არითმომეტრი
არითმომეტრი (ბერძ. «αριθμός» — „რიცხვი“ + «μέτρον» — „მეტრი“) — მაგიდის საანგარიშო, ამომხსნელი მანქანა, რომელიც განკუთვნილია არითმეტიკული ოპერაციების შესასრულებლად.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1641 წელს პირველი გამომთვლელი მანქანა გამოიგონა ბ. პასკალმა. პირველი პრაქტიკული მანქანა, რომელიც ასრულებდა 4 არითმეტიკულ მოქმედებას, გერმანელმა მესაათემ ჰანმა 1790 წელს გააკეთა. გამომთვლელი მანქანების წარმოებას 1890 წელს რუსეთში საფუძველი ჩაუყარა პეტერბურგელმა მექანიკოსმა ვ. ოდნერმა. მისი მანქანები არითმომეტრის შემდგომი მოდელების პროტოტიპად იქცა.
მექანიზმი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არითმომეტრს აქვს რიცხვების დასაყენებელი და მათი მრიცხველზე გადასატანი მექანიზმი, ბრუნთა მრიცხველი, შედეგის მრიცხველი, ნულზე დასაყენებელი ანუ წამშლელი მოწყობილობა, აგრეთვე ხელის ან ელექტრული ამძრავი.
მოდელები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არითმომეტრის საბჭოთა მარკებია: „ფელიქსი“, ნახევრად ავტომატური „ვკ-2“ და ავტომატური „ვკ-3“. გამომთვლითი ტექნიკის განვითარებასთან დაკავშირებით არითმომეტრი შეცვალა უფრო თანამედროვე კლავიშებიანმა გამომთვლელმა მანქანებმა.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 568.