იხილეთ წყარო გვერდისთვის ბოსნიის ვილაიეთი

{{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა
|სახელი                         =ბოსნიის ვილაიეთი
|მშობლიური სახელი                      =Bosna Vilayeti<br />Босански вилајет<br />Vilajet Bosna
|სტატუსი                           =[[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] [[ვილაიეთი]]
|ჰიმნი                             =
|დროშა                             =Flag_of_Independent_Bosnia_(1878).svg
|რუკა                            = Bosnia Vilayet, Ottoman Balkans, 1880s.png
|აღწერა                         =
|p1                               =ბოსნიის ეიალეთი
|flag_p1                          =Flag of SFR Yugoslavia.svg
|შექმნილია                         =[[1867]]
|ლიკვიდერებულია                   =[[1878]]/[[1908]]
|s1                               = ბოსნიის და ჰერცეგოვინის კონდომინიუმი
|flag_s1                          = Flag_of_Bosnia_(1908-1918).svg
|დევიზი                            =
|დედაქალაქი                          =[[სარაევო]]
|ქალაქები                           =
|ენა                             =[[სერბულ-ხორვატული ენა|სერბულ-ხორვატული]]
|ვალუტა                           =
|დამატებითი პარამეტრი          =
|პარამეტრის შიგთავსი             =
|ფართობი                          =46&nbsp;000 კმ<sup>2</sup>
|მოსახლეობა                        =1 232 000
|მართველობის ფორმა                =[[ვილაიეთი]]
|დინასტია                         =
|მმართველის ტიტული                 = 
|მმართველი1                       =
|მმართველი1 წელი                = 
|მმართველის ტიტული2                = <!--გამოიყენება მმართველის ტიტულის შეცვლის შემთხვევაში-->
|მმართველი2                      = 
|მმართველი2 წელი                      = 
|მმართველის ტიტული3                 = 
|მმართველი3                       = 
|მმართველი3 წელი                     = 
|მმართველის ტიტული4              = 
|მმართველი4                       = 
|მმართველი4 წელი                    = 
|მმართველის ტიტული5               = 
|მმართველი5                       = 
|მმართველი5 წელი                     = 
|მმართველის ტიტული6              =  
|მმართველი6                       = 
|მმართველი6 წელი                  = 
|რელიგია                          =
|დამატებითი პარამეტრი1         =
|პარამეტრის შიგთავსი1            =
|ეტაპი1                            =დაარსება
|თარიღი1                            =
|წელი1                             =[[1867]]
|ეტაპი2                            =ოკუპაცია [[ავსტრია-უნგრეთი]]ს მიერ
|თარიღი2                            =
|წელი2                             =[[1878]]
|ეტაპი3                            =
|თარიღი3                            =ანექსია [[ავსტრია-უნგრეთი]]ს მიერ
|წელი3                             =[[1908]]
|ეტაპი4                            =
|თარიღი4                            =
|წელი4                             =
|ეტაპი5                            =
|თარიღი5                            =
|წელი5                             =
|ეტაპი6                            =
|თარიღი6                            =
|წელი6                             =
|დამატებითი პარამეტრი2         =
|პარამეტრის შიგთავსი2         =
|წინა                               =
|წინამორბედი1                               =
|წინამორბედი2                               =
|წინამორბედი3                               =
|წინამორბედი4                               =
|წინამორბედი5                               =
|წინამორბედი6                               =
|წინამორბედი7                               =
|შემდეგი                            =
|მემკვიდრე1                               =
|მემკვიდრე2                               =
|მემკვიდრე3                               =
|მემკვიდრე4                               =
|მემკვიდრე5                               =
|მემკვიდრე6                               =
|მემკვიდრე7                               =
|სქოლიო                             =<references/>
}}
'''ბოსნიის ვილაიათი''' ({{lang-ota|ولايه بوسنه}}; ''ვილაიათ-ი ბოსნე'' {{lang-bs|Vilajet Bosna}}) [[ოსმალეთი]]ს იმპერიის რეგიონი, რომელიც მოიცავდა თანამედროვე [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა|ბოსნიისა და ჰერცეგოვინის]] დიდ ნაწილს. იგი შეიქმნა 1867 წლის ადმინისტრაციული რეფორმების შემდეგ და მოიცვა ყოფილი [[ბოსნიის ეიალეთი]]ს დიდი ნაწილი. მისი ფართობი 46 ათას კვ. კმ-ს შეადგენდა,<ref name="asia">[http://www.archive.org/stream/earth01recluoft#page/152/mode/1up Europe] by Éliseé Reclus, page 152</ref> ხოლო მოსახლეობა [[1871]] წლისთვის 1 მლნ 232 ათ. კაცს.<ref name=beewd>{{წიგნი |ავტორი =Michael R. Palairet|სათაური=The Balkan Economies c.1800-1914: Evolution without Development|ბმული=http://books.google.com/books?id=hkQytxTkZcoC|isbn=9780521522564}}</ref>
==დაყოფა==
ვილაიათი იყოფოდა ხუთ [[სანჯაყი|სანჯაყად]]:<ref name="a-ids">[http://tarihvemedeniyet.org/2009/10/bosna-vilayeti/ Bosna Vilayeti | Tarih ve Medeniyet]</ref>
* ბოსნიის სანჯაყი (ცენტრი ქ. [[სარაევო]])
* იზვორნიკის ([[ზვორნიკი]]) სანჯაყი
* ჰერსექის ([[ჰერცეგოვინა]]) სანჯაყი (ცენტრი ქ. [[მოსტარი]])
* [[ტრავნიკი]]ს სანჯაყი
* ბიჰქეს ([[ბიჰაჩი]]) სანჯაყი
==ავსტრო-უნგრული ოკუპაცია==
[[1878]] წელს [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია|ავსტრია-უნგრეთმა]] ისარგებლა ოსმალეთის მძიმე მდგომარეობით და დაიკავა ბოსნია და ასევე კოსოვოს ვილაიათის [[ნოვიპაზარის სანჯაყი]]. ოსმალეთის არმია რამდენიმე კვირის განმავლობაში სწევდა წინააღმდეგობას, მაგრამ შემდეგ ტერიტორია დატოვა. თუმცა საერთაშორისო კანონებით ეს ტერიტორიები ოსმალეთს ეკუთვნოდა, ავსტრიის ხელმძღვანელობამ დაიწყო იქ თავისი კანონების გატარება და თავისი წესების შემოღება. ამას ადგილობრივი მოსახლეობა მტრულად შეხვდა და ამბოხება მოაწყო ჰერცეგოვინასა და აღმოსავლეთ ბოსნიაში. ავსტრიამ ადგილობრივ მოხალისეთაგან რაზმების ჩამოყალიბება სცადა, მაგრამ ისინი ამბოხებულების მხარეს გადადიოდნენ. საბოლოოდ სიტუაციის სტაბილიზაცია მოხერხდა, მაგრამ [[1881]] წელს შემოღებულმა სამხედრო გაწვევის კანონმა თავიდან გამოიწვია შეიარაღებული გამოსვლები. საბოლოოდ სიტუაცია [[1883]] წლის დასაწყისისთვის დასტაბილურდა.<ref name=malcolm>{{cite book |last=Malcolm | first=Noel | title=Bosnia: A Short History |url= http://books.google.ge/books?id=Cvk6oMf9R7AC |publisher=New York University Press |year=1996 |isbn=0-8147-5561-5}}</ref>
==ანექსია==
[[1908]] წლის [[6 ოქტომბერი|6 ოქტომბერს]] [[ფრანც იოზეფ I|ფრანც იოზეფ I-მა]] განაცხადა ბოსნიისა და ჰერცეგოვინის დე-იურე შემოერთების სურვილისა და ადგილობრივებისთვის ავტონომიისა და კონსტიტუციური უფლებების მინიჭების შესახებ.<ref>{{წიგნი |ავტორი =Luigi Albertini, Jochen Thies|სათაური=The Origins of the War of 1914|ბმული=https://books.google.ge/books?id=Ct5mAAAAMAAJ|isbn=9781929631261}}</ref> ამ გადაწყვეტილების გამო დაიწყო [[ბოსნიის კრიზისი]], რაშიც ოსმალეთისა და ავსტრიის გარდა ჩათრეული აღმოჩნდნენ [[რუსეთი]], [[დიდი ბრიტანეთი]], [[სერბეთი]], [[იტალია]], [[მონტენეგრო]], [[გერმანია]] და [[საფრანგეთი]]. ბოსნიის ანექსიამ ოსმალეთზე მეტად სერბეთი და მისი მოკავშირე რუსეთი გაანაწყენა.<br />
[[1909]] წელს ბერლინში გაფორმდა შეთანხმება, რომელზეც ცნეს ბოსნიის ანექსია ავსტრიის მიერ. სერბები თვლიდნენ, რომ ბოსნია მათი საკუთრება იყო. გაჩნდა სერბული ნაციონალისტური ორგანიზაციები, რომლებიც ბოსნიის სერბეთთან შეერთებას ისახავდნენ მიზნად. საბოლოოდ კი მათი საქმიანობა [[სარაევოს მკვლელობა|სარაევოს მკვლელობითა]] და [[პირველი მსოფლიო ომი]]თ დასრულდა.
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:ბოსნია და ჰერცეგოვინის ისტორია]]
[[კატეგორია:ოსმალეთის იმპერიის ადმინისტრაციული დაყოფა]]