მუჰამედ ალი-ბექ მეხფი

მუჰამედ ალი-ბექ მეხფი აზერ. Məhəmmədəli bəy Məxfi
დაბადების თარიღი	1832 შუშა, რუსეთის იმპერია
გარდაცვალების თარიღი	1892 შუშა, რუსეთის იმპერია
საქმიანობა	პოეტი

მუჰამედ ალი-ბექ მეხფი (აზერ. Məhəmmədəli bəy Məxfi; 1832, შუშა, რუსეთის იმპერია - 1892, შუშა, რუსეთის იმპერია) — აზერბაიჯანელი პოეტი. წერდა მეხფის ფსევდონიმით.

სიცოცხლე

პოეტი, მწერალი-ისტორიკოსი მუჰამედ ალი-ბექ მეხფი ყარაბაღში ცნობილი ბახარლის გვარის წარმომადგენელია. ის არის პოეტი მირზა ვალი ბახარლის, ყარაბაღის მმართველი ერთ-ერთი ვეზირი იბრაგიმხალილ ხანას შვილიშვილი. მუჰამედ ალი-ბექ მეშადი ასადულა ბექი ოღლუ ვალიევი (ბახარლი) 1832 წელს (სხვა წყაროს მიხედვით 1821 წ.) შუშაში დაიბადა. მისი მამა მთელს ქალაქში ცნობილი ვაჭარი იყო.

მან ჯერ მედრესი დაამთავრა, შემდეგ საოლქო სკოლა შუშაში. კარგად ფლობდა რუსულ ენას. მუშაობდა საოლქო სამმართველო პოსტებზე შუშაში, შამახში, ირევანში. მიაღწია ტიტულოვანი მრჩევლის წოდებას.

წერდა ლექსებს «მეხფის» ფსევდონიმით. მის შესახებ გვაუწყებენ თეზკირეს (ანთოლოგიის) შემდგენელები: მირ მოხსუნ ნავაბი, მუჰამედ აღა მუჯტეხიდზადე და სხვ. მუჰამედ ალიბექ მეხფი 1892 წელს გარდაიცვალა.

კრეატიულობა

მუჰამედალი ბექი ბახარლი ასევე ითვლება ისტორიული ნაწარმოების «ეხვალატი-გარაბაგი»-ს ავტორად. თავის ნაწარმოებში ავტორი დიდ ყურადღებასა და ადგილს უთმობს არქიტექტურულ ძეგლებს, ისტორიულ პიროვნებებს, ტრადიციებსა და ჩვეულებებს, ყარაბაღის ეთნოგრაფიას. ეს ნაწარმოები შეიძლება ჩაითვალოს

აზერბაიჯანის კულტურის, განსაკუთრებით შუასაუკუნეების ისტორიის კულტურის ძვირფას წყაროდ.

იმ დროს შუშა კულტურული და სავაჭრო ცენტრი იყო. ამას გარდა ქალაქში იყო მესჩიდი (ტაძრები), ქარავან-სარაი და მაღაზიები. წიგნში აღწერილია ნიჭიერი მასწავლებლები, ადამიანები, რომლებიც დაკავებულნი იყვნენ მეცნიერებით, ღვთითმომადლებული მადლით სავსე ყოველმხრივ განვითარებული ბავშვების სწავლებით. ბავშვები მშობლიური ენის გარდა ბრწყინვალედ ფლობდნენ სპარსულს, არაბულს, რუსულ ენებს. ისინი თავისუფლად ლაპარაკობდნენ და წერდნენ ამ ენებზე. ავტორი მიუთითებს, რომ მშობლიური ენის გარდა უცხო ენებიც უნდა ისწავლოს ადამიანმა.