იხილეთ წყარო გვერდისთვის ფრანც ქსავერ ვოლფგანგ მოცარტი

[[ფაილი:Franz Xaver Mozart (Wolfgang Jr) 1825.jpg|thumb|right]]
'''ფრანც ქსავერ ვოლფგანფ მოცარტი''' (დ. [[26 ივლისი]], [[1791]] —  გ. [[29 ივნისი]], [[1844]]) — ავსტრიელი [[კომპოზიტორი]], [[პიანისტი]], [[დირიჟორი]] და მუსიკალური პედაგოგი. ის განთქმულია, როგორც [[ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტი]]ს შვილი. ის იყო ვოლფგანგ ამადეუსისა და [[კონსტანცია მოცარტი]]ს (ვებერი) შვილი. ვოლფგანგმა ეს სახელი შვილს თავისი მოსწავლის და ახლო მეგობარის - [[ფრანც ქსავერ ზიუსმაირი]]ს პატივსაცემად დაარქვა. 
ქსავერი დაიბადა 1791 წლის 26 ივლისს, მამის გარდაცვალებამდე 5 თვით ადრე. 

მუსიკალური განათლება მიიღო [[ანტონიო სალიერი]]სა<ref>[http://www.smh.com.au/entertainment/opera/did-salieri-really-kill-mozart-20140612-zs2t4.html Did Salieri really kill Mozart?]</ref> და [[იოჰან ჰუმელი]]საგან, მუსიკის წერა კი [[იოჰან გეორგ ალბრეხტსბერგერისა]] და [[ზიგმუნტ ნეუკომი]]საგან. ის უკრავდა ფორტეპიანოზეც და ვიოლინოზეც, მუსიკას კი მამამისისავით პატარობიდან წერდა. 

ფრანც ქსავერი გახდა პროფესიონალური მუსიკოსი, განთქმული როგორც კომპოზიტორი და პედაგოგი. 

პირველი კონცერტი გამართა 1805 წელს, 14 წლის ასაკში. ფულის საჭიროების გამო წავიდა [[ლვოვი|ლვოვში]], სადაც გრაფ ბავაროვსკის ქალიშვილს ასწავლიდა. მალე მას მობეზრდა [[პიტკამენი|პიტკამენში]] ცხოვრება, ამიტომაც გადავიდა [[ბურშტინი|ბურშტინში]] სადაც ასწავლიდა ვონ იანიზევსკის ქალიშვილებს და ამავე დროს ატარებდა კონცერტებს - უკრავდა თავის და მამამისის ნაწარმოებებს. 2 წლის შემდეგ ისევ დაბრუნდა ლვოვში, სადაც 20 წელი ასწავლიდა და მართავდა კონცერტებს. 1826 - 1829 წლებში მან უდირიჟორა წმინდა სესილიას ორკესტრს, რომელიც 400 დამწყები მომღერლისაგან შედგებოდა. 1826 წელს იდირიჟორა მამამისის [[რეკვიემი (მოცარტი)|რეკვიემი]]

== შემოქმედება ==
=== ძირითადი ნაწარმოებები ===
* საფორტეპიანო კვარტეტი ლა მინორში, ოპ. 1 (გამოქვეყნდა [[1802]] წელს)
* სონატა ფორტეპიანოსა და ვიოლინოსათვის სი მაჟორში, ოპ. 7 
* საფორტეპიანო სონატა ლა მაჟორში, ოპ. 10 
* 6 ნაწარმოები [[ფლეიტა|ფლეიტისა]] და 2 [[ვალტორნა]]სთვის, ოპ. 11 
* საფორტეპიანო კონცერტი no.1 დო მაჟორში, ოპ. 14 
* სონატა ფორტეპიანოსა და ვიოლინოსათვის ფა მაჟორში, ოპ. 15 
* ''Six Polonaises mélancoliques'' ფორტეპიანოსთვის, ოპ. 17 
* სონატა ვიოლონჩელოსა/ვიოლინოსა და ფორტეპიანოსათვის მი მაჟორში, ოპ. 19 (გამოქვეყნდა [[1820]] წელს)
* ''Quatre Polonaises mélancoliques'' ფორტეპიანოსათვის, ოპ. 22 
* ვარიაციები [[ეტინე მეჰული|მეჰულის]] რომანსზე, ოპ. 23
* ორი პოლონეზი ფორტეპიანოსათვის, ოპ. 24 
* საფორტეპიანო კონცერტი No. 2 მი-დიეზ მაჟორში, ოპ. 25 
* "გაზაფხულის პირველი დღე", კანტატა სოლოსა, გუნდის და ორკესტრისთვის, ოპ. 28 
* სიმფონია
* რონდო მი მინორში ფლეიტასა და ფორტეპიანოსათვის 
* სიმღერები ფორტეპიანოს აკომპონიმენტით


== ეპიტაფია ==
[[ფაილი:Hrob F. X. W. Mozarta.jpg|thumb|right|ფრანც ქსავერ ვოლფგანგ მოცარტის საფლავი]]
ფრანც ქსავერ ვოლფგანგ მოცარტის ეპიტაფიის ავტორია [[ფრანც გრილპარცერი]].

<poem>'''Am Grabe Mozart des Sohnes'''

So bist du endlich hingegangen,
Wohin der Geist dich ewig zog,
Und hältst den Großen dort umfangen,
Der adlergleich zur Sonne flog.

Daß keiner doch dein Wirken messe,
Der nicht der Sehnsucht Stachel kennt,
Du warst die trauernde Zypresse
An deines Vaters Monument.

Wovon so viele einzig leben,
Was Stolz und Wahn so gerne hört,
Des Vaters Name war es eben,
Was deiner Tatkraft Keim gestört.

Begabt, um höher aufzuragen,
Hielt ein Gedanke deinen Flug;
"Was würde wohl mein Vater sagen?"
War dich zu hemmen schon genug.	

Und wars zu schaffen dir gelungen,
Was manchen andern hoch geehrt,
Du selbst verwarfst es, kaum gesungen,
Als nicht des Namens ''Mozart'' wert.

Nun öffnen sich dem guten Sohne
Des großen Vaters Arme weit,
Er gibt, der Kindestreu zum Lohne,
Ein Teilchen dir Unsterblichkeit.

Der Name, dir ein Schmerzgenosse,
Er wandelt sich von heut in Glück;
Tönt doch von Salzburgs Erzkolosse
Ein Echo auch für dich zurück.

Wenn dort die Menge sich versammelt,
Ehrfürchtig Schweigen alle bannt,
Wer dann den Namen ''Mozart'' stammelt,
Hat ja den deinen auch genannt. </poem>

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტი}}

{{DEFAULTSORT:მოცარტი, ფრანც ქსავერ ფოლფგანგ}}
[[კატეგორია:ავსტრიელი კომპოზიტორები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი დირიჟორები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1791]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 ივნისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1844]]