაში განთავსდა მატერიალური კულტურის ისტორიის აკადემია, ხოლო მისი გაუქმების შემდეგ - ცენტრალური ლენინის მუზეუმის ფილიალი. გამოფენის მოსაწყობად, სასახლე გადააკეთეს არქიტექტორებმა ლანსემა და ვასილევმა.
1950-იანი წლებიდან 1980-იანი წლების ბოლომდე, ოსტინ-პუტილოვეცის ჯავშანმანქანა განთავსდა კვარცხლბეკზე სასახლის წინ (1970-იან წლების გამოკლებით, როდესაც ის სასახლის ფოიეში იყო), დამონტაჟებული ვლადიმერ ილიჩ ლენინის გამოსვლა მსგავსი ჯავშანტექნიკიდან პეტროგრადში ჩასვლისთანავე 1917 წლის 3 აპრილს (16).[4] შემდეგ ჯავშანმანქანა გადავიდა საარტილერიო მუზეუმში, და ვაკანტური კვარცხლბეკი 1994 წელს დაიკავა ალექსანდრე III- ის ძეგლმა. [5]
1992 წელს მარმარილოს სასახლე გადაეცა რუსეთის მუზეუმს.[6] მარმარილოს სასახლის დარბაზებში არის მუდმივი გამოფენა "უცხოელი მხატვრები რუსეთში მე -18 - მე -19 საუკუნის პირველი ნახევარი"; რეგულარულად იმართება თანამედროვე უცხოელი და რუსი ოსტატების დროებითი გამოფენები. ამჟამად, სასახლე ასევე გამოიყენება სხვადასხვა კონგრესებისთვის.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Павлова С. В., Матвеев Б. М. Мраморный дворец. — СПб., 1996.
- Романов Г. М. В мраморном дворце. — Вече, 2007.
- Ухналев А. Е. Мраморный дворец в Санкт-Петербурге. — СПб., 2002.
- Форсия де Пилес. Прогулки по Петербургу Екатерины Великой. Записки французского путешественника. — СПб., 2014.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- История Мраморного дворца на сайте Русского Музея
- Выставки и экспозиции в Мраморном дворце
- Виртуальный тур по Мраморному дворцу
- Подробная история Мраморного дворца, фотографии интерьеров
- Аудиогид по Мраморному дворцу
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Малиновский К. В. Санкт-Петербург XVIII века. стр. 36. — СПб : Крига, 2008. — 576 с.
- ↑ 2.0 2.1 Юпухрейрспмши Юмяюлакэ Ярпнемхи Яебепмни Цпюмхжш Люпянбю Онкъ.. Ревер Пейю Лнийю… Нр Тнмрюмйх Дн Мебяйнцн Опняоейрю დაარქივებული 2014-05-31 საიტზე Wayback Machine. Архивировано 31 мая 2014 года.
- ↑ Власов В. Г. Мраморный дворец в Петербурге // Власов В. Г. Новый энциклопедический словарь изобразительного искусства. В 10 т. — СПб.: Азбука-Классика. — Т. V, 2006. — С. 687
- ↑ Музей Ленина (Энциклопедия Санкт-Петербурга) დაარქივებული 2014-05-31 საიტზე Wayback Machine. Дата обращения: 24 октября 2012. Архивировано 31 мая 2014 года.
- ↑ Мраморный дворец (Энциклопедия Санкт-Петербурга). დაარქივებული 2016-03-08 საიტზე Wayback Machine. Дата обращения: 24 октября 2012. Архивировано 8 марта 2016 года.
- ↑ Мраморный дворец — история и фотографии Дата обращения: 12 сентября 2009. Архивировано 24 июля 2009 года.