იხილეთ წყარო გვერდისთვის ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკა

[[ფაილი:Standard Model of Elementary Particles.svg|მინი|[[სტანდარტული მოდელი]]]]
'''ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკა''' — [[ფიზიკა|ფიზიკის]] ნაწილი, რომელიც სწავლობს [[მატერიის]] უმცირეს [[ელემენტარული ნაწილაკი|ელემენტარულ ნაწილაკებს]] და მათ შორის არსებულ [[ურთიერთქმედებებს]]. დღეისათვის ცნობილია 17 ელემენტარული ნაწილაკი, ასევე არსებობს თეორიული ნაწილაკები, როგორებიც არიან [[ტაქიონები]], [[ბნელი მატერია]] და [[გრავიტონი|გრავიტონები]]. ელემენტარული ნაწილაკების ცხრილი იყოფა კვარკებად, ლეფტონებად, ურთიერთქმედების გადამტან ბოზონებად. არსებობს კვარკების სამი თაობა; გარდა პირველისა, რომელშიც შედის ზედა და ქვედა კვარკები, ყველა არასტაბილურია და ნუკლონების წარმოქმნაში ([[პროტონები]] და [[ნეიტრონები]]) მხოლოდ პირველი თაობის კვარკები მონაწილეობენ. ასევეა ლეფტონების შემთხვევაში; არსებობს სამი თაობა. აქედან ატომის შედგენილობაში შედის მხოლოდ პირველი თაობის წარმომადგენელი — [[ელექტრონი]]. ყველა ლეპტონს გააჩნია მისი სახელწოდების [[ნეიტრინო]]. ნეიტრინო ძალზე [[სუსტი ურთიერთქმედება|სუსტად ურთიერთქმედებს]]; მაგალითისთვის ნეიტრინოს უფრო მარტივად შეუძლია გააღწიოს დედამიწაში, ვიდრე [[ფოტონი|ფოტონს]] მინაში. ურთიერთგადამტანი ბოზონებიდან გლუონი შედის ნუკლონების შედგენილობაში. ის ერთმანეთთან აერთებს კვარკებს [[ნეიტრონი|ნეიტრონის]] თუ [[პროტონი|პროტონის]] ბირთვში. ფოტონი არის ელექტრომაგნიტური გამოსხივების კვანტი, მათ შორის ხილული სინათლის. სკალარული ბოზონი ანუ [[ჰიგსის ბოზონი]] განსაზღვრავს ყველა სხვა ელემენტარული ნაწილაკის მასას. კვანტური ფლუქტუაციის ეფექტის თანახმად მთელი სამყარო ცურავს ჰიგსის ბოზონების ოკეანეში ანუ [[ვაკუუმი|ვაკუუმში]]. ვაკუუმი არის უჰაერო სივრცე, მაგრამ ის სავსეა ელემენტარული ნაწილაკებით.

== იხილეთ აგრეთვე ==
*[[ატომური ფიზიკა]]
*[[ფუნდამენტური ურთიერთქმედება]]

== ლიტერატურა ==

*Frank Close (2004) ''Particle Physics: A Very Short Introduction''. Oxford University Press. ISBN 0-19-280434-0.
*Ford, Kenneth W. (2005) ''The Quantum World''. Harvard Univ. Press.
*Oerter, Robert (2006) ''The Theory of Almost Everything: The Standard Model, the Unsung Triumph of Modern Physics''. Plume.
*Schumm, Bruce A. (2004) ''Deep Down Things: The Breathtaking Beauty of Particle Physics''. Johns Hopkins Univ. Press. ISBN 0-8018-7971-X.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat}}
*[http://particleadventure.org/ The Particle Adventure]
*[http://www.symmetrymagazine.org ''symmetry'' magazine]
*[http://www.iop.org/publications/iop/2009/page_38211.html Particle physics – it matters] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110309172503/http://www.iop.org/publications/iop/2009/page_38211.html |date=2011-03-09 }}
*[http://universe-review.ca/R03-01-quantumflu.htm  კვანტური ფლუქტუაცია]
*[https://www.sciencealert.com/the-standard-model ელემენტარული ნაწილაკების სტანდარტული მოდელი]

{{ფიზიკის დარგები}}

[[კატეგორია:ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკა]]