იხილეთ წყარო გვერდისთვის ბოლივია

{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = ''República de Bolivia''<br />''Bulibya Republika''<br />''Wuliwya Suyu''
|სრული_სახელი = ბოლივიის რესპუბლიკა
|საერთო_სახელი = ბოლივია
|დროშა = Flag of Bolivia (state).svg
|გერბი = Coat of arms of Bolivia.svg
|რუკა = Bolivia (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = Bolivianos, el hado propicio
|დევიზი = ¡La unión es la fuerza!<br />ერთობა ძალაა!
|ოფიციალური_ენები = [[ესპანური ენა|ესპანური]], [[კეჩუა (ენა)|კეჩუა]], [[აიმარა (ენა)|აიმარა]]
|დედაქალაქი = [[სუკრე]], [[ლა-პასი]]<sup>1</sup>
|latd=19
|latm=2
|latNS=S
|longd=65
|longm=15
|longEW=W
|უდიდესი_ქალაქი = [[სანტა-კრუს-დე-ლა-სიერა]]
|მთავრობის_ტიპი = [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[ბოლივიის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ევო მორალესი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = 
|ლიდერის_სახელი_2 = 
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 = 
|რანგი_ფართობით = 28-ე
|ფართობი = 1 098 581
|წყალი_% = 1,29
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 10 907 778<ref>{{cite web |url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=1262904839&men=gpro&lng=en&des=wg&geo=-1048596&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&geo=-38 |title=Bolivia |publisher=World Gazetteer |accessdate=7 January 2010 |archiveurl=https://www.webcitation.org/6DnKb7gti?url=http://world-gazetteer.com/wg.php?x=1262904839 |archivedate=19 იანვარი 2013 }}</ref>
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 84-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2010
|მოსახლეობის_ცენზი = 8 280 184
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 2001
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 8,9
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 220-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2011
|მშპ_ppp = $50 904 მილიარდი<ref name=imf>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=69&pr.y=12&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=218&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Bolivia |publisher=International Monetary Fund |accessdate=17 April 2012}}</ref>
|მშპ_ppp_რანგი = 
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $4,789<ref name=imf />
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 
|აგი = 0,663
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = <span style="color:#ffcc00;">საშუალო</span>
|აგი_რანგი = 108-ე
|აგი_წელი = 2007
|ვალუტა = [[ბოლივიური ბოლივიანო]]
|ვალუტის_კოდი = BOB
|ქვეყნის_კოდი = BOL
|დროის_სარტყელი = [[UTC-04:00]]
|ზაფხულის_დრო = 
|cctld = [[.bo]]
|სატელეფონო_კოდი = +591
|სატელეფონო_კოდი_მითითება = 
|სქოლიო = <sup>1</sup>ადმინისტრაციული დედაქალაქი.
}}

'''ბოლივია''', ოფიციალურად '''ბოლივიის მრავალეროვანი სახელმწიფო''' ({{lang-es|''Estado Plurinacional de Bolivia'', {{lang-qu|''Bulivya Mamallaqta''}}, [[აიმარა (ენა)|აიმარ]]. ''Wuliwya Suyu''}})<ref name="ReferenceA">{{cite web|url=http://www.who.int/countries/bol/en/ |title=WHO &#124; Bolivia (Plurinational State of) |publisher=Who.int |date=11 May 2010 |accessdate=30 August 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://data.un.org/CountryProfile.aspx?crName=Bolivia%20(Plurinational%20State%20of) |title=UNdata &#124; country profile &#124; Bolivia (Plurinational State of) |publisher=United Nations  |date=14 November 1945 |accessdate=30 August 2010}}</ref> — [[ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები|ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო]] [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკაში]]. მდებარეობს [[კონტინენტი]]ს ცენტრალურ ნაწილში. ჩრდილოეთიდან და აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება [[ბრაზილია]], სამხრეთით — [[პარაგვაი]] და [[არგენტინა]], სამხრეთ–დასავლეთით — [[ჩილე]] და დასავლეთით — [[პერუ]].

ევროპულ კოლონიზაციამდე, [[ანდები]]ს ის რეგიონი, სადაც დღეს ბოლივია მდებარეობს, წარმოადგენდა [[ქრისტეფორე კოლუმბი|კოლუმბამდელი]] ამერიკის ყველაზე დიდი სახელმწიფოს — [[ინკების ცივილიზაცია|ინკების იმპერიის]] ნაწილს. ეს ტერიტორია XVI საუკუნეში [[ესპანეთის იმპერია|ესპანეთმა]] დაიპყრო. ესპანური კოლონიალიზმის ეპოქაში, ამ ტერიტორიას ეწოდებოდა [[ზემო პერუ]] და შედიოდა [[პერუს ვიცე-სამეფო]]ს შემადგენლობაში. ქვეყანამ დამოუკიდებლობა მოიპოვა [[1825]] წლის [[6 აგვისტო]]ს და მას სამხრეთ ამერიკის დამოუკიდებლობისათვის მებრძოლის, [[სიმონ ბოლივარი]]ს პატივსაცემად ბოლივია ეწოდა. ამის შემდეგ, ბოლივიამ გამოიარა პოლიტიკური არასტაბილურობის, დიქტატურისა და ეკონომიკური არამდგრადობის პერიოდები.

დღეისათვის, ბოლივია [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა|საპრეზიდენტო]], წარმომადგენლობითი დემოკრატიის [[რესპუბლიკა]]ა. ადმინისტრაციულად იყოფა 9 [[ბოლივიის დეპარტამენტები|დეპარტამენტად]]. ბოლივია [[განვითარებადი ქვეყნები|განვითარებადი სახელმწიფოა]], [[ადამიანური განვითარების ინდექსი]]ს საშუალო და სიღარიბის 53 პროცენტიანი მაჩვენებლებით.<ref>{{cite web |url=http://www.eldeber.com.bo/2011/2011-11-30/vernotaahora.php?id=111129221401 |title=Bolivia baja sus índices de pobreza en 8 años (Bolivia lowers its poverty levels) |publisher=El Deber |date=30 November 2011 |accessdate=30 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111205032039/http://www.eldeber.com.bo/2011/2011-11-30/vernotaahora.php?id=111129221401 |archivedate=5 დეკემბერი 2011 }}</ref> ძირითადი ეკონომიკური საქმიანობაა [[სოფლის მეურნეობა]], მეტყევეობა, [[მეთევზეობა]], სამთო მოპოვება და მანუფაქტურული წარმოება, ძირითადად [[ტექსტილი]]ს, ტანსაცმლის, დაწმენდილი მეტალებისა და ნავთობგადამუშავება. ბოლივია მდიდარია [[მინერალები]]თ, განსაკუთრებით [[კალა (ელემენტი)|კალით]]. ქვეყანამ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო 2010 წელს მიღებული „დედამიწის უფლებების კანონით“ — მსოფლიოში ერთ–ერთი უნიკალური კანონით, რომელიც ბუნებას ისეთივე უფლებებს ანიჭებს, როგორსაც ადამიანს.<ref>http://www.guardian.co.uk/environment/2011/apr/10/bolivia-enshrines-natural-worlds-rights</ref><ref>http://www.huffingtonpost.com/2011/04/13/bolivias-law-of-mother-earth_n_848966.html</ref><ref>http://www.foxnews.com/world/2011/04/18/prepares-debate-rights-mother-earth/</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.wired.co.uk/news/archive/2011-04/11/bolivia-law-of-mother-nature |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2012-11-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131212174326/http://www.wired.co.uk/news/archive/2011-04/11/bolivia-law-of-mother-nature |archivedate=2013-12-12 }}</ref>

ბოლივიის დაახლოებით 10 მილიონიანი [[ბოლივიის დემოგრაფია|მოსახლეობა]] მრავალეთნიკურია, მათ შორის არიან [[ინდიელები]], [[მეტისები]], ევროპელები, აზიელები და აფრიკელები. ძირითადი სალაპარაკო ენაა [[ესპანური ენა|ესპანური]], თუმცა ოფიციალური ენის სტატუსი აქვს ასევე [[გუარანის ენები|გუარანის]], [[აიმარა (ენა)|აიმარას]], [[კეჩუა (ენა)|კეჩუას]] და 34 სხვა ადგილობრივ ენას. ქვეყანაში არსებულმა განსხვავებული კულტურების დიდმა რაოდენობამ განაპირობა ბოლივიის ძლიერ მრავალფეროვნება ხელოვნებაში, სამზარეულოში, ლიტერატურასა და მუსიკაში.

== ეტიმოლოგია ==
ბოლივიას სახელი ეწოდა [[ომი დამოუკიდებლობისათვის ესპანეთის ამერიკულ კოლონიებში|ესპანეთის ამერიკული კოლონიების დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლის]] გმირის — [[სიმონ ბოლივარი]]ს პატივსაცემად.<ref>[http://salempress.com/store/samples/great_lives_from_history_19th/great_lives_from_history_19th_bolivar.htm Simón Bolívar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130825121538/https://salempress.com/store/samples/great_lives_from_history_19th/great_lives_from_history_19th_bolivar.htm |date=2013-08-25 }} Salem Press</ref> [[ანტონიო ხოსე დე სუკრე]]ს ბოლივარმა მისცა საშუალება აერჩია შეენარჩუნებინა [[ზემო პერუ]] (თანამედროვე ბოლივია) ახლადშექმნილი [[პერუ|პერუს რესპუბლიკაში]], რათა გაერთიანებულიყო [[რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებული პროვინციები|რიო-დე-ლა-პლატის გაერთიანებულ პროვინციებში]] ან ოფიციალურად გამოეცხადებინა დამოუკიდებლობა [[პერუს ვიცე-სამეფო]]სგან. ადგილობრივთა მხარდაჭერით სუკრემ ახალი სახელმწიფოს შექმნა არჩია და მას სიმონ ბოლივარის სახელი უწოდა.<ref>{{Cite web |url=http://www.historia-bolivia.com/6-de-Agosto-Independencia-de-Bolivia/6 |title=6 de Agosto: Independencia de Bolivia<!-- Bot generated title --> |accessdate=2012-11-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110820091233/http://historia-bolivia.com/6-de-Agosto-Independencia-de-Bolivia/6 |archivedate=2011-08-20 }}</ref>

ახლად შექმნილი სახელმწიფოს თავდაპირველი სახელი იყო ''ბოლივარის რესპუბლიკა''. სახელის შეცვლა ''ბოლივიაზე'' რამდენიმე დღის შემდეგ მოხდა, როდესაც კონგრესმენმა მანუელ მარტინ კრუსმა წამოაყანა წინადადება: „თუ [[რომულუსი]]სგან მომდინარეობს [[რომი]], მაშინ [[ბოლივარი, სიმონ|ბოლივარისგან]] უნდა წარმოსგდეს ბოლივია.“ ({{lang-es|''Si de Rómulo Roma, de Bolívar Bolivia''}}). სახელი მოწონებულ იქნა და დამტკიცდა [[1825]] წლის 3 ოქტომბერს.<ref>[http://blogs.law.harvard.edu/philg/2009/01/11/what-countries-are-named-after-individuals-or-families/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110719211218/http://blogs.law.harvard.edu/philg/2009/01/11/what-countries-are-named-after-individuals-or-families/ |date=2011-07-19 }} What countries are named after individuals or families?</ref>

2009 წლის ახალი კონსტიტუციით, ქვეყნის სახელწოდება „ბოლივიის რესპუბლიკიდან“ შეიცვალა „ბოლივიის მარავალეროვან სახელმწიფოზე“, რითაც აღიარებულ იქნა ქვეყნის მრავალეროვნება და გაიზარდა ბოლივიის ადგილობრივ ხალხთა პოზიცია.<ref>[http://www.truth-out.org/topstories/120609vh03 Morales highly favoured for re-election in Bolivia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101128084344/http://www.truth-out.org/topstories/120609vh03 |date=2010-11-28 }} Truth Out/Associated Press 6 December [2009</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/from_our_own_correspondent/8729971.stm Can Bolivia’s indigenous groups dance in harmony?] BBC 10 June 2010</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/7842574.stm Bolivia poll won’t end opposition] BBC 24 January 2009</ref>

== ისტორია ==
{{main|ბოლივიის ისტორია}}
[[ფაილი:Portrait of Simón Bolívar by Arturo Michelena.jpg|მინი|200პქ|[[სიმონ ბოლივარი]]]]
1538 წელს, [[ინკების ცივილიზაცია|ინკების იმპერია]] ესპანელებმა დაიპყრეს და შექმნეს რამდენიმე დასახლება. ეს რეგიონი დასაწყისში იწოდებოდა ჩარკასის პროვინციად, ხოლო მოგვიანებით [[ზემო პერუ]]დ. კოლონიალურ პერიოდში, [[ვერცხლი]]ს საბადოებში მუშაობდნენ [[ინდიელები]] (პეონები), რომლებმაც მრავალჯერ მოაწყვეს ამბოხება [[ესპანელები]]ს წინააღმდეგ. 300 წლის განმავლობაში ბოლივიის ტერიტორია [[ესპანეთის კოლონიური იმპერია|ესპანეთის კოლონიური იმპერიის]] ნაწილი იყო. მთელი კოლონიური პერიოდის განმავლობაში განსაკუთრებით XVI-XVII საუკუნეებში, ზემო პერუ (ბოლივია) ესპანეთის კოლონიური იმპერიის მთავარი ეკონომიკური ცენტრი იყო [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკაში]]. ზემო პერუს ტერიტორიების დიდი ნაწილი გადაეცა ესპანელ კოლონისტებს. სოციალურ-ეკონომიკურ ურთიერთობებს ზემო პერუში თავის მხრივ წარმოადგენდა მონათმფლობელური და ფეოდალური ფორმების გამოყენება. ინდიელები ჯიუტად ებრძოდა კოლონიალისტებს. ყველაზე მნიშვნელოვანი ამბოხება მოხდა 1780-1781 წლებში ძმები კატარების ხელმძღვანელობით, მაგრამ ისევე როგორც ინდიელეთა სხვა გამოსვლები, სასტიკად იქნა ჩახშობილი.

1809 წლის მაისში მოხდა აჯანყება [[ჩუკისაკას დეპარტამენტი|ჩუკისაკაში]] რომელიც ჩახშობილი იქნა. 1824 წლი 9 დეკემბერს გენერალ [[ანტონიო ხოსე სუკრე]]ს არმიამ [[აიაკუჩოს ბრძოლა]]ში დაამარცხა ესპანელები და გაათავისუფლა ბოლივიის ტერიტორიები. მნიშვნელოვან რევოლუციურ ეტაპად ბოლივიის ისტორიაში დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლა ითვლება. ერთ-ერთი ცნობილი მოღვაწე ბოლივიის განმანთავისუფლებელ ბრძოლაში იყო პ. დ. მურილო - რევოლუციური [[ხუნტა|ხუნტის]] თავმჯდომარე, რომელიც დასაჯეს აჯანყების ჩახშობის შემდეგ, 1809 წელს. 1824 წელს განმანთავისუფლებელმა არმიამ [[ანტონიო ხოსე სუკრე|სუკრეს]] მეთაურობით, [[სიმონ ბოლივარი|სიმონ ბოლივართან]] ერთად საბოლოოდ დაამარცხა ესპანეთის არმია. 1825 წლის აგვისტოში კონგრესმა ჩუკისაკაში გამოაცხადეს დამოუკიდებელი ქვეყნის, ბოლივიის რესპუბლიკის შექმნა. მას შემდეგ, ქვეყანაში ხშირად ხდებოდა სამხედრო გადატრიალებები, მათ შორისაა [[1967]] წლის აჯანყება [[ერნესტო ჩე გევარა]]ს მეთაურობით.

== გეოგრაფია ==
{{მთავარი|ბოლივიის გეოგრაფია}}
[[ფაილი:Ka Bolivia-Map.png|thumb]]
[[ფაილი:Salar de Uyuni, Bolivia2.jpg|thumb|[[სალარ-დე-უიუნი]]]]
[[ფაილი:Amaneciendo en La Paz con el Illimani de fondo.jpg|მინი|250პქ|მარცხნივ|ფაქტობრივი დედაქალაქი [[ლა-პასი]]]]
ქვეყანა მდებარეობს [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკაში]]. ჩრდილოეთიდან და ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება [[ბრაზილია]], სამხრეთ აღმოსავლეთიდან [[პარაგვაი]], სამხრეთიდან [[არგენტინა]], ხოლო სამხრეთ-დასავლეთიდან და სამხრეთიდან [[ჩილე]] და [[პერუ]].

ბოლივიის ფართობი შეადგენს 1 098 580 კმ². მას უკავია 27-ე ადგილი მსოფლიოს ქვეყნებს შორის ფართობის მიხედვით [[ეთიოპია|ეთიოპიის]] შემდეგ.

[[სახელმწიფო საზღვარი|საზღვრის]] საერთო სიგრძეა 6743 კმ (მათ შორის: არგენტინასთან — 832 კმ, ბრაზილიასთან — 3400 კმ, ჩილესთან — 861 კმ, პარაგვაისთან— 750 კმ, პერუსთან — 900 კმ).

ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალია — ვულკანი [[ნევადო-სახამა]] (6542მ), რომელიც მდებარეობს [[ორუროს დეპარტამენტი|ორუროს დეპარტამენტში]].

== სახელმწიფო ==
{{მთავარი|ბოლივიის პოლიტიკა|ბოლივიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ბოლივიის დეპარტამენტები|ბოლივიის პროვინციები}}
* '''სახელმწიფო სისტემა''': განვითარებადი დემოკრატიული რესპუბლიკა.
* '''სახელმწიფოს მეთაური''': პრეზიდენტი [[ევო მორალესი]].
* '''საკანონმდებლო ორგანო''': [[ბოლივიის ეროვნული კონგრესი|ორპალატიანი პარლამენტი]] (27+130 წევრი).
* '''ადმინისტრაციული დაყოფა''': 9 [[ბოლივიის დეპარტამენტები|დეპარტამენტი]] (departamento).

== საგარეო ურთიერთობები ==
{{მთავარი|ბოლივიის საგარეო ურთიერთობები|დიპლომატიური მისიები ბოლივიაში|ბოლივიის დიპლომატიური მისიები|ბოლივია-საქართველოს ურთიერთობები}}
ბოლივიის საგარეო ურთიერთობებს განაგებს ბოლივიის საგარეო საქმეთა სამინისტრო. ტრადიციულად, ბოლივიას ამერიკის ყველა სახელმწიფოსთან ნორმალური ურთიერთობები ჰქონდა, გარდა [[ჩილე]]სი.

ბოლივია [[გაერო]]სა და რამდენიმე სხვა ორგანიზაციისა თუ პროგრამის წევრია, ესენია: ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია (OAS), ანდების საზოგადოება, INTELSAT-ი, [[მიუმხრობლობის მოძრაობა]], საპარლამენტთაშორისო კავშირი, ლათინური ამერიკის ინტეგრაციის ორგანიზაცია (ALADI), [[მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია]], საერთაშორისო ურთიერთდახმარების ხელშეკრულება, მერკოსური (MERCOSUR) და URUPABOL (''[[ურუგვაი]], [[პარაგვაი]], ბოლივია. დაარსდა 1993 წელს'').

== დემოგრაფია ==
{{მთავარი|ბოლივიის დემოგრაფია|ბოლივიის ქალაქების სია}}
* '''მოსახლეობა''' - 10 907 778 (2010), მათ შორის 30 % ესპანელ-ინდიელი [[მეტისი]], 30 % [[კეჩუა (ხალხი)|კეჩუა]], 25 % [[აიმარა (ხალხი)|აიმარა]], ევროპელი 15 %.
* '''სახელმწიფო ენები''': [[ესპანური ენა|ესპანური]], [[აიმარა (ენა)|აიმარა]] და [[კეჩუა (ენა)|კეჩუა]].
* '''რელიგია''': [[კათოლიციზმი]].
* '''დედაქალაქი''': [[სუკრე]] (ოფიციალური, 204 ათასი), [[ლა-პასი]] (ფაქტობრივი, 83 ათასი)
* '''ქალაქები''' (ათ.): [[სანტა-კრუს-დე-ლა-სიერა]] (1.168), [[კოჩაბამბა]] (816), [[ელ-ალტო]] (728), [[ორურო]] (211).

== ეკონომიკა ==
{{main|ბოლივიის ეკონომიკა|ბოლივიის ტურიზმი}}
ბოლივია ერთ - ერთი ყველაზე ღარიბი და ნაკლებად განვითარებული ქვეყანაა [[ლათინური ამერიკა|ლათინურ ამერიკაში]]. ცხოვრების დონე ძალიან დაბალია. ქალაქის მოსახლეობის 65 % და სოფლის მოსახლეობის დაახლოებით 90 % სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ ცხოვრობს. საარსებო მინიმუმი დაახ. $69 დოლარია. ოფიციალური სტატისტიკით, 2002 წელს [[მშპ]] შეადგინა 7,79 მილიარდი დოლარი (''883 დოლარი ერთ სულ მოსახლეზე''). მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდის ტემპი - 2,75 % 2002 წელს და 1,51 % 2001 წელს. 2001 წელს ეკონომიკურად აქტიური მოსახლეობის რიცხვი 2,5 მილიონი ადამიანი იყო. საერთო უმუშევრობის დონე - 8,5 %-ია. ფართოდაა გავრცელებული ნახევარ განაკვეთზე დასაქმება.

* '''რესურსები''': [[კალა]], [[ბუნებრივი აირი]], [[ნავთობი]], [[თუთია]], [[ვოლფრამი]], [[ვერცხლი]], [[რკინა]], [[ტყვია]], [[ოქრო]], საშენი ხე-ტყე, ჰიდროენერგია.
* '''ექსპორტი''': ბუნებრივი აირი, ნავთობი, ტყვია, თუთია, ვერცხლი, ოქრო, [[ყავა]], [[შაქარი]].
* '''ეროვნული შემოსავალი''': ერთ სულზე 900 $.
* '''ვალუტა''': [[ბოლივიური ბოლივიანო|ბოლივიანო]] (BOB).

== მემკვიდრეობა ==
{{მთავარი|იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ბოლივიაში|ბოლივიური კულტურა}}
* ისტორიული ქალაქი [[სუკრე]] და XVII-ის ტაძარი.
* XVI ს-ის ტაძარი და XVIII ს-ის ეკლესია [[პოტოსი|პოტოსში]].
* [[ჩიკიტოსის იეზუიტთა მისია|იეზუიტთა მისია ჩიკიტოსში]].

== ცნობილი ბოლივიელები ==
'''პრეზიდენტი''': [[ლიდია გეილერ ტეხადა]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.unhcr.org/refworld/country/BOL.html UNHCR Bolivia references]
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bl.html Bolivia entry at The World Factbook] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181225154232/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bl.html%20 |date=2018-12-25 }}
* [http://www.who.int/countries/bol/en/ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია: ბოლივია]
* [http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-1640.html Encyclopedia of the Nations: Bolivia]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/country_profiles/1210487.stm BBC News: Country Profile – Bolivia]
* [http://www.lonelyplanet.com/bolivia Lonely Planet: Introducing Bolivia]
* [http://www.boliviaweekly.com/ Bolivia Weekly News, Bolivia News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100227183859/http://www.boliviaweekly.com/ |date=2010-02-27 }}
* U. S. State Department: [http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1069.html ბოლივია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100407154436/http://travel.state.gov/travel/cis_pa_tw/cis/cis_1069.html |date=2010-04-07 }}
* World Trade Organization: [http://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/BOLIVIA_e.htm ბოლივია]
* World Atlas: [http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/samerica/bo.htm ბოლივიის რუკა]
* The Carter Center: [http://www.cartercenter.org/countries/bolivia.html ბოლივია]
* Embassy World: [http://www.embassyworld.com/maps/Maps_Of_Bolivia.html ბოლივიის რუკები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120207031334/http://www.embassyworld.com/maps/Maps_Of_Bolivia.html |date=2012-02-07 }}
* The New York Times: [http://topics.nytimes.com/top/news/international/countriesandterritories/bolivia/index.html Bolivia News]
* The Washington Post: [http://www.washingtonpost.com/wp-srv/world/countries/bolivia.html Bolivia Country Guide]
* Association of Religion Data Archives profile: [http://www.thearda.com/internationalData/countries/Country_27_1.asp ბოლივია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110413031948/http://www.thearda.com/internationalData/countries/Country_27_1.asp |date=2011-04-13 }}
* [http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=bolivia ბოლივიის ენები]
* [http://www.boliviainfoforum.org.uk/ ბოლივიის საინფორმაციო ფორუმი]
* [http://lanic.utexas.edu/la/sa/bolivia/ LANIC Bolivia page]
* [http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-1640.html Bolivia: Legacy of the Chaco War]
* [http://www.zoombolivia.com/ ბოლივია: ფოტოები და საფოსტო ბარათები]
* [http://www.fedbrain.com/world-economy/bolivia/index.html ბოლივიის ეკონომიკა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111019234739/http://www.fedbrain.com/world-economy/bolivia/index.html |date=2011-10-19 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{Commons|Bolivia|ბოლივია}}
{{სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები}}
{{სამხრეთ ამერიკის ერთა კავშირი}}
{{ამერიკის სახელმწიფოთა ორგანიზაცია}}

[[კატეგორია:ბოლივია|*]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:ესპანურენოვანი ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები]]