იხილეთ წყარო გვერდისთვის მაირტლ ბაჩელდერი

{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მაირტლ ბაჩელდერი''' {{lang-en|Myrtle Bachelder}}(დ. [[13 მარტი]], [[1908]] — გ. [[22 მაისი]], [[1997]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ქიმიკოსი და ქალთა სამხედრო კორპუსის ოფიცერი, რომელიც გასაიდუმლოებულად მუშაობდა [[მანჰეტენის პროექტი|მანჰეტენის პროექტზე]] [[ატომური ბომბი]]ს შექმნისას.

==ადრეული ცხოვრება და კარიერა==
მაირტლ ბაჩელდერი დაიბადა [[13 მარტი|13 მარტს]], [[1908|1908 წელს]] ორეინჯში, [[მასაჩუსეტსი|მასაჩუსეტსში]]. [[1930|1930 წელს]] მიდლებურგის კოლეჯში ბაკალავრის ხარისხი მოიპოვა და სამხრეთ ჰადლიში საშუალო სკოლის მეცნიერების მასწავლებელი გახდა. განათლების ოსტატის ხარისხი ბაჩელდერმა [[ბოსტონი]]ს უნივერსიტეტში მოიპოვა.{{sfn|Bell|1993|p=29}}<ref name="Chicago Tribune">{{cite news |url=http://articles.chicagotribune.com/1997-05-26/news/9705260114_1_manhattan-project-atom-bomb |newspaper=[[Chicago Tribune]] |title=Myrtle C. Bachelder |date=May 26, 1997 |accessdate=October 12, 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131013233244/http://articles.chicagotribune.com/1997-05-26/news/9705260114_1_manhattan-project-atom-bomb |archivedate=ოქტომბერი 13, 2013 }}</ref><ref name="SSN">{{cite web |url=http://www.mocavo.com/records/SSDI/2cbf0af365190dae4c19869ab1db6244 |title=Myrtle Bachelder |publisher=Mocavo |accessdate=October 12, 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131013214316/http://www.mocavo.com/records/SSDI/2cbf0af365190dae4c19869ab1db6244 |archivedate=ოქტომბერი 13, 2013 }}</ref>

==მეორე მსოფლიო ომი==
[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს განმავლობაში ბაჩელდერი ირიცხებოდა ქალთა სამხედრო კორპუსში, რომლის შტაბიც ქალაქ სპრინგფილდში იყო. [[აშშ]]-ს რამდენიმე შტატში გატარებული გარკვეული დროის შემდეგ მან მიიღო მანჰეტენის პროექტში ჩართვის ბრძანება. ის საიდუმლოდ უნდა გაძღოლოდა 15-20 ქალისგან შემდგარ ნაწილს დეს მოინსიდან ფორტ სილამდე, ამ უკანასკნელიდან კი სანტა ფეში. ის და მისი გუნდი ლოს ალამოსში [[1943|1943 წლის]] [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]].{{sfn|Bell|1993|p=29}}{{sfn|Howes|Herzenber|2003|pp=149-150}}

„მანჰეტენი“ იყო სპეციალური სამხედრო დივიზიის, რომელმაც ატომური ბომბი შექმნა, კოდური სახელი. ცდების ჩატარებისას ბაჩელდერი [[ურანი]]ს იზოტოპების სპექტროსკოპიული ანალიზებზე დაკვირვება ევალებოდა.

==სამეცნიერო კვლევები და გვიანდელი კარიერა==
არმიის დატოვების შემდეგ, ბაჩელდერი გახდა ჩიკაგოს უნივერსიტეტის ქიმიის მკვლევარი. ის შეუერთდა უნივერსიტეტის [[მეტალები]]ს შესწავლის ინსტიტუტს და ატარებდა კვლევებს მეტალოქიმიაში.<ref name="indium">{{cite journal |first=M.C. |last=Bachelder |first2=P M. |last2=Sparrow |title=Determination of Antimony in Indium Antimonide |journal=Analytical Chemistry  |volume=29 |issue=1 |pages=149–150 |doi=10.1021/ac60121a043 |issn=0003-2700 |date=January 1957}}</ref><ref name="impurities">{{cite journal |first=M.C. |last=Bachelder |title=Effect of Constituent Materials upon Spectrographic Measurement of Seven Impurity Elements. |journal=Analytical Chemistry |volume=21 |issue=11 |pages=1366–1369 |date=November 1949 |doi=10.1021/ac60035a018}}</ref><ref>{{cite journal |first=Myrtle C. |last=Bachelder |title=A diagnostic test on the mastery of chemical calculations. Journal of Chemical Education  |volume=25 |issue=4 |pages=217 |date=April 1948 |issn=0021-9584 |doi=10.1021/ed025p217}}</ref>

არაერთ მიღწევათა შორისაა იშვიათი ელემენტების [[ტელური]]სა და [[ინდიუმი]]ს გაწმენდის მეთოდი.<ref name="indium"/> მან განსაზღვრა [[ეგეოსის ზღვა]]ში მერითაიმის არქეოლოგიური გათხრებისას აღმოჩენილი [[სპილენძი]]ს ზარბაზნის შემადგენლობა ჩაძირულ გემზე.<ref name="impurities"/> ბაჩელდერმა წვლილი შეიტანა კოსმოსურ ქიმიაშიც, როდესაც [[ნასა]]ს თხოვნით გამოიკვლია [[აპოლო (კოსმოსური პროგრამა)|პროგრამა აპოლოს]] დროს შეგროვებული [[მთვარე|მთვარის]] ქვები.<ref name="Chicago Tribune"/>

[[1973|1973 წელს]] მიატოვა ფრენკის ინსტიტუტი და ამერიკის გადამდგარ ადამიანთა ასოციაციაში გააგრძელა საქმიანობა.<ref name="Chicago Tribune"/> გარდაიცვალა [[22 მაისი|22 მაისს]], [[1997|1997 წელს]].

==ლიტერატურა==
*{{cite book |first=Iris Y. |last=Bell |title=Los Alamos WAACs/WACs: World War II, 1943–1946 |publisher=Coastal Printing |location=Sarasota, Florida |year=1993 |isbn=0-9637321-1-0 |ref=harv }} {{En}}
*{{cite book |first=Ruth H. |last=Howes |first2=Caroline L. |last2=Herzenber |title=Their Day in the Sun: Women of the Manhattan Project |publisher=Temple University |location=Philadelphia |year=2003 |isbn=0-585-38881-4  |ref=harv}} {{En}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბაჩელდერი, მაირტლ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1908]]
[[კატეგორია:დაბადებული 13 მარტი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1997]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 22 მაისი]]
[[კატეგორია:ქიმიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ამერიკელი ქიმიკოსები]]