ქასიმ ბეი ზაქირი
| ქასიმ ბეი ზაქირი | |
|---|---|
| აზერ. قاسم بَی ذاکر | |
 | |
| დაბადების თარიღი | 1784[1] |
| დაბადების ადგილი | შუშა |
| გარდაცვალების თარიღი | 1857[1] |
| გარდაცვალების ადგილი | შუშა |
| დასაფლავებულია | Mirza Hasan cemetery |
| ფსევდონიმი | Zakir |
| საქმიანობა | პოეტი |
| მოქალაქეობა |
ყარაბაღის სახანო რუსეთის იმპერია |
| შვილ(ებ)ი | Ali bey Fuladov |
ქასიმ ბეი ალიბექ-ოღლუ ზაქირი (აზერ. Qasım bəy Zakir; დ. 1784, შუშა —1857) — აზერბაიჯანელი პოეტი. ფ. ქასიმზადეს აზრით აზერბაიჯანულ ლიტერატურაში კრიტიკული რეალიზმის ერთ-ერთი დამაარსებელი.[2]
ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქასიმ-ბეი დაიბადა შუშაში ყარაბახის წარჩინებულ ოჯახში, ჩამომავალი ჯავარშირების გვარიდან. მისი მამა იყო შეძლებული მიწათმფლობელი, რაც საშუალებას აძლევდა შვილისათვის კარგი განათლება მიეცა. ქასიმ-ბეიმა განათლება მიიღო მუსულმანურ სასულიერო სასწავლებელში. მან შეისწავლა არაბული და სპარსული, ასევე კლასიკური აღმოსავლური ლიტერატურა.
ქასიმ-ბეი ზაქირი მსახურობდა მეფის არმიაში და მონაწილეობდა ორ რუსულ-სპარსულ ომში 1804-1813 და 1826—1828 წლებში. დემობილიზაციის შემდეგ პოეტი ცხოვრობდა სოფელ ხინდირისტანში, რომელიც საჩუქრად გადასცა მას მეხტიგულუ ხანომ ჯავანშირმა. მალე ქასიმ-ბეი დაადანაშაულეს იმაში, რომ ის თავისთან იფარავდა დევნაში მყოფ ბიძაშვილს ბეხბუდ-ბეი ჯავანშირს. ზაქირი დააპატიმრეს და შუშაში ერთწლიანი პატიმრობის შემდეგ გააგზავნეს ბაქოში. მეგობრების აქტიური ძალისხმევითა და დახმარებით ზაქირი თავისუფლებაზე გამოვიდა და დაბრუნდა სახლში, თუმცა სიცოცხლის ბოლომდე ჩინოვნიკების ზედამხედველობის ქვეშ ცხოვრობდა. ქასიმ-ბეი გარდაიცვალა 1857 წელს შუშაში და დაიკრძალა მირზა ხასანის სასაფლაოზე. მისი ლექსები პირველად გამოიცა აზერბაიჯანის სსრ-ში.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 489-490.