სითი პოპი
| სითი პოპი | |
|---|---|
| ორიგინალურ ენაზე | シティ・ポップ |
| ჟანრობრივი წარმომავლობა | |
| კულტურული წარმომავლობა | 1970-იანი წლები, იაპონია |
| წარმოშობილი ფორმები | |
სითი პოპი (იაპონ. シティ・ポップ shiti poppu?) — იაპონური პოპ-მუსიკის ფორმა, რომელიც გაჩნდა 1970-იანი წლების ბოლოს და პოპულარობის პიკს მიაღწია 1980-იან წლებში. თავდაპირველად მას უწოდებდნენ იაპონიის დასავლური გავლენის ქვეშ მყოფ „ახალი მუსიკის“ შტოს. თუმცაღა სითი პოპი მოიცავდა მუსიკალურ სტილთა ფართო სპექტრს - ფანკი, დისკო, R&B, AOR, მსუბუქი როკი და ბუგი. ეს პერიოდი დაკავშირებული იყო ქვეყნის ახალ ეკონომიკურ განვითარებასთან. ამ დროის მახასიათებელი იყო ახალი ტექნოლოგიები, როგორებიცაა Walkman, მანქანებში ჩაშენებული კასეტების დამკვრელები, FM სტერეოები და სხვადასხვა ელექტრონული მუსიკალური ინსტრუმენტები.
არ არსებობს ერთიანი კონსენსუსი მეცნიერებს შორის სითი პოპის განმარტებასთან დაკავშირებით.[2] იაპონიაში ეს ტერმინი უბრალოდ მიუთითებდა მუსიკაზე, რომელიც ასახავდა "ურბანულ" განცდას და რომლის სამიზნეც იყო ქალაქელები. ბევრმა მუსიკოსმა არ გაითვალისწინა მათი წინამორბედების იაპონური მუსიკის სტილი და ძირითადად გამოიყენა ამერიკული ფანკი, მსუბუქი როკი და ბუგი. ზოგიერთგან შეიძლება წარმოდგენილი იყოს ელემენტები, რომლებიც აღებულია დისკოდან, ჯაზ ფუჟინიდან, ოკინავური, ლათინური და კარიბის ზღვის მუსიკიდან. მრავალი სიმღერის ავტორს, ტაცურო იამაშიტას, რომელიც იყო ჟანრის ყველაზე წარმატებულ არტისტებს შორის, ზოგჯერ მოიხსენიებენ როგორც სითი პოპის "მეფეს".[3]
სითი პოპმა დაკარგა თავისი პოპულარულობა 1980-იანი წლების შემდეგ და დასაცინი გახდა იაპონიის ახალგაზრდა თაობებს შორის.[8] თუმცაღა, 2010-იანი წლების დასაწყისში, ნაწილობრივ მუსიკის გაზიარების ბლოგებისა და იაპონური გამოცემებით, სითი პოპმა მოიპოვა საერთაშორისო ონლაინ მიმდევრები, ასევე გახდა საფუძველი ისეთი მიკროჟანრების, როგორებიცაა vaporwave და მომავლის ფანკი.
განმარტებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
„სითი პოპის“ სხვადასხვა განმარტება არსებობს. ჟანრის მიმდევარი ბევრი არტისტი მონაცვლეობდა ერთმანეთისგან მნიშვნელოვნად განსხვავებულ მუსიკალურ სტილში. იუტაკა კიმურამ, სითი პოპის შესახებ მრავალი წიგნის ავტორმა, განსაზღვრა ჟანრი, როგორც „ურბანული პოპ-მუსიკა ქალაქური ცხოვრების სტილის მქონეთათვის“.[9] 2015 წელს რიოტარო აოკიმ The Japan Times- ში დაწერა:
| „ | ტერმინი თავდაპირველად გამოიყენებოდა 1970-იანი და 1980-იანი წლების დასავლური გავლენის ქვეშ მყოფი "ახალი მუსიკის შტოს აღსაწერად. „სითი პოპი“ მოიცავდა ისეთ არტისტებს, როგორიცაა Sugar Babe და Eiichi Ohtaki, მათზე არ იქონია გავლენა წინამორბედების იაპონურმა მუსიკამ და შემოიტანეს ჯაზის და R&B-ის ჟღერადობა - ჟანრების, რომლებზეც, როგორც ამბობენ, რომ "ურბანული" განცდა დაჰყვებათ თან. ... ტერმინი მუსიკალურ ლექსიკონში მას შემდეგ გვხვდება. ... ტერმინი ისეთი ბუნდოვანი და ფართოა, ბუნებრივია, რომ ყველას თავისი ინტერპრეტაცია აქვს, თუ რას ნიშნავს სინამდვილეში იგი." | “ |
Rolling Stone-დან ჯონ ბლისტეინი ადასტურებს, რომ სითი პოპი "ნაკლებად იყო განსაზღვრული ტერმინი კონკრეტული ჟანრისთვის, არამედ იყო განკუთვნილი ფართო კლასიფიკაციისთვის". იაპონიის საარქივო სერიის ხელმძღვანელის, იოსკე კიტაზავას თქმით, „არ არსებობდა შეზღუდვები სტილზე ან კონკრეტულ ჟანრზე, რომლის გადმოცემაც გვინდოდა ამ სიმღერებით“, მაგრამ ეს იყო „ქალაქის ხალხის მიერ შექმნილი მუსიკა, ქალაქის ხალხისთვის“.[1]
Pitchfork-ის ჯოშუა მინსო კიმმა სითი პოპს უწოდა "იაპონური მუსიკის ბუნდოვანი სახე, რომელიც აერთიანებდა ჯაზს და R&B-ს", ხოლო PopMatters-ის კრის ინგალსმა განსაზღვრა ის, როგორც "მსუბუქი როკის სახეობა/AOR/ ფანკი".[6]
მუსიკალური წარმოშობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მუსიკალურად, სითი პოპი იყენებს სიმღერების წერისა და არანჟირების ტექნიკას, რომელიც ჩვეულებრივ გვხვდება ჯაზში - ესენია მაჟორული სეპტიმა და შემცირებული აკორდები - რომლებიც უშუალოდ არის შემოტანილი იმ ეპოქის ამერიკული მსუბუქი როკიდან (ბენდებიდან, როგორიცაა Steely Dan და Doobie Brothers ).
ჟანრი მჭიდროდ იყო დაკავშირებული იაპონიის ტექნოლოგიურ აღმავლობასთან 1970-იან და 1980-იან წლებში.[3] ზოგიერთი იაპონური ტექნოლოგია, რომელმაც გავლენა მოახდინა სითი პოპზე, მოიცავდა Walkman-ს, მანქანებში ჩაშენებულ კასეტებს, FM სტერეოებს და სხვადასხვა ელექტრონულ მუსიკალურ ინსტრუმენტებს, როგორიცაა Casio CZ-101, Yamaha CS-80 სინთეზატორები და Roland TR-808.[1]
პოპულარულობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სითი პოპი გახდა გამორჩეული რეგიონალური ჟანრი, რომელმაც პოპულარობის პიკს მიაღწია 1980-იან წლებში. Vice-ის მიხედვით, ჟანრის ყველაზე პოპულარული ფიგურები იყვნენ „ისეთი მუსიკოსები, როგორებიც არიან ტაცურო იამაშიტა და ტოშიკი კადომაცუ. ისინი თავიანთ ჰიტებში აერთიანებდნენ კომპლექსურ არანჟირებას და სიმღერების დაწერის ტექნიკას, ... მზარდმა ეკონომიკამ ასევე გააადვილა საქმე, ვინაიდან მუსიკოსები დაფინანსებებს შედარებით მარტივად იღებდნენ“. ტაცურო იამაშიტას ზოგჯერ მოიხსენიებენ, როგორც სითი პოპის "მეფეს".[8] სითი პოპმა გავლენა მოახდინა ინსტრუმენტულ ჯაზ-ფიუჟენ ბენდებზე, Casiopea და T-Square, რამაც შემდგომში გავლენა იქონია იაპონური ვიდეო თამაშების მუსიკაზე.[8] სითი პოპი ინდონეზიაშიც გავრცელდა, რამაც გამოიწვია ადგილობრივი სტილის განვითარება, რომელიც ცნობილია როგორც პოპ კრეატიფი.[10] ჟანრმა დაკარგა პოპულარულობა 1980-იანი წლების შემდეგ. კიტაზავას აღწერილობაში, "ბევრი იაპონელი, ვინც გაიზარდა ამ სახის მუსიკით, სითი პოპს თვლიდა მეინსტრიმულ, მხოლოდ ერთხელ მოსასმენ მუსიკად. ზოგი მას "shitty პოპსაც" კი უწოდებდა." [8]
აღორძინება 21-ე საუკუნეში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
2010-იანი წლებიდან მოყოლებული, სითი პოპი აღორძინდა ისეთი მუსიკოსებით, როგორიცაა მარია ტაკეუჩი. მან მოიპოვა საერთაშორისო მიმდევრები ინტერნეტში, ასევე გახდა საფუძველი ისეთი მიკროჟანრებისთვის, როგორებიცაა vaporwave და მომავლის ფანკი.[11] სითი პოპის ჟანრის სიმღერა, რომელმაც ანალოგიურად დაიბრუნა პოპულარულობა 2020 წელს, იყო მიკი მაცუბარას "Mayonaka no Door (Stay with Me)". მან დაიკავა ნომერ პირველი ადგილი Spotify-ის გლობალურ ჩარტში 10-16 დეკემბრის კვირისთვის და მოხსნა Apple Music-ის J-pop-ის ტოპ 10 92 სხვადასხვა ქვეყანაში.
Იხილეთ ასევე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Kimura, Yutaka (2011) Japanese City Pop Disc Collection, Shohan. Tōkyō. ISBN 978-4401636181.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Blistein, Jon (2 May 2019). „City Pop: Why Does the Soundtrack to Tokyo's Tech Boom Still Resonate?“. Rolling Stone. ციტირების თარიღი: 9 May 2019.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Aoki, Ryotaro. (5 July 2015) City pop revival is literally a trend in name only.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 „Ed Motta drops exclusive City Pop Vol. 2 mixtape of smooth and funky Japanese AOR - Wax Poetics“. Wax Poetics. April 28, 2016. დაარქივებულია ორიგინალიდან — June 29, 2019. ციტირების თარიღი: March 13, 2019.
- ↑ „City Pop: A Guide To Japan's Overlooked '80s Disco In 10 Tracks“. Electronic Beats. November 1, 2016.
- ↑ City Pop: A Guide To Japan's Overlooked '80s Disco In 10 Tracks en-US (2016-11-01). ციტირების თარიღი: 2023-05-12
- ↑ 6.0 6.1 Kim, Joshua Minsoom. Pacific Breeze 2: Japanese City Pop, AOR & Boogie 1972-1986 (June 2, 2020).
- ↑ 7.0 7.1 Jones, Mikey I.Q. (January 22, 2015). „The Essential... Yellow Magic Orchestra“. FACT Magazine.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 Arcand, Rob; Goldner, Sam. The Guide to Getting Into City Pop, Tokyo's Lush 80s Nightlife Soundtrack. Vice (24 January 2019). ციტირების თარიღი: 22 October 2019
- ↑ Japanese City Pop – A Quick Introduction To Tokyo's 80s Soundtrack (February 21, 2019). დაარქივებულია ორიგინალიდან — მაისი 8, 2020. ციტირების თარიღი: დეკემბერი 28, 2023.
- ↑ Yunata, Alvin. Kembalinya Musik Pop Kreatif dalam Terminologi Baru: Indonesian City Pop (August 7, 2021).
- ↑ Markowitz, Douglas (October 10, 2018). „5 Vaporwave and Future Funk Tracks to Get You Ready for YUNG BAE“. Phoenix New Times.