კორუფცია სომხეთში
კორუფცია სომხეთში — გავრცელებული და მზარდი პრობლემა სომხეთის რესპუბლიკაში. ევროპის საბჭოს კორუფციის წინააღმდეგ სახელმწიფოთა ჯგუფმა შეფასების მეოთხე რაუნდში აღნიშნა, რომ კორუფცია მნიშვნელოვან პრობლემად რჩება სომხური საზოგადოებისთვის. მოსყიდვის შემთხვევები უკიდურესად კორუმპირებულ სასამართლოში არის ერთ-ერთი მთავარი ფორმა კორუფციის სომხურ საზოგადოებაში.
ზოგადი ინფორმაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2017 წელს აღირიცხა კორუფციასთან დაკავშირებული 634 სისხლის სამართლის საქმე (2016 წელს 428), რამაც გამოიწვია სისხლის სამართლის დევნა 376 პირის მიმართ.[1] 2017 წელს სომხეთმა 35 ქულა მიიღო კორუფციის აღქმის ინდექსში და 180 ქვეყნიდან 107-ე ადგილზე იყო.
საერთაშორისო გამჭვირვალობის 2014 წლის ანგარიშის თანახმად, გამყარებული კორუფცია, ძლიერი პატრონაჟის ქსელები, მკაფიო გამიჯვნა კერძო საწარმოს და საჯარო სამსახურებს შორის, ისევე როგორც სომხეთში პოლიტიკური და ბიზნეს ელიტების გადაფარვა ანტიკორუფციული ძალისხმევის განხორციელებას შედარებით არაეფექტურს ხდის ფართო პოლიტიკური აპათია და ცინიზმი მოქალაქეების მხრიდან, რომლებიც ვერ ხედავენ თავიანთ როლს კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლაში.
2006 წელს გაეროს განვითარების პროგრამა სომხეთში მიიჩნევს, რომ სომხეთში არსებული კორუფცია „სერიოზული გამოწვევაა მისი განვითარებისათვის“. გავრცელებული ინფორმაციით, მთავრობამ ვერ დააფინანსა ანტიკორუფციული სტრატეგიის განხორციელება და არ დახარჯა ფული ან მცირე თანხა ანტიკორუფციული ძალისხმევისთვის.
ანტიკორუფციული ორგანიზაციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სომხეთის მთავრობის მთავარი ანტიკორუფციული ინსტიტუტები არიან ანტიკორუფციული საბჭო - პრემიერ მინისტრის მეთაურობით - და ანტიკორუფციული სტრატეგიის მონიტორინგის კომისია, რომელიც შეიქმნა 2004 წლის ივნისში ანტიკორუფციული პოლიტიკის განხორციელების მიზნით. ამასთან, ეს ინსტიტუტები ძნელად ფუნქციონირებდნენ 2006-2007 წლებში, მიუხედავად იმისა, რომ შეხვედრები ყოველთვიურად უნდა შემდგარიყო. გარდა ამისა, სომხეთის ანტიკორუფციული საბჭო დაადანაშაულეს დიდი რაოდენობით თანხის უმიზეზოდ ხარჯვაში. ორგანიზაციამ ასევე ვერ შეძლო მაღალი თანამდებობის პირების გარშემო წარმოქმნილი დანაშაულებების გამოძიება ან მათი აღკვეთა.[2]
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
გარდაცვლილმა პრემიერ-მინისტრმა ანდრანიკ მარგარიანმა 2003 წელს დაიწყო სომხეთის პირველი პოსტსაბჭოთა კამპანია კორუფციის წინააღმდეგ. თუმცა, ინიციატივა საკმაოდ გააკრიტიკეს, რადგან შედეგების ნაკლებობა იყო. ყოფილმა პრემიერ მინისტრმა ტიგრან სარგსიანმა დაადასტურა, რომ კორუფცია არის სომხეთის ,,ნომერ პირველი პრობლემა, რომელიც ხელს უშლის ჩვენს ყველა რეფორმას". [3]
კორუფციის წინააღმდეგ ბოლოდროინდელმა ზომებმა არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია არა მხოლოდ სომხეთში არამედ საერთაშორისო საზოგადოებაშიც. [3]
კორუფცია განათლებაში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მიუხედავად ხელისუფლების წარმატებისა წვრილმანი კორუფციის შემცირების საქმეში, კორუფცია მაინც მთავარ პრობლემად რჩება, რომელიც დიდ ზეგავლენას ახდენს განათლებაზეც. იგი აღიქმება, როგორც ერთ-ერთი სექტორი, რომელიც ყველაზე დიდ კავშირშია კორუფციასთან. პრობლემასთან ბრძოლის მცდელობამ არაერთგვაროვანი შედეგი გამოიღო და არსებული შეცდომების დახურვის ნაცვლად ხშირად იქმნებოდა სხვა სახის დანაშაულებები. [4][5]
გამოჩენილი დომენის უკანონო გამოყენება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ცნობილი დომენის კანონები გამოყენებულია მოქალაქეების, ბიზნესმენებისა და მიწის მესაკუთრეთა წინააღმდეგ, რომლებსაც უკანონოდ ართმევენ ქონებას. მსგავსი ფაქტები არ წარმოადგენს სახელმწიფო ინტერესს, არამედ კერძო საკუთრებაშია იმავე ხელისუფლების მიერ, რომლებმაც შეასრულეს გამოჩენილი დომენის პუნქტი. აშკარა მაგალითია ერევნის ცენტრალური ჩრდილოეთ გამზირის არეალის განვითარება, რომელიც ერევნის ბოტანიკურ ბაღთან სავაჭრო ცენტრის მშენებლობას ითვალისწინებს. ამ ტერიტორიაზე მშვიდობიანი მოსახლეობის სახლები იყო აშენებული, სადანაც ხალხი იძულებით გამოასახლეს. [6]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ "Criminal statistics of 2017 summary by Armstat" (PDF).
- ↑ The Guardian: Armenia's anti-corruption council accused of lavish spending". Retrieved 2017-03-14.
- ↑ 3.0 3.1 "ARMENIA: GETTING SERIOUS ABOUT CORRUPTION?" Archived 2008-07-27 at the Wayback Machine, EurasiaNet, July 11, 2008.
- ↑ Armenia,3 Round of Monitoring of the Istanbul Action Plan, OECD Publishing, 2014
- ↑ Strengthening integrity and fighting corruption in education: Armenia, Open Society Foundations - Armenia and Center for Applied Policy, 2015
- ↑ The Yerevan Municipality Allocates a Parcel of Land to one of its Employees under the Guise of “Eminent Domain” Archived 2009-08-21 at the Wayback Machine, Hetq Online, November 10, 2008.