ბარცანის შეწირულების დაწერილი დოდორქის ღმრთისმშობლისადმი

ბარცანის შეწირულების დაწერილი დოდორქის ღმრთისმშობლისადმი — ქართული ხელნაწერი საბუთი. დედანი დაკარგულია.

საბუთის აღწერა

პირი: სეა, 1449-1629; გადაწერილია დედნიდან სარგის კაკაბაძის მიერ XX საუკუნის დასაწყისში, 1 ფრ.; ს. კაკაბაძის მიხედვით, საბუთი შესრულებული ყოფილა ქაღალდზე. ზომა 87,5 X 25 სმ; განკვეთილობის ნიშანი: ორი წერტილი. ძველი საარქივო-სააღრიცხვო ნომერი №486.

საბუთი შესრულებულია უწიგნურად, ახლავს მრავალი გრამატიკულ-ორთოგრაფიული შეცდომა. საბუთს თარიღი არ უზის. ს. კაკაბაძე დედანს XIII-XIV საუკუნეებით ათარიღებდა.

ტექსტი

„[ქ.] სახელითა ღმრთისაითა, მამისა, ძისა და სულისა წმიდისაითა; მეოხებითა ყოვლად [წმიდისა] ღ(მრთ)ისმშობლისაითა, ესე დაწერილი [მე, ა]დვ[ა]ს ძემან, მოგაჴსენე თქუენ და ღმერთთა (sic) ჩემთა, გარესჯ(ე)ლ-დოდორქელთა. მოვაჴსენე და შევსწირე და მოგაჴსენე ჩემი მ(ა)მ(უ)ლი. გკ(ა)დრე პ(ატრო)ნთა ღ(მრთ)ისა სწ(ო)რთაგ(ა)ნ გ(აა)ზ(ა)დებ(უ)ლი, ვითა მ(ა)თგ(ა)ნ ნ(ა)ბ(ო)ძვ(ა)რსა ს(ი)გელსა ეჩ(ი)ნა. ჴელგეწიფების გ(ა)სყ(ი)და{დ} და გ(ა)ზ(ი)თვებ(ა){დ} და შეწ(ი)რვ(ა)დ, რ(ა)დაც გ(ი)ნდ(ო)დეს, ესრ(ე)თ გ(ა)თ(ა)ვ(ი)სუფლ(ე)ბ(უ)ლი შ(ე)მ(ო)გწ(ი)რე ბ(ა)რც(ა)ნ[ი] მისითა მ{ი}მდგ(ო)მ{ი}თა, რ(ა)ცა არას [...] უს(ა)რჩლელნ(ი) ყ(ო)ვლ(ი)სა კ(ა)ც(ი)საგ(ა)ნ. არვ(ი)ს საქმ(ე) უც თ(უე)ნთან. გიბ(ე)დნ(ი)ერ(ო)ს ღ(მერთ)მ(ა)ნ შ(ე)ნ, ყ(ო)ლ(ა)დ წმ(ი)დასა ღ(მრთის)მშობ(ე)ლსა დუდ(ა)რქისას{ა}, წ(მინდასა) შ(ე)ნსა დამკ(ვი)-დრებ(უ)ლსა კრებ(უ)ლსა. არც რ(ა) ჩ(ე)მსა ძმ(ა)სა საქმე უც მ(ი)სთვ(ი)ს [...] და ზენაჰარ ჩ(ე)მი ს(უ)ლი, დედ(ა)სა ჩემსა ც(ი)რ(ა)სა, და [ასულსა?] ჩ(ე)მსა ვ(ა)ხახისა. რ(ა)ც ჩ(უე)ნსა ს(უ)ლსა უჴუ(ე)ბ(უ)ლსამც უყ(ა)ვთ ჩ(უე)ნდა სახ[ლსა] შ(ი)ნა. ეს გ(ა)გ(ი)ჩ(ი)ნ(ე) წ(მიდა) საყდართ ღ(მთი)სათა და ყ(ო)ვლად<ა>წმ(ი)დასა მ(ო)წყ(ა)ლე ღ(მრთის)მშ(ობე)ლისადა. აწ, ვინცა ეს ჩემგან დაწ(ე)რ(ი)ლი შ(ე)გ(ი)ცვ(ა)ლუს, ან დ(ი)დმ(ა)ნ დიდებითა, ან მც(ი)რემ(ა)ნ სიმც(ი)რ(ი)თა, რამცა გ(უა)რმ(ა)ნ კ(ა)ცმ(ა)ნ ჴ(ე)ლყოს შლ(ა)დ და ქც(ე)ვ(ა)დ ამ(ი)ს ჩ(ე)მ(გა)ნ გ(ა)გ(ე)ბ(უ)ლსა და ჩ(ე)მთ გ(უ)ლ(ი)თ შ(ე)წ(ი)რულ{ი}სადა; კრ(უ)ლმც არს ცათა შ(ი)ნ(ა) და ქ(უე)ყ(ა)ნ(ა)სა ზედა თუ(ი)თ თ(ა)ვ(ა)დსა ღ(მერთ)სა ჰ(უ)რ(ია)თა და მ(ი)სისა მშობლისა, დოდ(ო)რქ(ი)სა ღ(მრთი)ს<ა>მშობლ(ი)სა მადლითა; შ(ე)მც(ა)ედების ბრძ(ო)ლ(ა) კ(აე)ნ(ი)ს{ა}, დანთქმა დათ(ა)ნ და [ა]ბ(ი)რ(ო)ნ(ი)ს{ი}, შ(ი)შთვ(ი)ლ(ი) ი(უ)დ(ა)ს{ი}, გ(ა)-მც(ა)-სჴდეს, ვით(ა)რცა ს(ი)მ(ო)ნ მოგ[ვ]ი; და ნ(ა)წ(ი)ლ(ი)მცა მ(ი)სი არს [ნისტორ] და ორ(ი)გ(ე)ნ(ე)სთ(ა)ნ{ა} და პ(ე)ტრ(ე) მკ(ა)წრველისა, და ყ(ო)ვ(ე)ლთამცა მგმ(ო)ბ(ა)რთა სულ(ი)სა წმ(ი)დისათა თ(ა)ნა არს ნ(ა)წილ[ი] ს(უ)ლისა მ(ი)სისა დღესა [მას მეორედ მოსუ]ლისა[სა] მისისა. ესემც უთქმს თ(ან)ა: „არ არს ღ(მრთი)სა ძ(ა)ლ(ი)ს(ა)გ(ა)ნ კ(ი)დე“. დ[ა ა]ბ(ე)ლ ძმ(ი)ს მკლვ(ე)ლ(ი)სა წ(ა)მღ(ა)მ (sic), რ(ა)ცა სისხლი ქმნ(ი)ლ{ა} და ექმნების, მ(ი)სგ(ა)ნმცა მი[ე]ც(ე)მ(ი)ს პა(სუ)ხი ღ(მერთ)სა. დავწე[რე] ჩემგან გაგებ(უ)ლი და შეწ(ი)რ(უ)ლ(ი). მტკ(ი)ც(ე)დ ეპყრ(ა)ს და და(უმ)ტკ(ი)ცოს ღ(მერთ)მ(ა)ნ ყ(ოვე)ლსა, გ(ა)გ(ე)ბ(უ)ლი მისი მტკ(ი)ც(ე) ყოს.“

ლიტერატურა

• ლომიძე დ., ჭუმბურიძე მ., სხირტლაძე ზ., გარეჯის ისტორიული დოკუმენტები, თბ., 2008, გვ. 11-12