დედაპლატა

დედაპლატა ასევე დედადაფა, მთავარი დაფა ან სისტემური დაფა (ინგლ. Motherboard, Mainboard, System Board) — კომპიუტერის მთავარი სისტემური პლატა. მის მთავარ ფუნქციას წარმოადგენს მასზე განლაგებული ძირითადი და პერიფერიული მოწყობილობების ერთმანეთთან დაკავშირება.

აგებულება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თანამედროვე დედაპლატებზე განლაგებულია:

სოკეტები (ან სლოტები), რაშიც მოთავსებულია პროცესორი
მეხსიერების მოდულის სლოტები
ჩიპსეტი, რომელიც აკავშირებს ცენტრალურ პროცესორის , მთავარ მეხსიერების და პერიფერიული მოწყობილობების სალტეებს
მუდმივი მეხსიერების მოდულები (თანამედროვე დედაპლატებში ძირითადად Flash ROM), რომელიც შეიცავს ჩაშენებულ სისტემურ პროგრამულ უზრუნველყოფას ან BIOS-ს
ტაქტური იმპულსების გენერატორი. რომელიც გამოიმუშავებს ელექტრულ იმპულსებს თანაბარი შუალედებით და უზრუნველყოფს პლატების სინქრონიზებულ მუშაობას
გაფართოების დაფების სლოტები
კვების კონექტორები
მყარი დისკების კონექტორები

ფორმ-ფაქტორი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დედაპლატის დიზაინები განსხვავებული ზომისა და ფორმისაა, რასაც კომპიუტერის " ფორმ-ფაქტორს" ეძახიან. ის ინდივიდუალურია და ძირითადად დამოკიდებულია მწარმოებელზე.
არსებობს დედაპლატის ფორმ-ფაქტორების მრავალი ტიპი. მაგ.: AT, ATX, BTX, NLX, LPX, XTX, microATX, Mini-ATX, MicroBTX, Mini-ITX, Nano-ITX, Pico-ITX და ა.შ.

კომპონენტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ჩიპსეტები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ჩიპსეტი არის მიკროსქემათა ნაკრები, რომელიც არეგულირებს პროცესორს, მეხსიერების მოდულებს, გაფართოების სლოტებსა და პერიფერიებს შორის ინფორმაციის მიმოსვლას. ჩიპსეტი თავისი ფუნქციური დატვირთვით ორი ტიპის გვაქვს: ჩრდილოეთის ჩიპსეტი(Northbridge) და სამხრეთის ჩიპსეტი(Southbridge). ჩრდილოეთის ჩიპსეტი წარმოადგენს მიკროსჩიპების მთავარ ერთობლიობას. ის წინა-მხრის სალტეთი უკავშირდება პროცესორის და უზრუნველყოფს მის დაკავშირებას მეხსიერებისა და ინტეგრირებული ვიდეოდაფის მოდულებთან. ის ასევე უკავშირდება სამხრეთ ჩიპსეტს. სამხრეთ ჩიპსეტი აკავშირებს ყველა დანარჩენ პერიფერულ მოწყობილობას. მისი უშუალო კონტროლის ძირითადი ობიექტებია: შეტანა/გამოტანის პორტები, გაფართოების სლოტები, BIOS და CMOS ბატარეა.

სოკეტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სოკეტი ან სლოტი (მოძვ.) არის ბუდე, რომელშიც თავსდება კომპიუტერის ცენტრალური პროცესორი.