იხილეთ წყარო გვერდისთვის ნევადო-დელ-რუისი

{{ინფოდაფა მთა
| სახელი = ნევადო-დელ-რუისი
| სურათი = Nevado del Ruiz by Edgar.png
| სურათის_წარწერა = 
| ქვეყანა = {{დროშა|კოლუმბია}}
| ტერიტორიული ერთეული = 
| სიმაღლე = 5321
| შეფარდებითი სიმაღლე = 
|lat_dir = N |lat_deg = 04 |lat_min = 53 |lat_sec = 43
|lon_dir = W |lon_deg = 75 |lon_min = 19 |lon_sec = 21
| პოზრუკა = კოლუმბია
| პოზრუკა2 = 
| იზოლაცია = 
| დაკავშირებული მთა = 
| სია = 
| მთის მასივი = 
| ქედი = 
| ლანდშაფტი = 
| ტიპი = 
| ვულკანური რკალი = 
| ვულკანური სარტყელი = 
| ამგებელი ქანები = 
| ასაკი = 
| პირველი ასვლა = 1936
| უმარტივესი მარშრუტი = 
| ბოლო ამოფრქვევა = 2013 წ.
| საიტი = 
}}
'''ნევადო-დელ-რუისი''' ({{lang-es|Nevado del Ruiz}}), ასევე '''ლა-მესა-დე-ერვეო'''<ref>{{cite web |url=http://www.parquesnacionales.gov.co/PNN/portel/libreria/php/decide.php?patron=02.02020802 |title=General Data – Los Nevados |publisher=Parques Nacionales Naturales de Colombia |accessdate=March 29, 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071215032310/http://www.parquesnacionales.gov.co/pnn/portel/libreria/php/decide.php?patron=02.02020802 |archivedate=დეკემბერი 15, 2007 }}</ref> ([[ერვეო]]ს მაგიდა) ან '''კუმანდაი''' [[კოლუმბი, ქრისტეფორე|კოლუმბამდელ]] ადგილობრივთა ენაზე — ვულკანი [[კოლუმბია]]ში, [[კალდასის დეპარტამენტი|კალდასისა]] და [[ტოლიმის დეპარტამენტი|ტოლიმის დეპარტამენტების]] საზღვარზე, დედაქალაქ [[ბოგოტა|ბოგოტიდან]] 129 კილომეტრით დასავლეთით. ნევადო-დელ-რუისი [[სტრატოვულკანი]]ა, შედგება [[ლავა|ლავის]] მრავალი ფენისგან, რომელსაც ენაცვლება გაქვავებული ვულკანური ფერფლისა და [[პიროკლასტები]]საგან. ვულკანი აქტიურია დაახლოებით ბოლო ორი მილიონი წლის მანძილზე, [[პლეისტოცენი]]სა და გვიანდელი [[პლიოცენი]]ს ეპოქებში, გააჩნია ამოფრქვევის სამი ძირითადი პერიოდი. ამჟამინდელი [[ვულკანური კონუსი]] ჩამოყალიბდა ამოფრქვევის მიმდინარე პერიოდში, რომელიც 150 ათასი წლის წინ დაიწყო.

როგორც წესი, ნევადო-დელ-რუისზე ხდება პლიანიანური ამოფრქვევები, რომლის დროსაც წარმოიქმნება გაზისა და კლდის პიროკლასტური ნაკადები. ეს ამოფრქვევები ხშირად განაპირობებს [[ლაჰარი|ლაჰარებს]] (ტალახისა და ნამსხვრევების ნაკადი), რაც საფრთხეს უქმნის ადამიანებსა და გარემოს. მსგავსი ამოფრქვევების საფრთხეს ზრდის ის ფაქტი, რომ ცხელი გაზი და ლავა ადნობს მთის თოვლის საფარს, რის შედეგადაც ნაკადს წყლის დიდი რაოდენობაც ემატება. [[1985]] წლის [[13 ნოემბერი|13 ნოემბერს]] პატარა ამოფრქვევამ წარმოქმნა უზარმაზარი ლაჰარი, რომელმაც დაანგრია და დამარხა ტოლიმის დეპარტამენტის ქალაქი [[არმერო]], რასაც 25 000 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა. ამ მოვლენას მოგვიანებით [[არმეროს ტრაგედია]] უწოდეს. მსგავსი, მაგრამ ნაკლებად მსხვერპლიანი მოვლენები მოხდა 1595 და 1845 წლებში, როდესაც მცირე ამოფრქვევას უზარმაზარი ლაჰარი მოჰყვა.

ვულკანი მიეკუთვნება [[ლოს-ნევადოსის ბუნების ეროვნული პარკი|ლოს-ნევადოსის ბუნების ეროვნულ პარკს]], რომელიც ასევე მოიცავს სხვა რამდენიმე ვულკანს. ნევადო-დელ-რუისის მწვერვალი დაფარულია ფართო [[მყინვარი|მყინვარებით]], რომლებმაც 1985 წლიდან, [[გლობალური დათბობა|გლობალური დათბობის]] შედეგად მნიშვნელოვნად უკანდახევა დაიწყო. ვულკანი საფრთხედ რჩება მიმდებარე ქალაქებისა და სოფლებისათვის, შესაძლო ამოფრქვევებისა და ლაჰარების საფრთხის ქვეშ დაახლოებით 500 000 ადამიანი იმყოფება.

== გალერეა ==
<gallery>
ფაილი:Nevado del Ruiz - radar image from space.jpg|ნევადო-დელ-რუისის თანამგზავრული რადარული სურათი
ფაილი:Nevado del Ruiz Volcano, Colombia.jpg|აერო-ფოტო
ფაილი:Nevado del Ruiz 1985.jpg|1985 წლის ამოფრქვევის წინ
ფაილი:Armero aftermath Marso.jpg|არმერო მდებარეობდა ფოტოს ცენტრში. გადაღებულია 1985 წლის ნოემბრის ბოლოს, ამოფრქვევიდან ცოტა ხანში.
ფაილი:El ruiz volcano.jpg|ნევადო-დელ-რუისი ქალაქ [[მანისალესი]]დან, 2006 წ.
</gallery>

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[კოლუმბიის ვულკანების სია]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat|Nevado del Ruiz}}
* [http://www.ingeominas.gov.co/Manizales.aspx Observatorio vulcanológico de Manizales - Ingeominas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130508131213/http://www.ingeominas.gov.co/Manizales.aspx |date=2013-05-08 }}
* [http://www.volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=351020 Nevado del Ruiz: Summary", Global Volcanism Program, Smithsonian Institution] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170622021855/http://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=351020 |date=2017-06-22 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ანდების ვულკანები}}

[[კატეგორია:კოლუმბიის ვულკანები]]