ცილები: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

11:42, 29 ნოემბერი 2012-ის ვერსია

ცილები (ან პროტეინები) — მაღალმოლეკულური ბუნებრივი ორგანული ნაერთები, რომლებიც ამინომჟავებისაგანაა აშენებული. ცილები ცხიმებთან,ნახშირწყლებთან და ნუკლეინის მჟავებთან ერთად ცოცხალ არსებათა შემადგენელი აუცილებელი ქიმიური კომპონენტებია და მეტად მრავალგვარი ბიოლოგიური დანიშნულება აქვთ.

ცილის ტიპები

მემბრანაში ლოკალიზაციის მიხედვით ცილების ორ ჯგუფს არჩევენ. ესენია:

მემბრანის შემადგენლობაში შემავალი ცილები ერთმანეთისგან არა მხოლოდ განლაგებითა და აგებულებით, არამედ ფუნქციითაც განსხვავდებიან.არჩევენ ტრანსპორტულ ცილებს, რეცეპტორულ ცილებს, ეფექტორულ ცილებს და სხვა.

ცილების კლასიფიკაცია

ცილის სინთზისთვის გამოიყენება 20 ტიპის ამინომჟავა, რომლებიც პეპტიდური ბმით უკავშირდებიან ერთმანეთს. თითოეულ ცილაში შეიძლება ათასობით ამინომჟავა იყოს წარმოდგენილი. განასხვავებენ მარტივ და რთულ ცილებს. მარტივი ცილები მხოლოდ ამინომჟვებისგან შედგებიან. მარტივი ცილებია- პროტეინები, ალბუმინები, ფუძეცილები, გლუტელინები, პროლამინები, პროტეინოიდები. რთულ ცილებში ამინომჟავების გარდა სხვა ნაერთებიცაა ჩართული. რთული ცილებია- პროტეიდები: ლიპოპროტეინები, პროტეოლიპიდები, ფოსფორპროტეინები, გლიკოპროტეინები, პროტეოგლიკანები.

ცილის სახეობები

ცილის მოლეკულები უჯრედის ყელა ორგანოიდს აშენებენ.

კუმშვადი ცილები უზრუნველყოფენ მოძრაობას.

ცილა ფერმენტები აჩქარებენ ქიმიურ რეაქციებს.

ლიტერატურა

ჰისტოლოგია, თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2008 წელი.
Branden C, Tooze J (1999). Introduction to Protein Structure. New York: Garland Pub. ISBN 0-8153-2305-0.
Murray RF, Harper HW, Granner DK, Mayes PA, Rodwell VW (2006). Harper's Illustrated Biochemistry. New York: Lange Medical Books/McGraw-Hill. ISBN 0-07-146197-3.
Van Holde KE, Mathews CK (1996). Biochemistry. Menlo Park, California: Benjamin/Cummings Pub. Co., Inc. ISBN 0-8053-3931-0.

რესურსები ინტერნეტში

თარგი:Link FA თარგი:Link FA თარგი:Link GA თარგი:Link GA თარგი:Link GA

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+[[ფაილი:Myoglobin.png|მინი|პროტეინ [[მიოგლობინი]]ს 3D სტრუქტურა]]
 '''ცილები''' (ან პროტეინები) — მაღალმოლეკულური ბუნებრივი ორგანული ნაერთები, რომლებიც [[ამინომჟავები]]საგანაა აშენებული. ცილები [[ცხიმები|ცხიმებთან]],[[ნახშირწყლები|ნახშირწყლებთან]] და [[ნუკლეინის მჟავები|ნუკლეინის მჟავებთან]] ერთად ცოცხალ არსებათა შემადგენელი აუცილებელი ქიმიური კომპონენტებია და მეტად მრავალგვარი ბიოლოგიური დანიშნულება აქვთ.
@@ ხაზი 14: / ხაზი 15: @@
 რთულ ცილებში ამინომჟავების გარდა სხვა ნაერთებიცაა ჩართული.
 რთული ცილებია- პროტეიდები: ლიპოპროტეინები, პროტეოლიპიდები, ფოსფორპროტეინები, გლიკოპროტეინები, პროტეოგლიკანები.
 == ცილის სახეობები ==
@@ ხაზი 23: / ხაზი 23: @@
 '''ცილა ფერმენტები''' აჩქარებენ ქიმიურ რეაქციებს.
 == ლიტერატურა ==
 * ჰისტოლოგია, თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2008 წელი.
+*{{cite book |author= Branden C, Tooze J |title=Introduction to Protein Structure |publisher=Garland Pub |location=New York |year=1999 |isbn=0-8153-2305-0}}
+*{{cite book |author=Murray RF, Harper HW, Granner DK, Mayes PA, Rodwell VW |title=Harper's Illustrated Biochemistry |publisher=Lange Medical Books/McGraw-Hill |location=New York |year=2006 |isbn=0-07-146197-3}}
+*{{cite book |author=Van Holde KE, Mathews CK |title=Biochemistry |publisher=Benjamin/Cummings Pub. Co., Inc|location=Menlo Park, California |year=1996 |isbn=0-8053-3931-0}}
+== რესურსები ინტერნეტში ==
-{{ესკიზი-ბიოლოგია}}
+{{Commons category|Proteins}}
+*[http://www.jcvi.org/pn-utility The Protein Naming Utility]
+*[http://www.proteinatlas.org/ Human Protein Atlas]
+*[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?db=protein NCBI Entrez Protein database]
+*[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?db=structure NCBI Protein Structure database]
+*[http://www.hprd.org/ Human Protein Reference Database]
+*[http://www.humanproteinpedia.org/ Human Proteinpedia]
+*[http://folding.stanford.edu/ Folding@Home (Stanford University)]
 [[კატეგორია:ცილები|*]]