იხილეთ წყარო გვერდისთვის ოსკარი

{{ინფოდაფა ჯილდო
|სახელი = ოსკარები
|მიმდინარე დაჯილდოება =
|სურათი =Academy Award trophy.png
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|აღწერა = კინემატოგრაფიაში შეტანილი წვლილისათვის
|წარმდგენი = [[კინემატოგრაფიული ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემია]]
|ქვეყანა = {{flag|აშშ}}
|ადგილმდებარეობა = ჰოლივუდი, ლოს-ანჯელესი
|წელი = [[16 მაისი]], [[1929]]
|წელი2 =      
|საიტი = {{URL|oscars.org}}
}}
'''აკადემიის პრიზები''' ანუ '''ოსკარები''' ([[2013]] წელს ოფიციალური სახელწოდება, „აკადემიის პრიზები“ შეიცვალა „ოსკარებით“) — [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებში]] კინოინდუსტრიაში მიღწევების აღსანიშნავად ყოველწლიურად გამართული დაჯილდოების ცერემონია. სხვადასხვა კატეგორიაში გამარჯვებული ჯილდოვდება [[ქანდაკება|ქანდაკების]] ასლით, რასაც ოფიციალურად ეწოდება აკადემიის ღირსების პრიზი, და დღეს მთელ მსოფლიოში ცნობილია როგორც, „ოსკარი“. დაჯილდოების ცერემონია პირველად 1929 წელს [[ლოს-ანჯელესი|ლოს-ანჯელესში]] „ჰოლივუდ რუზველტ ჰოტელში“ გაიმართა. ცერემონიას ზედამხედველობას უწევს „[[კინემატოგრაფიული ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემია]]“ (Academy of Motion Picture Arts and Sciences - AMPAS).

„ოსკარებით“ დაჯილდოების ცერემონია [[ტელევიზია|ტელეეთერში]] პირველად [[1953]] წელს გადაიცა. დღეს პირდაპირი ტრანსლაცია უკვე მსოფლიოს 200-ზე მეტ ქვეყანაში ხდება. „ოსკარები“ არის შოუ-ბიზნეზში უძველესი დაჯილდოების ცერემონია. მსგავსი ცერემონიები: [[ემის ჯილდო|Emmy Awards]], [[ტონი (ჯილდო)|Tony Awards]] და [[გრემის ჯილდო|Grammy Awards]], გადმოღებულია „ოსკარების“ ფორმატიდან. „აკადემიის პრიზებით“ დაჯილდოების საღამო, მსოფლიოში ყველაზე პრესტიჟულ ცერემონიად ითვლება.

== ისტორია ==
„აკადემიის პრიზების“ პრეზენტაცია პირველად გაიმართა [[1929]] წლის 16 მაისს კერძო ვახშამზე „Hollywood Roosevelt Hotel-ში“. ცერემონიას ესწრებოდა დაახლოებით 270 ადამიანი. მაშინდელი წვეულების ბილეთის ღირებულება იყო 5 დოლარი (2015 წლის კურსით 69 დოლარი). სულ გადაცემული იქნა „ოსკარის“ თხუთმეტი ქანდაკება. პრიზით აღინიშნა 1927-28 წლებში გამოსული ფილმები, დამდგმელი რეჟისორების და კინოინდუსტრიაში მოღვაწე სხვა პიროვნებების საქმიანობა. ცერემონია გრძელდებოდა დაახლოებით 15 წუთის განმავლობაში.
[[ფაილი:Joan Fontaine and Gary Cooper.jpg|160პქ|მარჯვნივ|მინი|[[ჯოან ფონტეინი]] და [[გერი კუპერი]] [[1942]] წლის დაჯილდოებაზე]]
იმ პერიოდში დაჯილდოების შედეგები მედიას ღამით, 23:00 საათზე გადაეცემოდა. თუმცა ხშირად გამარჯვებულების სახელებს მედია წინასწარ ასაჯაროებდა. ამიტომ 1941 წლიდან აკადემია იყენებს დალუქულ კონვერტებს, სადაც გამარჯვებულების სახელია მოხსენიებული.

პირველი პრიზი მამაკაცის როლის საუკეთესო შერულებისთვის [[1929]] წელს გადაეცა გერმანელ მსახიობს, [[ემილ იანინგსი|ემილ იანინგს]]. იმ პერიოდში კინომოღვაწეებს აჯილდოვებდნენ ერთდროულად რამდენიმე ფილმში მუშაობისთვის. პირველი გამარჯვებული მსახიობი ქალი 1929 წელს გახდა [[ჯენეტ გეინორი]]. მას „ოსკარი“ სამ ფილმში მონაწილეობისთვის გადასცეს. „ოსკარების“ მეოთხე ცერემონიის შემდეგ სისტემა შეიცვალა. კინოპროფესიონალები ახლა უკვე ჯილდოვდებიან ერთი კონკრეტული ფილმისთვის.

29-ე ცერემონიაზე, რომელიც გაიმართა [[1957]] წლის 27 მარტს, შემოღებულ იქნა [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმისთვის]], მანამდე კი, უცხოენოვანი ფილმების დაჯილდოება ხდებოდა სპეციალური პრიზებით კინემატოგრაფიული მიღწევისათვის. ამ სერიიდან პირველი ოსკარი 1947 წელს აიღო [[ვიტორიო დე სიკა]]ს ფილმმა „შუშა“. ხოლო 1957 წელს [[ფედერიკო ფელინი]]ს ფილმმა, [[გზა (1954 წლის ფილმი)|გზა]] მიიღო ოსკარი ახალი სახელწოდებით.

ქრონოლოგიურად ბოლო, [[ოსკარის 87-ე დაჯილდოება|ოსკარის 87-ე დაჯილდოების]] ცერემონია გაიმართა 2015 წელს.

== ქანდაკება ==
მიუხედავად იმისა, რომ „კინემატოგრაფიულ ხელოვნებათა და მეცნიერებათა აკადემია“ გასცემს სხვა შვიდ პრიზსაც, ალბათ მთელ მსოფლიოში მაინც ყველაზე ცნობილი ერთია, ოსკარი. ოფიციალური სახელწოდებაა, „კინოაკადემიის ღირსების პრიზი“ (Academy Award of Merit). დამზადებულია მოოქროვილი ბრიტანიუმისგან, შავი ფერის ლითონის სადგამით. სიმაღლეში არის 34 სმ, იწონის 3.85 კგ-ს. [[არტ-დეკო]]ს სტილში გამოსახულ რაინდს ხელთ უპყრია [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსნის]] ხმალი, დგას კინოფირის ხუთ კოლოფზე, რაც სიმბოლურად გამოხატავს კინოაკადემიის ხუთ მთავარ მიმართულებას: მსახიობები, მწერლები, რეჟისორები, პროდიუსერები და ტექნიკური პერსონალი. ქანდაკება შექმნილია თავისუფალი ფანტაზიით. მოდელი არ გამოუყენებიათ.

1928 წელს ქანდაკების შექმნას ხელმძღვანელობდა კომპანია [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM]]-ის სამხატვრო დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, იმ დროის ერთ-ერთი ყველაზე თავალსაჩინო ართ-დირექტორი [[სედრიკ გიბონსი]]. ოფიციალურად ოსკარის დიზაინერად ითვლება თვითონ გიბონსი, ხოლო სკულპტორად, [[ლოს-ანჟელესი|ლოს-ანჟელესელი]] მოქანდაკე ჯორჯ სტენლი.<ref>http://www.oscars.org/oscars/statuette</ref> ოსკარის პირველი ორიგინალი ჩამოისხა 1928 წელს საამქროში, CW Shumway & Sons Foundry, [[ჩიკაგო]]ს გარეუბან ბატავიაში. 1983 წლიდან მოყოლებული დაახლოებით ოსკარის 50 ქანდაკება მზადდება ყოველ წელს ჩიკაგოს მანუფაქტურაში, RS Owens & Company. თითოეული ქანდაკების დამზადებას სჭირდება სამიდან ოთხ კვირამდე.

=== სახელი === 
ოსკარის სახელის წარმოშობა დღესაც სადავოა. [[ბეტი დეივისი]]ს ერთ-ერთი ბიოგრაფი წერს თითქოს კინოაკადემიის პრიზს სახელი დეივისის პირველი ქმრის, მუსიკოს ჰარმონ ოსკარ ნელსონის გამო დაერქვა. სიტყვა „ოსკარი“ ბეჭდურ მედიაში პირველად [[ტაიმი (ჟურნალი)|თაიმის]] 1934 წლის სტატიაში არის ნახსენები, რომელიც კინოაკადემიის რიგით მე-6 ცერემონიას მიმოიხილავს. [[უოლტ დისნეი]]ც ახსენებს „ოსკარს“, როცა იხდის მადლობას თავისი, 1932 წელს აღებული კინოაკადემიის პრიზისთვის. ასევე არსებობს სხვა ვერსიაც, რომელიც უკაშირდება კინოაკადემიის მაშინდელ აღმასრულებელ მდივანს, მარგარეტ ჰერიკს (Margaret Herrick). ჰერიკმა 1931 წელს როცა პირველად ნახა ქანდაკება, წამოიძახა დღეს უკვე ლეგენდად ქცეული სიტყვები, „ეს ხომ ბიძაჩემი ოსკარია“ <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_Herrick</ref>. ამ ფაქტს შეესწრო ჟურნალისტი სიდნი სკოლსკი, ვინც შემდეგ თავის სტატიაში დაწერა, რომ კინოაკადემიის „თანამშრომლებმა უკვე მოუფიქრეს საყვარელი სახელი, „ოსკარი“ მათ ცნობილ ქანდაკებას“. კინოაკადემიამ მხოლოდ 1939 წელს უწოდა ოფიციალურად თავის ქანდაკებას „ოსკარი“.

=== საკუთრების უფლება ===
1950 წლიდან ქანდაკება უკვე იურიდიულად დაცულია საკუთრების უფლებით. არც გამარჯვებულებს და არც მათ მემკვიდრეებს არ შეუძლიათ მისი გაყიდვა. მათ საკუთრებაში არსებული „ოსკარი“ ჯერ კინოაკადემიას 1 დოლარად უნდა შეთავაზონ. თუ მფლობელი არ ეთანხმება ამ პირობას, ამ შემთხვევაში კინოაკადემია უპირობოდ ინარჩუნებს ქანდაკებას. თუმცა ის „ოსკარები“, რომელიც ამ თარიღამდე იქნა გადაცემული, არ ემორჩილება ამ განაწესს. ასე მაგალითად, 2011 წლის დეკემბერში აუქციონზე გატანილ იქნა [[ორსონ უელსი]]ს მიერ 1941 წელს ფილმ „[[მოქალაქე კეინი]]ს“ სცენარისთვის აღებული ოსკარი. უელსის მემკვიდრეებმა 2004 წელს მოიგეს სასამართლო პროცესი. გამოტანილი გადაწყვეტილების მიხედვით, უელსს ხელი არ მიუწერია ისეთ შეთანხმებაზე, რომელიც მას ავალდებულებდა ქანდაკება აკადემიისთვის უკან დაებრუნებინა. 2011 წლის 20 დეკემბერს „მოქალაქე კეინის“ ოსკარი ინტერნეტ აუქციონზე 861,542 დოლარად გაიყიდა.

== ნომინაცია ==
2004 წლიდან კინოაკადემიის ნომინანტების გამოცხადება ხდება იანვრის ბოლოს. ადრე ნომინანტები თებერვლის დასაწყისში სახელდებოდნენ.

=== ხმის მიცემა ===
კინოაკადემია არის კინოში მოღვაწე პირების საპატიო პროფესიული ორგანიზაცია. 2012 წლისთვის მისი წევრების რაოდენობა, ვისაც შუძლია ფილმებზე ხმის მიცემა, შეადგენდა 5.783 ადამიანს. აკადემიის წევრები გაერთიანებული არიან სხვადასხვა ჯგუფებში. თითოეული ჯგუფი წარმოადგენს კინოს სფეროში მომუშავე სხვადასხვა პროფესიის ადამიანებს. მსახიობები შეადგენენ ყველაზე მრავალრიცხოვან ჯგუფს. მათი რაოდენობაა 1,311 პირი (კინოაკადემიის წევრების საერთო რაოდენობის 22 პროცენტი). კინოაკადემიის წევრი ხდება ყველა ნომინატი, ან ის პირი, ვისაც კინოხელოვნების განვითარებაში განსაკუთრებული ღვაწლი მიუძღვის.

=== წესები ===
კინოაკადემიის შესაბამისი განაწესის მიხედვით, თავი 2 და 3, ნომინაციებში წარსადგენად ფილმი საჭიროა წინა კალენდარული წლის 1 იანვრიდან 31 დეკემბრამდე პერიოდში შტატ [[კალიფორნია|კალიფორნიის]] ლოს-ანჯელესის ოლქის ტერიტორიაზე იყოს კინოგაქირავებაში ოფიციალურად გასული (გარდა საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმის კატეგორიისა). ამ განაწესის მე-2 თავის შესაბამისად, ფილმი მინიმუმ 40 წთ. უნდა გრძელდებოდეს.

== ცერემონია == 
=== ტელეგადაცემა ===
[[File:31st Acad Awards.jpg|thumb|300px|ოსკარის 31-ე დაჯილდოება, Pantages Theatre, [[ჰოლივუდი]], 1959]]
კინოაკადემიის პრიზებით დაჯილდოების ცერემონია, ნომინაციების დასახელებიდან ექვსი კვირის შემდეგ, როგორც წესი თებერვლის ბოლოს ან მარტის დასაწყისში გადაიცემა პირდაპირი ეთერით. ეს არის მთელი მსოფლიოს მასშტაბით წინა წლის ნოემბერ-დეკემბერში სხვადასხვა ქვეყნებში და შეერთებულ შტატებში ჩატარებული კინო დაჯილდოებების სეზონის კულმინაცია. ზეიმი დახვეწილი და თითქმის ფეერიულია. მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი მოდის დიზაინერების კოსტუმებში გამოწყობილი მოწვეული სტუმრები საზეიმო დარბაზში წითელი ხალიჩის გავლით შედიან. მიუხედავად იმისა, რომ მამაკაცებს უმეტესად ე.წ. „შავი ჰალსტუხის“ კოსტუმი აცვიათ, დრეს-კოდი მკაცრად განსაზღვრული მაინც არ არის. განსაკუთრებით ამ ტრადიციას არ იცავენ დაჯილდოების ცერემონიაზე მიწვეული მუსიკოსები.

„ოსკარების საღამო“ ამ ფორმატის ერთადერთი შოუა, რომელიც [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-ს მთელ ტერიტორიაზე ([[ჰავაის შტატი]]ს გარდა) პირდაპირ ეთერში გადაიცემა. მისი პირდაპირი ტრანსლირება ხდება ასევე [[კანადა]]ში, [[ევროკავშირი]]ს და დანრჩენი მსოფლიოს უმეტეს ქვეყანაში. 2007 წელს „ოსკარების ცერემონია“ შეერთებულ შტატებში 40 მილიონზე მეტმა მაყურებელმა ნახა.[[File:81st Academy Awards Ceremony.JPG|thumb|300px|[[ოსკარის 81-ე დაჯილდოება]] [[Dolby Theatre]], [[ჰოლივუდი]], 2009]]

„ოსკარების შოუ“ პირველად ეთერში 1953 წელს [[National Broadcasting Company|NBC]] გადაცა. 1960 წლის შემდეგ 1970 წლამდე „ოსკარების ცერემონიას“ ABC გადაცემდა. ამის შემდეგ კვლავ NBC გახდა მთავარი ტელე-მაუწყებელი. 1976 წლიდან „ოსკარებს“ ისევ ABC გადაცემს, რის გაკეთების უფლებაც მას ხელშეკრულებით 2020 წლამდე აქვს.

დღეს „ოსკარების საღამო“ ტელეკომპანიების სამაუწყებლო ბადის გათვალისწინებით საშუალოდ სამსაათნახევარი გრძელდება. პირველი ცერემონიას 1929 წელს მხოლოდ 15 წუთი დასჭირდა. ყველაზე დიდხანს 2000 წლის [[ოსკარის 72-ე დაჯილდოება|72-ე ცერემონია]] გაგრძელდა, ოთხი საათი და ოთხი წუთი. 2010 წელს საღამოს ორგანიზატორებმა წინასწარ გააფრთხილეს ნომინანტები, რომ გამარჯვების შემთხვევაში, მათი სიტყვა არ გასცდენოდა 45 წამს. მათი თქმით, ეს მოხდა რათა თავიდან აეცილებინათ ტელემაყურებლისთვის ასე გამაღიზიანებლი, ხშირად ისტერიკამდე მისული გამარჯვებულის მიერ ემოციების დაუმთავრებელი დემონსტრაცია.

== დაჯილდოების ცერემონიალი ==
როგორც წესი, საღამოს ყველაზე მაღალი ტელერეიტინგი მაშინ აქვს, თუ მთავარი „ოსკარის“, [[ოსკარი საუკეთესო სურათისთვის|წლის საუკეთესო ფილმის]] აღების შანსი კომერციულად წარმატებულ ფილმებს აქვს. ასე მაგალითად, 1998 წელს [[ოსკარის 70-ე დაჯილდოება]]ს უყურა 57,25 მილიონზე მეტმა მაყურებელბა. ამ წელს ლიდერი [[ტიტანიკი (ფილმი)|ტიტანიკი]] გახდა, „ოსკარების საღამომდე“ მარტო [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]ში ფილმის შემოსავალმა 600 მილიონი დოლარი შეადგინა.

მსოფლიოში აღიარებული „ნილსენის რეიტიგის“ მონაცემებით ტელერეიტინგის რეკორდი მოიხსნა 1970 წლის 7 აპრილს გამართულ [[ოსკარის 42-ე დაჯილდოება]]ზე. წლის საუკეთესო ფილმი მაშინ გახდა [[ჯონ შლეზინგერი]]ს საყოველთაოდ აღიარებული ფილმი [[შუაღამის კოვბოი (ფილმი)|შუაღამის კოვბოი]]. „ოსკარების“ ამ საღამოს ამერიკის ოჯახების 43.4%-მა უყურა.

== ჩატარების ადგილი ==
[[File:Hollywood Pantages Theatre 5.jpg|thumb|upright|Pantages Theatre, [[ჰოლივუდი]], 2008]]

პირველად „აკადემიის პრიზები“ 1929 წელს იქნა წარმოდგენილი საბანკეტო ვახშამზე 1927 წელს [[ესპანური ნეოკოლონიური სტილი|ესპანურ ნეოკოლონიურ სტილში]] აშენენულ ფეშენებლურ „Hollywood Roosevelt Hotel“. სასტუმროს ინვესტორებს შორის იყვნენ მუნჯი კინოს ვარსკვლავები: [[დაგლას ფერბენკსი]], [[მერი პიკფორდი]] და ლეგენდარული სტუდია „[[Metro-Goldwyn-Mayer]]“ თანადამფუძნებელი, პიონერი პროდიუსერი [[ლუი მაიერი]].

1930 წლიდან „ოსკარების საღამოები“ მონაცვლეობით ტარდებოდა სხვადასხვა ადგილას. 2002 წლიდან მისი ჩატარების მუდმივი ადგილსამყოფელი გახდა [[ჰოლივუდი|ჰოლივუდში]] მდებარე კოდაკის თეატრი, რომელიც დღეს დოლბის თეატრის სახელწოდებით არის ცნობილი.

== ნომინაციები ==
=== არსებული კატეგორიები ===
* [[ოსკარი საუკეთესო სურათისთვის|საუკეთესო ფილმი]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო რეჟისორისთვის|საუკეთესო რეჟისორი]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის|საუკეთესო მსახიობი კაცი]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის მეორეხარისხოვან როლში|საუკეთესო მსახიობი კაცი მეორეხარისხოვან როლში]]: 1936 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მსახიობი ქალისთვის|საუკეთესო მსახიობი ქალი]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მსახიობი ქალისთვის მეორეხარისხოვან როლში|საუკეთესო მსახიობი ქალი მეორეხარისხოვან როლში]]: 1936 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო სრულმეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმისთვის|საუკეთესო სრულმეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი]]: 2001 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმისთვის|საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი ანიმაციური ფილმი]]: 1931 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ოპერატურისთვის|საუკეთესო ოპერატორი]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო კოსტუმების დიზაინისთვის|საუკეთესო კოსტუმი]]: 1948 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო დოკუმენტური ფილმისთვის|საუკეთესო სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი]]: 1943 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმისთვის|საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი]]: 1941 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მონტაჟისთვის|საუკეთესო მონტაჟი]]: 1934 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმისთვის|საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმი]]: 1947 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი ფილმისთვის|საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი ფილმი]]: 1931 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო გრიმისთვის|საუკეთესო გრიმი]]: 1981 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ორიგინალური მუსიკისთვის|საუკეთესო ორიგინალური მუსიკა]]: 1934 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ორიგინალური სიმღერისთვის|საუკეთესო ორიგინალური სიმღერა]]: 1934 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო მხატვრული გაფორმებისთვის|საუკეთესო მხატვრული გაფორმება]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ხმის მონტაჟისთვის|საუკეთესო ხმის მონტაჟი]]: 1963 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ხმისთვის|საუკეთესო ხმა]]: 1930 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ვიზუალური ეფექტებისთვის|საუკეთესო ვიზუალური ეფექტები]]: 1939 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ადაპტირებული სცენარისთვის|საუკეთესო ადაპტირებული სცენარი]]: 1928 წლიდან
* [[ოსკარი საუკეთესო ორიგინალური სცენარისთვის|საუკეთესო ორიგინალური სცენარი]]: 1940 წლიდან

=== გაუქმებული კატეგორიები ===
* საუკეთესო რეჟისორის თანაშემწე: 1933-1937 წლები.
* საუკეთესო კომედიური ფილმის რეჟისორი: 1928 
* საუკეთესო ქორეოგრაფი: 1935-1937 წლები
* საუკეთესო ტექნიკური ეფექტები: 1928
* [[ოსკარი საუკეთესო ორიგინალური მუსიკისთვის|საუკეთესო მუსიკა მიუზიკლში და კომედიაში]]: 1995-1999 წლები.
* საუკეთესო ორიგინალური ამბავი: 1928-1956 წლები.
* საუკეთესო ადაპტირებული მუსიკა: 1962-1969 წლები, 1973
* საუკეთესო მოკლემეტრაჟიანი ფერადი ფილმი: 1936-1937 წლები.
* საუკეთესო 2 ნაწილიანი მოკლემეტრაჟიანი ფილმი: 1936-1956 წლები.
* საუკეთესო ნოვატორული მოკლემეტრაჟიანი ფილმი: 1932-1935 წლები.
* საუკეთესო ტიტრები: 1928
* საუკეთესო უნიკალური და არტისტული ნაწარმოები: 1928

== მედია და კრიტიკა ==
იმის გამო, რომ „აკადემიის პრიზებს“ საზოგადოებაზე დადებითი ზემოქმედება აქვს და ძალიან პრესტიჟულია, სტუდიები ხარჯავენ მილიონობით დოლარს, ქირაობენ [[რეკლამა|პიარის]] საუკეთესო სპეციალისტებს, რათა ხელი შეუწყონ მათი წარმოების ფილმების ე.წ. "ოსკარის სეზონის" პერიოდში კიდე უფრო წარმოჩინებას.

ამის გამო კინოაკადემია ხშირად გამხდარა კრიტიკის ობიექტი. კერძოდ მას ბრალს დებენ, რომ „ოსკარების“ ფენომენით საბოლოოდ უფრო მარკეტინგის გავლენის ეფექტი ჩანს, ვიდრე ხელოვნების ნიმუშის ხარისხის. ცნობილი „ოსკაროსანი“ რეჟისორი და „ოსკარების საღამოს“ ყოფილი პროდიუსერი, გახმაურებული ფილმების „ფრანგი მეკავშირე“ (1971) და „[[ეშმაკის განმდევნელი (ფილმი)|ეშმაკის განმდევნელის]]“ (1973) ავტორი უილიამ ფრიდკინი, ამ აზრს კიდევ უფრო სხარტად აყალიბებს, „ეს არის ყველაზე დიდი პიარი, როგორიც კი ოდესმე მოუგონია ნებისმიერ სხვა ბიზნესის სფეროს თავისი საკუთარი პროდუქტის რეკლამისთვის“.

გარდა ამისა, ყოფილა შემთხვევები, როცა გამარჯვებულს ცერემონიისთვის ბოიკოტი გამოუცხადებია და ოსკარის მიღებაზე უარი უთქვამს. პირველი ასეთი იყო სცენარისტი დადლი ნიკოლსი (Dudley Nichols), ვინც 1935 წელს „ვესტერნის მამად“ წოდებული [[ჯონ ფორდი]]ს ფილმის [[ინფორმატორი (1935 წლის ფილმი)|ინფორმატორი]]ს (1935) სცენარისთვის გახდა გამარჯვებული. ნიკოლსი არ გამოცხადდა ცერემონიაზე კინოაკადემიასა და სცენარისტთა გილდიას შორის მაშინდელი კონფლიქტის გამო.

მეორე, ვინც უარი თქვა „ოსკარის“ აღებაზე, იყო ჯორჯ კ. სკოტი (George C. Scott), [[სტენლი კუბრიკი]]ს აღიარებული ფილმის [[დოქტორი სტრეინჯლავი|დოქტორ სტრეინჯლავი]]ს ვარსკვლავი. სკოტი არ მივიდა [[ოსკარის 43-ე დაჯილდოება]]ზე ფილმ „პატონში“ (1970) აღებული „ოსკარისთვის“. მსახიობმა თქვა, რომ ეს არის „ხორცის გამოფენა-გაყიდვა. და არ მინდა ამის მონაწილე ვიყო“.

მესამე ვინც გააპროტესტა „ოსკარები“ იყო მარლონ ბრანდო, რომელმაც უარი თქვა აეღო [[ოსკარი საუკეთესო მსახიობი კაცისთვის]] ფილმში [[ნათლია (ფილმი)|ნათლია]] (1970). ბრანდოს აზრით ამერიკაში დღესაც იჩაგრებიან და დისკრიმინაციას განიცდიან [[ინდიელები]]. მან „ოსკარის 45-ე დაჯილდოების ცერემონიაზე“ საკუთარი 15 გვერდიანი საპროტესტო სიტყვის წასაკითხად  გააგზავნა ინდიელების უფლემების დამცველი საჩინ ლითლფედერი (Sacheen Littlefeather).

კინოაკადემიას ყველაზე ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ ნომინანტების და გამარჯვებულების ყველაზე დიდი წილი მოდის იმ ისტორიულ სასიყვარულო ეპოსებზე, ბიოგრაფიულ დრამებზე, რომანტიკულ თუ ოჯახურ მელოდრამებზე, რომელთა უმეტესობა შეერთებულ შტატების ეკრანებზე კალენდარული წლის ბოლო სამი თვის განმავლობაში გამოდის. ამ მოვლენას თავისი სახელიც კი მოუგონეს, „ოსკარების სატყუარა“ (Oscar bait).

ნომინანტებიც და გამარჯვებულებიც ხშირად ხვდებიან კრიტიკის ქარცეცხლში. კინოაკადემიას უწუნებენ გარკვეულ წლებში მიღებულ არჩევანს. ბრალს დებენ, რომ როგორც ნომინატებს, ასევე ოსკარის ლაურიატებს სენტიმენტალური მიზეზების გამო არჩევენ. იშვიათად არ ხდება როცა პოპულარობა, წარსულში დაშვებულ შეცდომებებზე ხმამაღალი მონანიება, ან კინოს განვითარებაში შეტანილი წვლილი, ხშირად მოქმედებს აკადემიის გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე.

== სხვადასხვა ღონისძიებები ==
შემდეგი ღონისძიებები მჭიდროდ არის დაკავშირებული კინოაკადემიის საზეიმო ცერემონიისთვის მზადების ყოველწლიურ პროცესთან - 
* ნომინანტების ლანჩი
* სამეთვალყურეო საბჭოს პრიზები
* კინოპრემია „თავისუფალი სული“, ტარდება 1984 წლიდან <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Film_Independent_Spirit_Awards</ref>. თავიდან ეწყობოდა სანტა-მონიკაში ოსკარების წინა შაბათს. ამჟამად უკვე ტარდება ლოს-ანჟელესში პარასკევს საღამოს.
* ყოველწლიური „წინა ღამის“ ტრადიციული საქველმოქმედო წვეულება, რომელიც 2002 წლიდან  იმართება Beverly Hills Hotel. ცნობილია როგორც „ოსკარის სეზონის“ მთავარი ღონისძიება.
* ელტონ ჯონის შიდსის ფონდის საქველმოქმედო წვეულება, ტარდება 1993 წლიდან <ref>Elton John AIDS Foundation Academy Award Party</ref>.
* სამეთვალყურეო საბჭოს ბალი. ითვლება როგორც კინოაკადემიის ოფიციალური „after-party“. ცერემონიის შემდეგ იმართება წვეულება ვახშმითურთ. 2011 წლიდან მრავალფეროვანი არჩევანის ძვირფასი ვახშამი შეცვალეს მსუბუქი დასაყოლებელით.
* „Vanity Fair“, პოპულარული ილუსტრირებული გამოცემის „after-party“.

== საჩუქრები ==
„ოსკარებზე” წამყვანების და საღამოზე გამოსული შემსრულებლების დასაჩუქრება უკვე ტრადიციად იქცა. ბოლო წლებში საჩუქრები ასევე გადაეცემათ ნომინანტებს და გამარჯვებულებს. „საჩუქრების“ საერთო ღირებულება ხშირად აღწევს ათი ათასობით დოლარს. 2014 წელს დაფიქსირდა 80,000 დოლარის ღირებულების საჩუქრების გაცემა. საჩუქრების ღირებულების მკვეთრი ზრდის გამო საქმეში ჩაერია შეერთებული შტატების შემოსავლების სამსახური. ამასთან დაკავშირებით გამოიცა სპეციალური დასაბეგრი დებულება. „ოსკარების საჩუქრების ჩანთაში“ ყველაზე ხშირად შედის დასვენების ტურები [[ჰავაის შტატი|ჰავაიზე]], [[მექსიკა]]ში და [[იაპონია]]ში, სადილი მეგობრებთან ერთად ფეშენებლურ რესტორნებში, [[iPhone|აიფონები]], [[ფაბლეტი|ფლანშეტები]], ნომერი 5-ვარსკვლავიან სასტუმროში. ამის გარდა საჩუქრების პაკეტში შედის: [[შვეიცარია|შვეიცარიული]] საათები, სამაჯურები, სპა ცენტრებში მომსახურება, ბოთლი არაყი და ა.შ. ხდება ისეც, რომ ზოგიერთი საჩუქარი საკმაოდ „სარისკოა“. ასე მაგალითად, 2014 წელს სექსუალური სახის სხვადასხვა პროდუქციის დისტრიბუტორმა, „ადამ და ევა“ (Adam & Eve) ოსკარების ღამის მონაწილეებს თავისი სკანდალური საჩუქრებიც გადასცა.

== ქართული და ქართველი რეჟისორების ნომინირებული და გამარჯვებული ფილმები ==
* 1996  [[შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი]], საქართველო, რეჟ: [[ნანა ჯორჯაძე]], ნომინაცია [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმისთვის|საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმი]]<ref>http://awardsdatabase.oscars.org/ampas_awards/DisplayMain.jsp?curTime=1424114627736</ref>
* 2014 [[მანდარინები]], ესტონეთი, რეჟ: [[ზაზა ურუშაძე]], ნომინაცია [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმისთვის|საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმი]] <ref>http://oscar.go.com/nominees/foreign-language-film/tangerines</ref>

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|Academy Awards}}
* {{ოფიციალური|1=http://www.oscars.org/}}.

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ოსკარი საუკეთესო უცხოენოვანი ფილმისთვის]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ოსკარი}}

[[კატეგორია:კინემატოგრაფიული ჯილდოები]]
[[კატეგორია:ოსკარი| ]]