მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
მონაკვეთი ოქროს კვეთით. მთელი სიგრძე a + b ისე შეფარდება დიდ a -ს, როგორც a მცირე b -ს.
ოქროს კვეთა (ოქროს პროპორცია , ოქროს შუალედი) — ჰარმონიული გაყოფა მთელისა ისეთ ორ არატოლ ნაწილად, როდესაც მცირე ნაწილი ისე შეეფარდება დიდს, როგორც დიდი მთელს და პირიქით, მთელი ისე შეეფარდება დიდს, როგორც დიდი მცირეს. ალგებრულად ოქროს კვეთა დაიყვანება შემდეგი განტოლების ამოხსნამდე:
a
+
b
a
=
a
b
=
φ
{\displaystyle {\cfrac {a+b}{a}}={\cfrac {a}{b}}=\varphi }
.
სადაც
φ
{\displaystyle \varphi }
ოქროს კვეთის რიცხვია.
ოქროს კვეთის განლაგება
ოქროს კვეთა ხუთქიმიან ვარსკვლავში
φ
{\displaystyle \varphi }
— ირაციონალური ალგებრული რიცხვი , კვადრატული განტოლების
x
2
−
x
−
1
=
0
{\displaystyle x^{2}-x-1=0}
დადებითი ამონახსნი, საიდანაც წარმოდგება ურთიერთკავშირები:
φ
2
=
φ
+
1
,
{\displaystyle \varphi ^{2}=\varphi +1,}
φ
⋅
(
φ
−
1
)
=
1
,
{\displaystyle \varphi \cdot (\varphi -1)=1,}
φ
=
1
φ
+
1.
{\displaystyle \varphi ={\cfrac {1}{\varphi }}+1.}
φ
{\displaystyle \varphi }
— წარმოდგება ტრიგონომეტრიული ფუნქციით :
φ
=
2
cos
π
5
=
2
cos
36
∘
.
{\displaystyle \varphi =2\cos {\frac {\pi }{5}}=2\cos 36^{\circ }.}
φ
=
2
sin
(
3
π
/
10
)
=
−
2
sin
666
∘
=
2
sin
54
∘
.
{\displaystyle \varphi =2\sin(3\pi /10)=-2\sin 666^{\circ }=2\sin 54^{\circ }.}