ზღვაზე გემების შეჯახების თავიდან აცილების საერთაშორისო წესები

ზღვაზე გემების შეჯახების თავიდან აცილების საერთაშორისო წესები (ინგლ. International Regulations for Preventing Collisions at Sea; ასევე ცნობილი, როგორც კოლრეგი; ინგლ. COLREGS) ― საერთაშორისო საზღვაო ორგანიზაციის მიერ 1972 წელს მიღებული საერთაშორისო კონვენცია, რომლითაც უნდა იხელმძღვანელოს საზღვაო ტრანსპორტმა ზღვაზე ორი ან რამდენიმე გემის შეჯახების თავიდან ასაცილებლად.

შინაარსი

2022 წლისთვის კონვენცია 41 წესსა და 4 დანართს მოიცავს.

• თავი A - ზოგადი დებულება (General)
  • წესი 1 - გამოყენება (Application)
  • წესი 2 - პასუხისმგებლობა (Responsibility)
  • წესი 3 - ზოგადი განსაზღვრება (General Definitions)
• თავი B - მანევრირებისა და ცურვის წესები (Steering and Sailing Rules)
  • ნაწილი I - გემის ნაოსნობა ხედვის ნებისმიერ პირობებში (Conduct of Vessels in any Condition of Visibility)
    • წესი 4 - გამოყენება (Application)
    • წესი 5 - დაკვირვება (Look-out)
    • წესი 6 - უსაფრთხო სიჩქარე (Safe Speed)
    • წესი 7 - შეჯახების საშიშროება (Risk of Collision)
    • წესი 8 - ქმედება შეჯახების აცილების მიზნით (Action to Avoid Collision)
    • წესი 9 - ვიწრობები (Narrow Channels)
    • წესი 10 - მოძრაობის გამყოფი სისტემები (Traffic Seperation Schemes)
  • ნაწილი II - გემის ნაოსნობა ურთიერთხედვის პირობებში (Conduct of Vessels in Sight of One Another)
    • წესი 11 - გამოყენება (Application)
    • წესი 12 - აფრიანი გემები (Sailing Vessels)
    • წესი 13 - გასწრება (Overtaking)
    • წესი 14 - პირდაპირი მიახლოების სიტუაცია (Head-on Situation)
    • წესი 15 - სიტუაცია კურსების გადაკვეთისას (Crossing Situation)
    • წესი 16 - გზის დამთმობი გემის ქმედება (Action by Give-way Vessel)
    • წესი 17 - გემის ქმედება, რომელსაც უთმობენ გზას (Action by Stand-on Vessel)
    • წესი 18 - გემების ურთიერთვალდებულებანი (Responsibilities Between Vessels)
  • ნაწილი III - გემების მართვა შეზღუდულუ ხილვადობის პირობებში (Conduct of Vessels in Restricted Visibility)
    • წესი 19 - გემების მართვა შეზღუდული ხილვადობის პირობებში (Conduct of Vessels in Restricted Visibility)
• თავი C - შუქები და ნიშნები
  • წესი 20 - გამოყენება (Application)
  • წესი 21 - განსაზღვრებები (Definitions)
  • წესი 22 - შუქების ხილვადობა (Visibility of Lights)
  • წესი 23 - გემი მექანიკური ძრავით სვლის დროს (Power-driven Vessels Underway)
  • წესი 24 - ბუქსირებით დაკავებული და მიმწოლი გემები (Towing and Pushing)
  • წესი 25 - აფრიანი გემები სვლის დროს და ნიჩბიანი გემები (Sailing Vessels Underway and Vessels Under Oars)
  • წესი 26- თევზსაჭერი გემები (Fishing Vessels)
  • წესი 27 - მართვის შესაძლებლობის არმქონე და მანევრირების შესაძლებლობებით შეზღუდული გემები (Vessels Not Under Command or Restricted in their Ability to Manoeuvre)
  • წესი 28 - თავისი წყალშიგით შეზღუდული გემები (Vessels Constrained by their Draught)
  • წესი 29 - სალოცმანო გემები (Pilot Vessels)
  • წესი 30 - ღუზაზე და მეჩეჩზე მყოფი გემები (Anchored Vessels and Vessels Aground)
  • წესი 31 - ჰიდროთვითმფრინავები (Seaplanes)
• თავი D - ხმოვანი და სინათლის სიგნალები (Sound and Lights Signals)
  • წესი 32 - განსაზღვრება (Definitions)
  • წესი 33 - ხმოვანი სიგნალების მისაცემი მოწყობილობა (Equipment for Sound Signals)
  • წესი 34 - მანევრირების აღმნიშვნელი და გამაფრთხილებელი სიგნალები (Manoeuvring and Warning Signals)
  • წესი 35 - ხმოვანი სიგნალები შეზღუდული ხილვადობის დროს (Sound Signals in Restricted Visibility)
  • წესი 36 - ყურადღების მისაპყრობი სიგნალები (Signals to Attract Attention)
  • წესი 37 - განსაცდელის აღმნიშვნელი სიგნალები (Distress Signals)
• თავი E - გამონაკლისები (Exemptions)
  • წესი 38 - გამონაკლისები (Exemptions)
• თავი F - კონვენციის მოთხოვნებთან შესაბამისობის დადასტურება (Verification of Compliance with the Provisions of the Convention)
  • წესი 39 - განსაზღვრება (Definitions)
  • წესი 40 - გამოყენება (Application)
  • წესი 41 - შესაბამისობის დადასტურება (Verification of Compliance)
• დანართი I - შუქებისა და ნიშნების განლაგება და ტექნიკური მახასიათებლები (Positioning and Technical Details of Lights and Shapes)
• დანართი II - დამატებითი სიგნალები თევზსაჭერი გემებისთვის, რომლებიც იჭერენ თევზს ერთმანეთთან ახლოს (Additional Signals for Fishing Vessels Fishing in Close Proximity)
• დანართი III - ხმოვანი სასიგნალო მოწყობილობების ტექნიკური მონაცემები (Technical Details of Sound Signal Appliances)
• დანართი IV - განსაცდელის აღმნიშვნელი სიგნალები (Distress Signals)

ლიტერატურა

• შარაბიძე, ი. ციცქიშვილი, გ. (2021). ზღვაზე გემების შეჯახების თავიდან აცილების საერთაშორისო წესები: ქართული თარგმანი და განმარტებები. ბათუმი: ს.ს. „გამომცემლობა აჭარა“. ISBN 978-9941-500-00-8.

დამატებითი საკითხავი

• Morgans Technical Books (2016), A Seaman's Guide to the Rule of the Road, Wooton-under-edge: Morgans Technical Books, ISBN 978-0-948254-58-1 RN approved self-study book. Includes the full text of the colregs.

რესურსები ინტერნეტში

• ზღვაზე გემების შეჯახების თავიდან აცილების საერთაშორისო წესები. ვიკიწყარო. Retrieved 18 July 2010