იხილეთ წყარო გვერდისთვის ქრისტეს სუდარა

[[ფაილი:Shroud positive negative compare.jpg|250px|right|thumb|250px|right|ქრისტეს სახის თანამედროვე ფოტო: მარცხნივ - პოზიტივი, მარჯვნივ - ნეგატივი.]]
'''[[ქრისტე]]ს სუდარა''' (აგრეთვე ცნობილი როგორც '''ტურინის სუდარა''') — ქსოვილის ნაჭერი (სუდარა), რომელშიც გადმოცემით [[იესო ნაზარეველი]] გაახვიეს გარდაცვალებისას. ამჟამად ინახება [[ტურინის საკათედრო ტაძარი|ტურინის საკათედრო ტაძარში]]. [[ახალი აღთქმა|ახალ აღთქმაში]] [[ქრისტე]]ს [[მოციქულები]] ადასტურებენ, რომ იოსებ არიმათიელმა, ქრისტეს (საიდუმლო) მოწაფემ და ნიკოდემოსმა ჩამოხსნეს ქრისტეს სხეული ჯვრიდან, განბანეს ნელსაცხებლებით, გაახვიეს [[სუდარა]]ში და დამარხეს კლდეში ახლადგამოკვეთილ სამარხში, ისე, როგორც [[ებრაელები]] ჩვეულებისამებრ მარხავდნენ გარდაცვლილებს. [[იოანე ღვთისმეტყველი]] მოგვითხრობს, რომ იგი [[წმინდა პეტრე|პეტრესთან]] ერთად შევიდა სამარხში, მაგრამ ჯვარცმული ქრისტეს [[სხეული]] ვერ იპოვნა. ე.წ. ტურინის სუდარა არის გრძელი [[ნაჭერი]] (4,36X1,1) ძველებური, განსაკუთრებულად ნაქსოვი [[მატერია]], რომელზეც აღბეჭდილია ორი მთლიანი სიგრძის ნაწამები ადამიანის [[გამოსახულება]]. მოოქროსფრო-მოყავისფრო ანაბეჭდებს აქვთ ფოტოგრაფიული [[ნეგატივი]]ს ყველა დამახასიათებელი თვისება. შემდგომი გამოკვლევებისას დადგინდა, რომ გამოსახულება 3 განზომილებიანია. ანაბეჭდები სუდარაზე თავით თავზეა გადაბმული, რადგან სუდარა სხეულს ქვემოთ ჰქონდა დაგებული, თავზე გადადიოდა და მთლიანად ფარავდა სხეულს.

== ისტორია ==
გადმოცემის თანახმად, თავდაპირველად სუდარა ინახებოდა [[წმინდა პეტრე]] მოციქულთან, შემდგომში კი გადაეცემოდა მოციქულებს. ქრისტიანების დევნის პერიოდში სუდარას მალავდნენ, რადგან [[ებრაელები]] და [[რომაელები]] ცდილობდნენ გაენადგურებინათ ქრისტიანული რელიკვიები. ქრისტიანობის ოფიციალურ [[რელიგია]]დ გამოცხადების შემდეგ სუდარა [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლში]] გადაიტანეს. V ს. სუდარა გადაიტანეს ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის [[ბაზილიკა]]ში ქ. ვლახერნში. ხატთმებრძოლთა რეაქციის პერიოდში სუდარა [[იერუსალიმი|იერუსალიმში]] გადაიტანეს. შემდგომში კი კვლავ კონსტანტინოპოლში, სადაც სპეციალურად განკუთვნილ დღეებში გამოჰქონდათ [[ხალხი]]ს წინაშე. სუდარა სურნელოვან არომატს გამოსცემდა. მოშორებიდან სუდარაზე აღბეჭდილი გამოსახულება მამაკაცის სხეულს ჩამოჰგავდა, ახლოდან კი ეს [[ეფექტი]] იკარგებოდა. [[ჯვაროსნები]]ს მიერ [[კონსტანტინოპოლი]]ს აღების და გაძარცვის შემდეგ, სუდარა [[ევროპა]]ში აღმოჩნდა (1353 წ.). სუდარა ჯერ ინახებოდა საფრანგეთში, პარიზთან ახლოს, შემდგომში კი გადაიტანეს [[იტალია]]ში, ქ. [[ტურინი]]ს საკათედრო ტაძარში, სადაც ის დღემდე ინახება. თავდაპირველად, სუდარის სინამდვილეში, ბევრს შეჰქონდა ეჭვი. იმის დასამტკიცებლად, რომ გამოსახულებანი სუდარაზე არ იყო დახატული, 1508 წ. ის დიდხანს ადუღეს ზეთში, შემდეგ გაიტანეს მოედანზე და ხალხის თანდასწრებით გარეცხეს და გახეხეს. მიუხედავად ამისა, ადამიანის სხეულის ანაბეჭდები სუდარაზე არ გამქრალა. სუდარა 3-ჯერ მოჰყვა ხანძარში - ერთხელ კონსტანტინოპოლში და ორჯერ ევროპაში, მაგრამ მნიშვნელოვნად არ დაზიანებულა.

== მეცნიერული კვლევები ==
[[ფაილი:Shroudofturin.jpg|thumb|200px|right|thumb|180px|right|ქრისტეს სუდარის ორმხრივი ფოტო]]
1898 წ. 28 მაისს სუდარა გამოიტანეს რელიგიური ხელოვნების [[გამოფენა]]ზე ქ. ტურინში, სადაც ის გადაიღო იტალიელმა ადვოკატმა და ფოტომოყვარულმა [[სეკონდო პია]]მ. მან გააკეთა ორი [[ფოტო]] დიდი ზომის ფურცლებზე (50X60 სმ). ფირის გამჟღავნებისას კი მოხდა იმ დროისთვის მეცნიერულად აუხსნელი და წარმოუდგენელი [[მოვლენა]]: '''ნეგატივზე''' გამოჩნდა მშვიდი და კეთილშობილი სახის მამაკაცის '''პოზიტიური''' ფოტოგრაფიული [[გამოსახულება]]. ამ უჩვეულო მოვლენის შემდგომ სუდარით განსაკუთრებულად დაინტერესდნენ სხვადასხვა ქვეყნის მეცნიერები. თანამედროვე ფოტოგრაფიებზე ძალზედ მკაფიოდ ჩანს სისხლჩაქცევები, ამოგლეჯილი წვერი თუ სხვა დანარჩენი ჭრილობები. მრავალრიცხოვანმა ექსპერიმენტებმა დაამტკიცეს, რომ სმირნისა და [[ალოე]]საგან დამზადებულ ნელსაცხებელს თუ წავუსვამთ მიცვალებულს, ანაბეჭდები მართლაც გადავა სუდარაზე, მაგრამ ასეთ ანაბეჭდებს არ ექნებათ სხეულის კონტურის სწორი მოხაზულობა. ასეთი ანაბეჭდები დაემსგავსებიან ლაქებს და კარიკატურულ სილუეტებს, რაც დამოკიდაბული იქნება იმაზე, თუ სად შეეხება ტილო სხეულს. თანამედროვე ეპოქაში დაიწყო სუდარის [[აუტენტიფიკაცია]], მისი შესწავლა-გამოკვლევა ყველაზე დახვეწილი მეთოდებით. ექსპერტებმა უპირველეს ყოვლისა დაადგინეს დამზადების [[დრო]]. პირველი დამადასტურებელი ეს არის თავად სუდარა. აღმოჩნდა, რომ ეს არის ძალიან ძველი და განსაკუთრებულად ნაქსოვი ტილო ე.წ. "დამასკო", რომელიც მზადდებოდა მხოლოდ I საუკუნემდე; მეორე დამადასტურებელია პილატეს [[მონეტა]], რომელიც თვალებზე ჰქონდა დადებული სხეულს. მონეტა ძალზედ მკაფიოდ არის აღბეჭდილი სუდარაზე, იმდენად მკაფიოდ, რომ მეცნიერებმა შესძლეს გრავიურაზე [[ორთოგრაფია|ორთოგრაფიული]] შეცდომის აღმოჩენა. [[ნუმიზმატი|ნუმიზმატებმა]] რამდენიმე ასეთი [[მონეტა]] მოიძიეს, რომლებიც ზუსტად ადასტურებენ დამზადების დროს - I ს. ქრისტეშობიდან. დადგინდა ასევე გეოგრაფიული მდებარეობა. ექსპერტებმა გამოიკვლიეს ქსოვილზე არსებული ნივთიერებები. დადგინდა, რომ სულ 49 მცენარის ნაშთია შემორჩენილი; მათში 12 [[ენდემური]] მცენარის, რომლებიც მხოლოდ სამხრეთ [[პალესტინა]]ში იზრდება, [[მკვდარი ზღვა|მკვდარი ზღვის]] [[უდაბნო]]ს აუზში. მეცნიერებმა აღმოაჩინეს [[მათრახი]]ს 98 კვალი, რომელსაც იყენებდნენ რომაელები 1 ს.-ში; ხელ-ფეხზე ლურსმნის 4 ნაიარევი და სხვ. მეცნიერებმა განსაზღვრეს [[წონა]]: დაახ. 79 – 80 კგ. [[სიმაღლე]]: 180 სმ.; [[სისხლი]]: IV ჯგუფი, [[რეზუსი|რეზუს]]-უარყოფითი.

== დათარიღების პრობლემები და სკეპტიციზმი ==
[[XX]] ს.-ში სუდარის გამოკვლევებში თითქმის ყველა მოწინავე ქვეყნის მეცნიერული საზოგადოებები ჩაებნენ. 1988 წელს [[აშშ]]-ს, [[დიდი ბრიტანეთი]]ს და [[შვეიცარია|შვეიცარიის]] ლაბორატორიებში ჩატარდა [[რადიო-იზოტოპური ანალიზი]] [[ნახშირბადი]]ს [[იზოტოპი]]ს [[C14]]-ის გამოყენებით. სამმა დამოუკიდებელმა გამოკვლევამ დაადგინა სუდარის ასაკი - დაახ. 700-800 წ. ამ გამოკვლევათა საფუძველზე ოქსფორდის უნივერსიტეტის პროფესორმა ედვარ ჰილმა გამოთქვა ვარაუდი, რომ გამოსახულება სუდარაზე დახატულია. ტურინის კარდინალმა ანასტასიო ბალლესტრერომ ზოგიერთ მეცნიერთა ვარაუდიდან გამომდინარე დასაშვებად მიიჩნია სუდარის სიყალბე. ცალკეულ მეცნიერთა სკეპტიკურმა დამოკიდებულებამ დიდი რეზონანსი გამოიწვია მსოფლიოს მეცნიერულ წრეებში. მეცნიერთა სხვადასხვა ჯგუფმა შემდგომი კვლევების საფუძველზე გამოთქვა მოსაზრება, რომელიც მართლაც დადასტურდა: 1988 წ. სუდარიდან ნიმუშები აღებული იყო შუა საუკუნეებში ჩაკერებული ფრაგმენტებიდან. იგივე დაადასტურა წამყვანმა ამერიკელმა მეცნიერმა [[როჯერსი, რაიმონდ|რ. როჯერსმა]] (აშშ ტურინის სუდარის შემსწავლელი ცენტრის ქიმიური კვლევების განყოფილების ხელმძღვანელი) თავის ცნობილ გამოკვლევებში. რუსეთის ფედერალური უშიშროების სამსახურის (ФСБ) კრიმინალისტიკის ინსტიტუტის მკვლევართა ჯგუფმა ანატოლი ფესენკოს ხელმძღვანელობით დაადასტურა 1988 წლის გამოკვლევათა უზუსტობა. რუსმა კრიმინალისტებმა დაადგინეს, რომ სუდარა ნამდვილად I საუკუნეს განეკუთვნება და მასზე აღბეჭდილი გამოსახულება არ არის დახატული.

== თანამედროვე კვლევები ==
2008 წ. [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორებმა [[კრისტოფერ რამსი]]ს ხელმძღვანელობით ჩაატერეს სუდარის გამოკვლევა, რომელმაც გაამყარა რუსეთის ფედერაციის ფედერალური უშიშროების სამსახურის დასკვნები. კვლევებმა დაადასტურა, რომ სუდარაზე არსებული გამოსახულება არ არის დახატული. სუდარაზე შემონახულია ადამიანის სისხლის ლაქები. მეცნიერებმა გამოიკვლიეს სისხლი და აღმოაჩინეს მისი კომპონენტები: [[ჰემოგლობინი]], [[ბილირუბინი]] და [[ალბუმინი]]. ალბუმინის მომატებული რაოდენობა მეცნიერთა მტკიცებით მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ ადამიანი გარდაიცვალა სტრესულ მდგომარეობაში, წამებისას. ლეიკოციტებში [[ქრომოსომა]]თა განლაგებით განისაზღვრა მამრობითი სქესი. [[ვატიკანი]]ს თანხმობით სუდარის გამოკვლევა კვლავ გრძელდება. [[2008]] წ. მეცნიერებმა პირველად შესძლეს გაეკეთებინათ სუდარის უზუსტესი ციფრული ფოტო. მაურო გავინელლის განცხადებით ციფრული ფოტოს გარჩევადობა 12,8 მილიარდი [[პიქსელი]]ა, რაც თითქმის 1300 ჯერ აღემადება აქამდე არსებულ ციფრულ ფოტოს 10 მილიონი პიქსელის გარჩევადობით. უახლესი ფოტო 1600 კადრისგან შედგება და საშუალებას გვაძლევს დავინახოთ ქრისტეს გამოსახულების უმცირესი დეტალებიც. მეცნიერები გეგმავენ ამ უნიკალური ციფრული ფოტოს ინტერნეტში განთავსებას.

== ქრისტეს გამოსახულება ==
მეცნიერებისთვის უმთავრესი გამოცანად რჩება სუდარაზე ქრისტეს 3 განზომილებიანი გამოსახულება. თანამედროვე [[ფიზიკა|ფიზიკისთვის]] უცნობმა [[გამოსხივება]]მ, რომელიც წამის მემილიონედების განმავლობაში გრძელდებოდა სუდარაზე დატოვა უზუსტესი ფოტოგრაფიული გამოსახულება, რომლის სისქე სულ რამდენიმე [[მიკრონი]]ა. ჯერ კიდევ 1978 წ. ცნობილ გამოკვლევებისას (სუდარის აუტენტიფიკაციაში საბჭოთა მეცნიერებიც იღებდნენ მონაწილეობას, მაგრამ მათ, თავი შეიკავეს სუდარაზე გამოსახული ადამიანის შესახებ კომენტარისგან). მეცნიერებმა გამოთქვეს აზრი, რომ ანაბეჭდები სუდარაზე გადავიდა [[თერმობირთვული აფეთქება|თერმობირთვული აფეთქების]] მსგავსად მომხდარი ზემძლავრი განათების შედეგად ქრისტეს [[აღდგომა|აღდგომის]] მომენტში. მეცნიერთა აზრით მსგავს მოვლენას ადგილი აქვს [[ხიროსიმა]]ში და [[ნაგასაკი]]ში, სადაც [[ატომური ბომბი|ატომური ბომბების]] აფეთქების შედეგად შენობებზე დაფიქსირადა ე.წ. "მუდმივი ჩრდილები". [[რუსეთი]]ს და [[ევროპა|ევროპის]] წამყვანმა მეცნიერებმა ვარაუდი გაქმოთქვეს, რომ გამოსახულება წარმოიქმნა მძლავრი სპეციფიკური გამოსხივების შედეგად. შემდგომმა კვლევებმა დაამტკიცეს, რომ გამოსხივება არ ემორჩილებოდა ჩვენთვის ცნობილ ფიზიკის კანონებს. ცნობილმა რუსმა ფიზიკოსმა ა. ბელიაკოვმა დაამუშავა [[თეორია]], რომელსაც ”[[ცეცხლოვანი სხეულის თეორია]]” ეწოდა. აღდგომის მომენტში ქრისტეს სხეული [[სინათლე]]დ გარდაისახა და ქსოვილზე მეცნიერებისათვის წარმოუდგენლად ზუსტი გამოსახულება დატოვა, ისე, რომ მიმხმარი სისხლის და სხვა გვამური სითხეების ლაქები უვნებლად დატოვა. მეცნიერთა მტკიცებით, სუდარის გვამიდან აცლის შემთხვევაში აუცილებლად დარჩებოდა ნაკვალევი. ქრისტეს სხეული აღდგომისას სინათლედ გარდაისახა. მეცნიერთა მტკიცებით სუდარა წარმოადგენს იესო [[ქრისტე]]ს აღდგომის უდავო ფიზიკურ მტკიცებულებას. ქრისტეს სუდარას XX ს. ეწოდა აგრეთვე ”მეხუთე სახარება”.

== სუდარის ასლები ==
=== ალბრეხტ დურერის ასლი - 1516 ===
=== გვადელუპას ასლი - 1568 ===
=== 1620 წლის ასლი ===
=== 1644 წლის ასლი ===
=== 1652 წლის ასლი ===
=== 1653 წლის ასლი ===

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.shroud.com/ აშშ ტურინის სუდარის შემსწავლელი საზოგადოება (ოფიციალური საიტი)]
* [http://www.shroud.com/meacham2.htm 3D გამოსახულება]
* [http://shroudofturin4journalists.com/3d.htm მასალა ჟურნალისტებისათვის] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090207083818/http://www.shroudofturin4journalists.com/3d.htm |date=2009-02-07 }}
* [http://www.pravoslavie.ru/sretmon/turin/datirovanie.htm К вопросу о датировании туринской плащаницы] {{ref-ru}}
* http://www.shrouduniversity.com
* [http://www.youtube.com/watch?v=GEMhQwovWr0 Discovery Channel - Shroud of Turin - New Evidence (ახალი მტკიცებულებები)]
* [http://www.youtube.com/watch?v=iVXXZcN8RVI BBC DOC - Shroud of Turin - New Evidence (BBC - ის მომზადებული დოკუმენტური ფილმი - "ახალი მტკიცებულებები")]
*  [http://www.youtube.com/watch?v=6KYU8Fnx1YQ&playnext=1&list=PL18FCEF7E749BB5F0&feature=results_main Туринская плащаниця  (ახალი მტკიცებულებები)]
* [http://www.shroudofturin.com/exhgallery.html კოლორადოს ცენტრი]
* [http://thierrycastex.blogspot.fr/ უახლესი სამგანზომილებიანი (3D) მოდელი და აღმოჩენილი წარწერები - „ნაზარეველი“ და სხვა]
* [http://www.myvideo.ge/?video_id=1717177 National Geographic-ის 2012 წლის დოკუმენტური ფილმი „ტურინის სუდარა“]
* [http://www.youtube.com/watch?v=ECqXohOFjzM სასწაულები 2012 (ტურინის სუდარა) ([[რუსული ენა|რუს.]])]
* [http://azbyka.ru/tserkov/chudo/turinskaya_plaschanitsa_01-all.shtml Туринская плащаница]
* [http://www.youtube.com/watch?v=WfXHlPq-snc "ტურინის სუდარა"]

{{იესო ქრისტე}}

[[კატეგორია:ტურინის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:ქრისტიანული სიწმინდეები]]