იხილეთ წყარო გვერდისთვის ანტონ დენიკინი

[[ფაილი:Anton_Denikin_1918-1919.jpg|მინი|ანტონ ივანეს ძე დენიკინი]]
'''ანტონ ივანეს ძე დენიკინი''' ({{lang-ru|Анто́н Ива́нович Дени́кин}}; დ.  [[16 დეკემბერი]] <small>[ძვ. სტ. 4 დეკემბერი]</small>, [[1872]], [[ვლოცლავეკი]], [[რუსეთის იმპერია]] — გ. [[8 აგვისტო]], [[1947]], [[ენ-არბორი (მიჩიგანი)|ენ არბორი]], [[მიჩიგანი]], [[აშშ]]) — [[რუსები|რუსი]] სამხედრო მოღვაწე, გენერალ-ლეიტენანტი ([[1916]]), [[რუსეთ-იაპონიის ომი]]ს გმირი და [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს გმირი, [[პერვოპროხოდნიკი]], [[რუსეთის სამოქალაქო ომი]]ს დროს [[თეთრი მოძრაობა|თეთრი მოძრაობის]] ([[1918]]–<nowiki/>[[1920]] წლებში) ლიდერი, მონარქისტი, რუსეთის უმაღლესი მმართველის მოადგილე [[1919]]–<nowiki/>[[1920]] წლებში.

დაამთავრა კიევის ქვეით იუნკერთა სასწავლებელი ([[1892]]), გენშტაბის აკადემია ([[1899]]). I მსოფლიო ომის (1914–18) დროს მეთაურობდა ბრიგადას, დივიზიას, მე-8 საარმიო კორპუსს, [[თებერვლის რევოლუცია|თებერვლის რევოლუციის]] შემდეგ, [[1917]] წლის აპრილ-მაისში იყო უმაღლესი მთავარსარდლის შტაბის უფროსი, შემდეგ — დასავლეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ფრონტების სარდალი. 1917 წლის დამლევს [[ლავრ კორნილოვი|ლავრ კორნილოვთან]] ერთად მონაწილეობდა „მოხალისეთა არმიის“ შექმნაში, რომელსაც [[1918]] წლის აპრილიდან თვითონ ჩაუდგა სათავეში. 1918 წლის შემოდგომაზე გახდა „სამხრეთ რუსეთის შეიარაღებული ძალების“ მთავარსარდალი და რუს. უმაღლეს მმართველად გამოცხადებული ადმირალ [[ალექსანდრე კოლჩაკი|ა. კოლჩაკის]] მოადგილე. 

დენიკინი მტკიცედ იდგა „მთლიანი და განუყოფელი“ რუსეთის პრინციპებზე და არ აღიარებდა რევოლუციის შემდეგ აღმოცენებულ დამოუკიდებელ ერთეულებს, მ. შ. [[საქართველო]]ს; პრეტენზიას აცხადებდა ყოფილი იმპერიის მთელს სამხედრო ქონებაზე. საქართველოსთან კონფლიქტი ძირითადად ამიერკავკასიაში დაგროვილი სამხედრო ქონებისა და [[აფხაზეთი|აფხაზეთზე]] ტერიტორიული პრეტენზიის გამო ჰქონდა. ამ საკითხებზე 1918 წლის სექტემბერში საქართველოს მთავრობასა და დენიკინის წარმომადგენლებს შორის გაიმართა მოლაპარაკება. მხარეები ვერ შეთანხმდნენ. დიდი ბრიტანეთის მთავრობამ, რომელიც ბოლშევიკური გადატრიალების შემდეგ ანტისაბჭოთა ძალებს შორის დაპირისპირების პრევენციას ცდილობა, შუამავლობა იკისრა და შავიზღვისპირეთში საქართველოსა და დანიკინის ჯარებს შორის სადემარკაციო ხაზი დააწესა. დენიკინის სამხედრო-პოლიტიკურ დასაყრდენი ამიერკავკასიაში „რუსთა ეროვნული საბჭო“ იყო. საკუთარი შესაკრები ბიუროების მეშვეობით დენიკინმა მოხალისეთა არმიაში გასაწვევად მარტო [[თბილისი|თბილისში]] 4000-ზე მეტი ოფიცერი აღრიცხა. დენიკინის დამარცხების შემდეგ (1920) მოხალისეთა არმიის ცალკეული ნაწილები საქართველოზე გავლით [[ყირიმი|ყირიმში]] გადაიყვანეს, თავად კი საზღვარგარეთ წავიდა. დენიკინს ეკუთვნის სამოქალაქო ომზე დაწერილი მემუარები.

== ჯილდოები ==
* წმინდა გიორგის [[ოქროს ხმალი მამაცობისთვის]], მარგალიტებით მორთული, წარწრით: „ლუცკის ორმაგი განთავისუფლებისთვის“ (22/09/1916)
* ოქროს ხმალი მამაცობისთვის (11/10/1915)
* [[ფაილი:OrderStGeorge3cl rib.png |30px|link=წმინდა გიორგის ორდენი]] III ხარისხის [[წმინდა გიორგის ორდენი]], (11/03/1915)
* [[ფაილი:RUS Order of Saint George 4th class ribbon 2000.svg |30px|link=წმინდა გიორგის ორდენი]] IV ხარისხის წმინდა გიორგის ორდენი (04/24/1915)
* [[ფაილი:Saint vladimir (bande).png|30px|link=წმინდა ვლადიმერის ორდენი]] III ხარისხის [[წმინდა ვლადიმერისორდენი]] (04/18/1914)
* [[ფაილი:Saint vladimir (bande).png|30px|link=წმინდა ვლადიმერის ორდენი]] IV ხარისხის წმინდა ვლადიმერისორდენი (12/06/1909)
* [[ფაილი:Order_of_Saint_Anne_Ribbon.PNG|30px|link=წმინდა ანას ორდენი]] II ხარისხის [[წმინდა ანას ორდენი]] ხმლით (1905)
* [[ფაილი:Order_of_Saint_Stanislaus_Ribbon.PNG|30px|link=წმინდა სტანისლავის ორდენი]] II ხარისხის [[წმინდა სტანისლავის ორდენი]] ხმლით  (1904)
* [[ფაილი:Order_of_Saint_Anne_Ribbon.PNG|30px|link=წმინდა ანას ორდენი]] III ხარისხის წმინდა ანას ორდენი ხმლით და ბუშპრიტით (1904)
* [[ფაილი:Order_of_Saint_Stanislaus_Ribbon.PNG|30px|link=წმინდა სტანისლავის ორდენი]] III ხარისხის წმინდა სტანისლავის ორდენი (1902)
* [[ფაილი:Order of the Bath UK ribbon.png|30px|link=აბანოს ორდენი]] [[აბანოს ორდენი|აბანოს ორდენის საპატიო რაინდი]], 1919 (გაერთიანებული სამეფო)
* [[ფაილი:Order of Michael the Brave ribbon.svg|30px|link=მიხეილ მამაცის ორდენი]] III ხარისხის [[მიხეილ მამაცის ორდენი]], 1917 (რუმინეთი)
* [[ფაილი:Croix de Guerre 1914-1918 ribbon.svg|30px|link=Croix de guerre 1914–1918 (საფრანგეთი)]] [[Croix de guerre 1914–1918 (საფრანგეთი)|Croix de Guerre, 1914-1918]], 1917 (საფრანგეთი)

==ლიტერატურა==
{{ქე|2||ცირეკიძე შ.}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.answers.com/topic/anton-ivanovich-denikin ანტონ დენიკინი, ბიოგრაფია – Answers.com.] 2006.

{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:დენიკინი, ანტონ}}

[[კატეგორია:რუსი სამხედრო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:დაბადებული  16 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1872]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი  8 აგვისტო]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1947]]