პროტიუმი
პროტიუმი[1][2] (ლათ. Protium < ბერძ. protos — „პირველი“), წყალბადი-1 (ქიმიური აღნიშვნა — ) — წყალბადის ყველაზე მჩატე იზოტოპი. მისი ბირთვი მხოლოდ ერთი პროტონისაგან შედგება და აღნიშნავენ p.
სახელი შეთავაზებულ იქნა 1933 წლის 15 ივნისს გ. იურის, მერფისა და ბრიკვედეს მიერ, სამეცნიერო ჟურნალის «The Journal of Chemical Physics» რედაქტორის მიმართ დაწერილ წერილში[3][4].
პროტიუმი შედგება 99,9885 ± 0,0070 %[5] სამყაროშ არსებული წყალბადის ატომთა რაოდენობისა და წარმოადგენს ქიმიური ელემენტების იზოტოპებიდან ყველაზე გავრცელებულ ნუკლიდს ბუნებაში. წყალბადზე საუბრისას, როგორც წესი ყოველთვის იგულისხმება მსუბუქი წყალბადი — პროტიუმი.
პროტიუმი — ერთედერთი სტაბილური ნუკლიდი, რომელსაც ბირთვში არ გააჩნია ნეიტრონი (ატომი შედგება ერთი პროტონისა და ერთი ელექტრონისაგან).
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ პროტიუმი — უცხო სიტყვათა ლექსიკონი
- ↑ წყალბადი დაარქივებული 2022-09-02 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ Urey H. C., Murphy G. M., Brickwedde F. G. A Name and Symbol for H2* (англ.) // Journal of Chemical Physics : journal. — 1933. — Vol. 1. — P. 512—513. — doi:10.1063/1.1749325
- ↑ Dan O'Leary. The deeds to deuterium (англ.) // Nature Chemistry : journal. — 2012. — Vol. 4. — P. 236. — doi:10.1038/nchem.1273
- ↑ Audi G., Bersillon O., Blachot J., Wapstra A. H. The NUBASE evaluation of nuclear and decay properties // Nuclear Physics A. — 2003. — Т. 729. — С. 3—128. — doi:10.1016/j.nuclphysa.2003.11.001