კორეული ფერწერა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

კორეული ფერწერა-მოიცავს კორეაში ან საზღვარგარეთელი კორეელების მიერ შესრულებულ ნახატებს ყველა ზედაპირზე. ყველაზე ადრე შემორჩენილი კორეული ნახატები არის ფრესკები გოგურეოს სამარხებში, რომელთაგან მნიშვნელოვანი რაოდენობაა შემორჩენილი, უძველესი დაახლოებით 2000 წლის წინ არის შემორჩენილი(ძირითადად ამჟამინდელ ჩრდილოეთ კორეაში), მრავალფეროვანი სცენებით მოცეკვავეების, ნადირობისა და სულების ჩათვლით.[1] მას შემდეგ, რაც კორეის ნახევარკუნძულზე დიდი გავლენა მოვიდა ჩინეთიდან სამი სამეფოს პერიოდში. ჯოსონის დინასტიამდე მთავარი გავლენა მოახდინა ჩინურმა მხატვრობამ, თუმცა შესრულებული იყო კორეული პეიზაჟებით, სახის თვისებებით, ბუდისტური თემებით და ციურ დაკვირვებაზე აქცენტით, კორეული ასტრონომიის სწრაფი განვითარების შესაბამისად.

გორიეოს პერიოდში (918–1392) მხატვრობაში დომინირებდა ბუდისტური გრაგნილი ნახატები, რომლებიც ადაპტირებდნენ ჩინურ სტილთან; დაახლოებით 160 ნამუშევარი გადარჩა ამ პერიოდიდან. ამ პერიოდში დაარსდა სამეფო მხატვრების სკოლა, აკადემია, დოჰვაზეო.[2] ჯოსონის პერიოდის დასაწყისში (1392–1897) დაინერგა ძირითადად მონოქრომული მელნით სარეცხი ფერწერის ტრადიცია, რომელიც უკვე დიდი ხანია დამკვიდრებული იყო ჩინეთში და დარჩა კორეული და იაპონური მხატვრობის მნიშვნელოვან მიმართულებად. მთის ლანდშაფტის მხატვრობის სტილი ისეთივე მნიშვნელოვანია კორეაში, როგორც ჩინეთში.

კორეული მხატვრობა მოიცავს შავი ფუნჯის მონოქრომატულ ნამუშევრებს, ნაწილი მოყვარულების მიერ არის შესრულებული, ნაწილი არის ფერადი პროფესიონალური ნამუშევრები. მათზე ასახულია მრავალი ჟანრის სცენა, ცხოველთა და ფრინველებისა და ყვავილების მხატვრობა და ფერადი ხალხური ხელოვნება, სახელად მინჰვა. არსებობდა ბუდისტური ერთგული გრაგნილების ტრადიცია, რიტუალური ხელოვნება, საფლავების ნახატები და საფესტივალო ხელოვნება, რაშიც ფართოდ იყენებდნენ სხვადასხვა ფერს. ეს განსხვავება ხშირად კლასზე იყო დაფუძნებული: მკვლევარებმა, განსაკუთრებით კონფუცის ხელოვნებაში, თვლიდნენ, რომ მონოქრომატულ ნახატებში ფერის დანახვა შეიძლებოდა გრადაციების ფარგლებში. მიაჩნდათ, რომ ფერის ფაქტობრივი გამოყენება უხეში იყო ნახატებში და ზღუდავდა ფანტაზიას. კორეული ხალხური ხელოვნება და არქიტექტურული ჩარჩოების მხატვრობა განიხილებოდა, როგორც ხის გარე ჩარჩოების გამანათებელი, რომელიც ჩინური არქიტექტურის ტრადიციებს შეესაბამებოდა. მას ჰქონდა უხვად მდიდარი ჰალოების და პირველადი ფერების ადრეული ბუდისტური გავლენა, ინდური ხელოვნებით იყო შთაგონებული.

კორეელმა მხატვრებმა 1945 წლის შემდგომ პერიოდში აითვისეს დასავლეთის ზოგიერთი მიდგომა. ზოგიერთმა ევროპელმა არტისტმა სქელი იმპასტოს ტექნიკით და წინა პლანზე ფუნჯის შტრიხებით მიიპყრო კორეის ინტერესი. ისეთი მხატვრები, როგორებიცაა გოგენი, მონტიჩელი, ვან გოგი, სეზანი, პისარო და ბრაქი, ძალიან გავლენიანი იყვნენ, რადგან მათ ყველაზე მეტად ასწავლიდნენ სამხატვრო სკოლებში. წიგნებით ადვილად ხელმისაწვდომი და კორეულ ენაზე თარგმნილი იყო. აქედან შედგენილია თანამედროვე კორეელი მხატვრების ტონალური პალიტრები: ყვითელი ოხრა, კადმიუმის ყვითელი, ნეაპოლის ყვითელი, წითელი მიწა და სიენა. ყველა სქლად მოხატული, უხეშად მოვლილი და ხშირად ასახულია ძლიერ ტექსტურირებული ტილოები ან სქელი კენჭიანი ხელნაკეთი ქაღალდები.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Dunn, 352, 360
  2. Dunn, 361